Fġqh təLĠMĠ

 
 
287
 
 
 fiqh təlimi 
3.Camaat namazının hökmləri 
1.  Ġqtida edən  zöhr  və  əsr  namazlarında hətta  fikrini cəmləmək  üçün 
belə Həmd və Surəni qiraət edə bilməz.
2
 
2.Əgər piĢnamaz iĢa namazının üçüncü və ya dördüncü rəkətində, mə-
mum  isə  ikinci  rəkətində  olsa,  Həmd  və  Surəni  ahəstə  oxumaq  mə-
mum üçün vacibdir.
3
  
3.  Hər  kim  camaat  namazının  ikinci  rəkətində  namaza  qoĢulsa  və 
camaat namazının hökmlərini bilmədiyi üçün öz namazının ikinci rək-
ətində (belə ki, camaat namazının üçüncü rəkəti olacaqdır) qünutu və 
təĢəhhüdü  oxumasa,  namazı  düzdür.  Lakin  ehtiyata  görə  təĢəhhüdün 
qəzasını və səcdeyi-səhv yerinə yetirmək ona vacib olur.
4
 
4. Hər kim camaat namazının üçüncü rəkətində namaza qoĢulsa, lakin 
namazın birinci rəkəti olduğunu güman edib heç nə qiraət etməsə, bu 
halda  əgər  rükudan  öncə  səhvini  baĢa  düĢsə,  Həmd  və  Surəni  qiraət 
etməlidir. Lakin rükuda ikən baĢa düĢsə, namazı düzdür və heç nə ona 
vacib olmur. Lakin qiraəti səhvən tərk etdiyi üçün ehtiyati-müstəhəbə 
görə iki səcdeyi-səhv yerinə yetirməlidir.
5
 
5.  Əgər  piĢnamaz  Təkbirətul-ehramı  dedikdən  sonra  səhvən  rükuya 
getsə  (yəni  Həmd  və  Surəni  qiraət  etmədən),  bu  halda  əgər  məmum 
camaat  namazına  və  rükuya  getməmiĢdən  qabaq  piĢnamazın  səhvini 
                                                                                                
1
 Şəri suallara cavab, 528-ci sual 
2
 Şəri suallara cavab, 565-ci sual 
3
 Şəri suallara cavab, 521-ci sual 
4
 Şəri suallara cavab, 522-ci sual (Rəhbərdən soruşulan suallar) 
5
 Şəri suallara cavab, 521-cu sual 

---

 
 
288
 
 
 fiqh təlimi 
baĢa düĢsə, niyyətini furada niyyətinə döndərməli və Həmd və Surəni 
qiraət etməlidir.
1
 
6. Əgər piĢnamaz qiraət edərkən bir sözü düzgün tələffüz edib-etmə-
diyinə elə namaz əsnasında Ģəkk etsə və namazdan sonra bilsə ki, hə-
min sözü səhv tələffüz etmiĢdir, həm özünün, həm də ona iqtida edən-
lərin namazı düzdür.
2
 
2. Müsəlmanların vəhdətini qorumaqdan ötrü sünnə əhlindən olan piĢ-
namaza  iqtida  etmək  olar.  Hətta  əgər  xalçanın  üzərinə  səcdə  etmək 
vəhdətin  qorunmasına  bais  olacaqsa,  xalça  üzərinə  səcdə  etmək  olar 
və namaz düzdür.  Lakin zəruri olmayanadək (məsələn, təqiyyə üçün) 
əli bağlı namaz qılmaq olmaz.
1
 
4.PiĢnamazın Ģərtləri: 
1) Həddi-büluğa yetiĢən bir fərd olmalıdır. 
2) Ağıllı olmalıdır. 
3) Ədalətli olmalıdır. 
4) Halalzadə olmalıdır. 
5) On iki imam Ģiəsi olmalıdır. 
6) Namazı düzgün qılmalıdır. 
2) Əgər iqtida edənlər kiĢidirsə, piĢnamaz kiĢi olmalıdır. 
 
 
 
                                         
1
 Şəri suallara cavab, 584-cü sual 
 
2
 Şəri suallara cavab, 511-cı sual 

---

 
 
289
 
 
 fiqh təlimi 
3) Ədalətli olmalıdır 
1. Əgər piĢnamaz din aliminə yaraĢmayan xoĢagəlməz bir söz desə və 
ya bir zarafat etsə, əgər onun bu sözü din çərçivəsindən xaric deyilsə 
(Ģəriətə və əxlaqa zidd deyilsə), ədalətinə xələl gətirmir.
2
  
2. Əmr be məruf və nəhy əz münkər edən, lakin dediklərinə özü əməl 
etməyən bir piĢnamaza iqtida etməyin heç bir maneəsi yoxdur. Çünki 
mümkündür  ki,  onlara  əməl  etməməkdə  hansısa  bir  məntiqi  üzrü  ol-
muĢ olsun və bu, onun ədalətinə xələl gətirmir.
3
 
3. Əgər piĢnamaz camaat namazına velisopedlə getsə və yol qaydaları-
na riayət etsə, bu onun ədalətinə və piĢnamazlığına xələl gətirmir.
4
 
4. Bəzən bir Ģəxs piĢnamazın ədalətli olduğuna inansa da bəzi hallarda 
ona  qarĢı  zülm  və  haqsızlıq  etdiyini  düĢünür.  Əgər  bu  Ģəxsə  aydın 
olmasa ki, onun zülm və haqsızlıq hesab etdiyi həmin əməli piĢnamaz 
bilərəkdən və ixtiyari olaraq, habelə heç bir Ģəri üzrü olmadan yerinə 
yetirmiĢdir, o Ģəxs piĢnamazın ədalətsizliyinə hökm verə bilməz.
5
 
 
Diqqət: 

 
Ġqtida etmək üçün piĢnamazı yaxından tanımaq Ģərt deyildir. Əgər 
piĢnamazın  ədalətli  olduğu  hər  hansı  bir  yolla  məmum  üçün  sübuta 
yetsə, ona iqtida edə bilər və namazı düzdür.
6
 
                                                                                                
1
 Şəri suallara cavab, 511, 611, 611, 613 və 615-ci suallar 
2
 Şəri sullara cavab, 558-ci sual 
3
 Şəri suallara cavab, 561-ci sual 
4
 Şəri suallara cavab, 566-ci sual. 
5
 Şəri sullara cavab,561-cı sual 
6
 Şəri suallara cavab, 551-cu sual 

---

 
 
291
 
 
 fiqh təlimi 
6) Namazı düzgün qılmalıdır. 
1. Əgər mükəlləf namazın sözlərini düzgün qiraət edə bilmirsə və düz-
gün qiraəti öyrənməyə də qadir deyildirsə, namazı düzdür. Lakin baĢ-
qaları ona iqtida edə bilməzlər. 
2. Əgər məmum piĢnamazın qiraətini düzgün qiraət hesab etməsə və 
nəticədə onun namazının düzgün olmadığını qəbul etsə, ona iqtida edə 
bilməz. Əgər iqtida etsə, namazı düz deyil və yenidən qılmalıdır.
1
 
2) Əgər iqtida edənlər kişidirsə, pişnamaz kişi olmalıdır. 
 Qadın yalnız qadın namazqılanlar üçün piĢnamaz dayana bilər.
2
 
 
PiĢnamazın Ģərtləri barədə bir neçə məsələ: 
1)
 
Əgər  dini  alimə  iqtida  etmək  mümkündürsə,  dini  alimi  olmayan 
piĢnamaza iqtida edilməsin.
3
 
2) Əgər bir Ģəxs namazın qiyamında ayaq üstə adi vəziyyətdə dayanıb 
Həmd və Surəni qiraət edə bilirsə, namazın zikrlərini və namazın hərə-
kətlərini adi qaydada yerinə yetirə bilirsə, həmçinin rüku və səcdələri 
yerinə yetirməyə qadirdirsə və düzgün dəstəmaz ala bilirsə, piĢnama-
zın  digər  Ģərtlərinə  malik  olduğu  aydın  olduqdan  sonra  baĢqalarının 
ona iqtida etməsi düzdür.  
Əgər bir Ģəxsin əli və ya ayağı dibdən kəsilibsə, yaxud əli və ya ayağı 
tamamilə  iflic  olubdursa,  ona  iqtida  etməyin  maneəsi  vardır.  Lakin 
ayağının baĢ barmağı kəsilən Ģəxsə iqtida etmək düzdür.
1
 
                                         
1
 Şəri suallara cavab,588.581 və 511-ci suallar 
2
 Şəri suallara cavab, 516-cı sual 
3
 Şəri suallara cavab, 563-cü sual 

---