Fġqh təLĠMĠ



Yüklə 3,35 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/92
tarix08.03.2018
ölçüsü3,35 Kb.
#30840
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   92

 
 
14
 
 
 fiqh təlimi 
3.
 
Mütəcəzzi müctehidin fətvası özü və başqaları üçün 
etibarlıdırmı? 
4.
 
Nə üçün ələm müctehidə təqlid etməliyik? 
5.
 
Şəriət hökmləri risaləsi olmayan müctehidə təqlid etmək 
olarmı? 
6.
 
Təqlidi bölmək nə deməkdir?  
                                                                                                
1
 Şəri suallara cavab, 18-ci sual. Rəhbərdən soruşulan suallar, Təqlid 
bölümü, 5-ci məsələ 


 
 
15
 
 
 fiqh təlimi 
ÜÇÜNCÜ DƏRS 
TƏQLĠD (3
 
- Mərceyi-təqlidin şərtlərinə malik olan müctehidi tanımağın yolları  
- Müctehidin fətvasını əldə etməyin yolları 
-Təqlidi dəyişmək  
-Təqlidin müxtəlif məsələləri 
2. MƏRCEYI-TƏQLIDIN ġƏRTLƏRINƏ MALIK OLAN 
MÜCTEHIDI TANIMAĞIN YOLLARI. 
 
 
Mərceyi-təqlidin Ģərtlərinə 
 malik olan müctehidi iki yolla  
tanımaq olar
1
 
 
 
 
Diqqət: 

 
Əgər  bir  müctehidin  mərceyi-təqlidin  Ģərtlərinə  malik  olması 
yuxarıda  qeyd  olunan  Ģəri  dəlillərdən  biri  ilə  (məsələn,  iki  ədalətli 
alimin  Ģəhadəti)  sübuta  yetirilsə,  bu  dəlili  təkzib  edən  digər  Ģəri  bir 
dəlil ortaya çıxmayana qədər həmin Ģəri dəlil etibarlıdır və yəqinliyin 
hasil olması Ģərt deyildir. Həmçinin təkzibedici dəlilin mövcud olub-
olmadığını araĢdırmaq lazım deyildir.
2
 
                                         
1
 Şəri suallara cavab, 25-ci sual.  
2
 Şəri suallara cavab, 24 və 22-ci suallar 
1. Yəqinlik; istər müctehidin 
camaat  arasındakı  böyük  Ģöhrəti, 
istər Ģəxsi məlumatı, istərsə də 
digər məntiqi yollarla hasil olsun 
2. Ġki ədalətli alimin Ģəhadəti 


 
 
16
 
 
 fiqh təlimi 
8. Müctehidin fətvasını əldə etməyin yolları
1
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Diqqət: 

 
Müctehidin fətvasını nəql etmək və Ģəri hökmləri bəyan etmək üçün 
müctehiddən  icazə  almaq  Ģərt  deyil.  Lakin  Ģəri  hökmlərin  bəyanında 
adətən  səhvə  yol  verən  Ģəxs  bu  iĢi  görə  bilməz.  Əgər  o,  səhvə  yol 
versə,  sonra  səhvini  baĢa  düĢsə,  onu  dinləyən  Ģəxsi  o  səhvdən  agah 
etməlidir. Hər bir halda, dinləyənə də icazə verilmir ki, Ģəri hökmləri 
bəyan edən Ģəxsin dediklərinin doğruluğuna yəqinliyi olmayana qədər 
onun dediyinə əməl etsin
2

 
 
 
 
 
                                         
1
 Şəri suallara cavab, 25-ci sual. 
2
 Şəri suallara cavab, 28-ci sual.  
Müctehidin fətvasını əldə 
etməyin yolları 
1

Müctehidin özündən eĢitmək 
2

Ġki və ya bir ədalətli Ģəxsdən eĢitmək
 
3.
 
Bir nəfər etibarlı Ģəxsdən eĢitmək
 
4.
 
Müctehidin risaləsində görmək
bir Ģərtlə ki, onun risaləsində 
səhvə yol verilməyibdir
 


 
 
17
 
 
 fiqh təlimi 
9. Təqlidi dəyiĢmək
1
 
 
1.
 
Bu hallarda təqlidin 
qeyri-ələm müctehidə 
 dəyiĢilməsinə icazə verilir 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2. Bu hallarda təqlidi dəyiĢməyə 
icazə verilmir
2
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                                         
1
 Şəri suallara cavab, 8, 11, 21-ci suallar 
2
 Şəri suallara cavab, 31, 38, 31 və 45-ci suallar. Rəhbərdən soruşulan suallar, 
Təqlid bölümü, 5-ci məsələ.  
1. Ələm müctehidin fətva vermədiyi 
bir məsələdə qeyri-ələm müctehid 
ehtiyat deyil, birbaĢa fətva veribsə 
(Əlbəttə, ehtiyat-vacibə görə «ələm 
fəl-ələm» ardıcıllığına riayət etmək 
Ģərti ilə) 
 
 
 
2. Qeyri-ələm müctehidin fətvası 
ələm müctehidin fətvasına zidd 
olmayan məsələlərdə 
 
3. Ələm müctehidin fətvası ehtiyata 
zidd, qeyri-ələm müctehidin fətvası 
isə ehtiyata uyğun olan məsələlərdə 
1

Ehtiyati-vacibə görə təqlidi diri 
müctehiddən digər bir müctehidə 
dəyiĢmək olmaz. O vaxt icazə  
verilir ki, o müctehiddə mərceyi- 
təqlidin Ģərtlərindən biri olmasın.  
Məsələn, ikinci mərceyi-təqlid 
birincidən  ələm olsun və müəyyən  
bir məsələdə onun fətvası birinci  
mərceyi-təqlidin fətvasına  
zidd olsun 
 
2. Hansı məsələlərdə ki, təqlid ölü  
müctehiddən diri müctehidə  
dəyiĢilibsə, həmin məsələlərdə  
yenidən ölü müctehidə 
qayıtmaq olmaz 
 


 
 
18
 
 
 fiqh təlimi 
Diqqət: 

 
Mərceyi-təqlidin  fətvalarının  dövrün  tələbləri  ilə  uyğunlaĢmadığı 
ehtimalı  və  ya  onun  fətvalarına  əməl  etməyin  çətinliyi,  təqlidi,  ələm 
müctehiddən digər müctehidə dəyiĢmək üçün əsas sayılmır
1

  11. TƏQLĠDĠN  MÜXTƏLĠF  MƏSƏLƏLƏRĠ 
1. Əgər mükəlləf namaz əsnasında hökmünü bilmədiyi bir məsələ ilə 
qarĢılaĢsa,  verdiyi  iki  ehtimaldan  birinə  əməl  edib  namazını  tamam-
laya  bilər.  Lakin  namazdan  sonra  bu  məsələnin  hökmünü  öyrənməli 
və  əgər  namazı  batil  edən  bir  iĢi  yerinə  yetiribsə,  namazını  yenidən 
qılmalıdır.
2
 
2. Cahil insan iki qismdir: 
1) Qasir cahil: Öz cəhalətindən əsla xəbərdar olmayan və ya cəhalətini 
aradan qaldırmaq imkanı olmayan kəsdir. 
2) Müqəssir cahil: Öz cəhalətindən xəbərdar olan və cəhalətini aradan 
qaldırmaq  imkanı  olan,  lakin  Ģəri  hökmləri  öyrənməyə  səhlənkarlıq 
göstərən kəsdir.
3
 
3.  Ehtiyati-vacib  o  deməkdir  ki,    ehtiyata  görə  müəyyən  bir  əməli 
yerinə yetirmək və ya tərk etmək vacibdir. Hökmü ehtiyati-vacib olan 
məsələlərdə təqlid edən Ģəxs, ehtiyat deyil, birbaĢa fətva verən mücte-
hidə  -  əlbəttə,  ələm  fəl-ələm  tərtibinə  riayət  etməklə  -  müraciət  edə 
bilər
4

                                         
1
 Şəri suallarra cavab, 45-ci sual. 
2
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Təqlid bölümü, 6-cı məsələ 
3
 Şərə suallara cavab, 26-22-ci suallar 
4
 Şəri suallara cavab, 8 və 48-ci suallar 


Yüklə 3,35 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   92




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə