251
fiqh təlimi
Cümə namazı barədə bir neçə Ģəri hökm:
1) Ġslam dini möminlər arasında təfriqə yaradan və onların vəhdətini
pozan bir iĢə əsla yol vermir. Cümə namazı müsəlmanların vəhdətini
təmin edən ibadətlərdən biri olduğuna görə bu ibadətin yerinə yetiril-
məsində vəhdətin qorunmasına daha çox diqqət olunmalıdır.
2
2) Cümə günü əsr namazını Ġmam-cümədən qeyri bir piĢnamaza iqtida
etmək olar.
3
3) Cümə namazını qılan Ġmam-cüməyə baĢqa bir vacib namazı iqtida
edib qılmağın nə dərəcədə düzgün olduğu sual altındadır.
4
SUALLAR:
1. Cümə namazının təxyiri-vacib əməl olması nə deməkdir?
2. Cümə namazına yaxın bir məkanda zöhr namazını camaat
namazı ilə qılmaq olarmı?
3. Hər kim Cümə namazını qılıb qurtardıqdan sonra İmam-cümənin
ədalətinə şəkk etsə və ya ədalətsizliyinə əmin olsa, qıldığı namazlar
düzdürmü və onları yenidən qılmağa ehtiyac varmı?
4. Bir fərdin İmam-cüməliyə təyin olunması onun ədalətli olduğunu
təsdiq edirmi?
5. Xütbələri dinləməyə yetişməyib Cümə namazı qılan şəxsin namazı
düzdürmü?
6. Cümə namazının xütbələrini zöhr namazının vaxtı daxil olmamış-
dan öncə söyləmək olarmı?
1
Şəri suallara cavab, 628-ci sual, Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz
bölümü, 161-cı məsələ
2
Şəri suallara cavab, 622-ci sual
3
Şəri suallara cavab, 611-ci sual
4
Şəri suallara cavab, 622-ci sual
252
fiqh təlimi
ƏLLĠ BĠRĠNCĠ DƏRS
YOVMĠYYƏ NAMAZLARI (17)
Müsafir namazı «1»
14. Müsafir namazı
1. Səfərdə dörd rəkətli namazların qəsr qılınması.
Səfərdə dörd rəkətli namazlar müəyyən Ģərtlərlə qəsr yəni, iki rəkət
qılınmalıdır.
1
Diqqət:
Dörd rəkətli namazlar, yəni, zöhr, əsr və iĢa namazları səfərdə qəsr
qılınır. Sübh və məğrib namazları qəsr qılınmır.
2
2. Müsafir namazının Ģərtləri.
Səfərə çıxan Ģəxs, yəni, müsafir 8 Ģərtlə dörd rəkətli namazları iki rək-
ət qılmalıdır:
I. Müsafir Ģəri məsafəni qət etməlidir. Yəni, ya getdiyi, ya qayıtdığı,
ya da gedib-qayıtdığı məsafə ən azı 8 fərsəx olmalıdır.
II. Müsafir səfərə çıxarkən 8 fərsəx məsafəni qət etmək niyyətində ol-
malıdır. Deməli, əgər müsafır əvvəlcədən 8 fərsəx məsafəni qət etmək
niyyətində olmasa, baĢqa sözlə desək, 8 fərsəxdən az bir məsafəni qət
etməyi nəzərdə tutsa və nəzərdə tutduğu məkana çatdıqdan sonra baĢ-
qa bir yerə səfər etmək qərarına gəlsə, bu halda əgər səfər edəcəyi
növbəti məkanla səfər etdiyi məkan arasındakı məsafə Ģəri məsafədən
1
Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 152-ci məsələ
2
Şəri suallara cavab, 631-cu sual
253
fiqh təlimi
az olsa, hətta öz mənzilindən ora qədər olan məsafə Ģəri məsafə qədər
olsa belə namazını tam Ģəkildə qılmalıdır.
III. Müsafir yola çıxdıqdan sonra Ģəri məsafəni qət etmək niyyətindən
dönməsin. Beləliklə, əgər yola çıxdıqdan sonra dörd fərsəxi qət etmə-
miĢ fikrindən dönsə və ya tərəddüd etsə, müsafir hökmündə deyildir.
Hərçənd ki, niyyətindən dönməmiĢdən öncə qəsr qıldığı namazlar
düzdür.
IV. Müsafir vətənindən və ya on gün qalacağı bir yerdən keçməklə
məsafəni kəsməməlidir.
V. Səfər, Ģəri baxımdan halal olmalıdır. Əgər səfər, günah və haram
olsa, istər səfərin özü haram olsun, məsələn, cihaddan qaçmaq, istərsə
də haram bir iĢ üçün səfər etsin, məsələn, oğurluğa getmək, belə səfər
Ģəri baxımdan səfər hökmündə deyil və namaz tam qılınmalıdır.
VI. Sabit yaĢayıĢ yeri olmayan və köçəri həyat tərzi sürənlərin səfəri
Ģəri baxımdan səfər hökmündə deyildir.
VII. Sürücü, gəmiçi və s. bu kimi daim səfər etmək insanın peĢəsi
olmasın. ĠĢi səfərdə olan Ģəxs də bu qəbildəndir.
VIII. “Tərəxxüs həddi”nə çatmalıdır. Tərəxxüs həddi o məkana deyilir
ki, orada artıq Ģəhərdə çəkilən azanın səsi eĢidilmir və Ģəhər divarları
da görünmür. Böyük ehtimalla azan səsinin eĢidilməməsi tərəxxüs
həddini təyin etmək üçün kifayət edir.
1
1 . ġəri məsafə
1) Dörd fərsəx yol getməyən və dörd fərsəx də qayıtmayan Ģəxs, na-
mazı tam qılmalıdır. Deməli, əgər ezamiyyətə göndərilən Ģəxsin vətəni
254
fiqh təlimi
ilə iĢ yeri arasındakı məsafə Ģəri məsafə qədər olmasa, müsafir hök-
mündə deyildir.
2
2) Əgər bir Ģəxs yaĢadığı Ģəhərdən çıxıb müəyyən bir məkana səfər
etsə və orada gəzintiyə çıxsa, bu gəzintidə qət etdiyi məsafə Ģəri məsa-
fədən hesab olunmayacaqdır.
3
3) ġəri məsafə olan 8 fərsəx məsafəni Ģəhərin axırından hesablamaq
lazımdır. ġəhərin axırını isə həmin Ģəhərin camaatı təyin edir. Əgər
camaatın nəzərində Ģəhərin ətrafında yerləĢən zavod və fabriklər Ģəhə-
rin ərazisindən sayılmırsa, Ģəri məsafəni Ģəhərin sonuncu evlərindən
hesablamaq lazımdır.
4
2 . ġəri məsafəni qət etmək niyyəti
1) Üç fərsəklikdə yerləĢən bir məkana səfər etmək niyyətində olan
Ģəxs, əgər əvvəlcədən qərara alsa ki, yola çıxdıqdan sonra müəyyən
bir iĢlə əlaqədar baĢqa bir istiqamətə yönəlib bir fərsəx məsafə qət
edəcək və sonra yenidən öz yoluna (yəni, səfər etdiyi məkana doğru
gedən yola) dönüb səfərini davam etdirəcəkdir, belə Ģəxs müsafir hök-
mündə deyildir. BaĢqa istiqamətdə qət etdiyi məsafəni Ģəri məsafənin
tamamlanması üçün onun üzərinə əlavə edə bilməz.
5
2) Əgər bir Ģəxs yaĢadığı yerdən uzaqlığı Ģəri məsafədən az olan bir
məkana səfər etsə və həftə ərzində oradan bir neçə dəfə ətraf məntə-
qələrə getsə, bu halda əgər evdən xaric olduqda Ģəri məsafəni qət et-
1
Şəri suallara cavab, 641-cı sual
2
Şəri suallara cavab, 662 və 622-ci suallar
3
Şəri suallara cavab, 664-cü sual
4
Şəri suallara cavab, 628-ci sual
5
Şəri suallara cavab, 661-ci sual
Dostları ilə paylaş: |