296
fiqh təlimi
Hər kim oruc tutmağın ona zərəri olmadığını bilib oruc tutsa, lakin
sonra zərəri olduğunu baĢa düĢsə, tutduğu orucların qəzasını tutma-
lıdır.
1
Bəzən həkimlər oruc tutmağı xəstələrinə qadağan edir və orucun
onlara zərəri olduğunu bildirirlər. Əgər həkimin orucun zərəri barədə
dedikləri xəstədə əminlik və ya qorxu yaratsa, onun sözünə əsaslan-
maq olar (baĢqa sözlə desək, qadağasına riayət etmək olar). Əks təq-
dirdə, əsaslanmaq olmaz.
2
3 .Vacib oruclar:
I. Mübarək Ramazan ayının orucu;
II. Qəza orucu;
III. Kəffarə oruc;
IV. Ata və ananın qəza orucu;
V. Nəzir, and və əhd nəticəsində vacib olan oruc;
VI. Etikafın üçüncü gününün orucu;
VII. Təməttu həccində qurbanlığın əvəzi olan oruc.
3
4 . Orucun vacib olma Ģərtləri:
1) Həddi-büluğ;
2) Əql;
3) Oruc tutmağa qadir olmaq;
1
Şəri suallara cavab, 251-ci sual
2
Şəri suallar cavab, 248, 254, 255 və 823-cü suallar
3
Şəri sullara cavab, 231, 232, 233, 234, 251, 254 və 833-cü suallar
297
fiqh təlimi
4) Ayıqlıqda olmaq (yəni bihuĢ halda olmamaq);
5) Müsafir olmamaq;
6) Qadının heyz və nifas halında olmaması;
2) Orucun zərəri olmasın;
8) Oruc insanı məĢəqqətə salmasın.
Diqqət:
Oruc, yuxarıdakı Ģərtlərə malik olan Ģəxsə vacib olur. Odur ki, həd-
di-büluğa çatmayan uĢağa, dəliyə, bihuĢ halda olan insana, oruc tut-
mağa qadir olmayana, müsafirə, heyz və nifas halında olan qadına,
oruc tutmağın zərəri və məĢəqqəti olan kəsə oruc vacib deyildir.
1
Ġnsan zəiflədiyinə görə orucunu aça bilməz. Lakin əgər çox zəiflə-
diyinə görə artıq tab gətirə bilməsə, orucu aça bilər. Həmçinin orucun
zərəri və ya zərər qorxusu olsa, orucu açmaq olar. Beləliklə, həddi-bü-
luğa çatan qızlara -yəni, hicri-qəməri ili ilə 1 yaĢına çatan qızlar - oruc
tutmaq vacibdir və orucun çətin və zəifliyə səbəb olduğunu əsas götü-
rüb orucu tərk edə bilməzlər. Əlbəttə əgər orucun onlara zərəri olsa,
orucu aça bilərlər.
2
5 .Orucun düz olmasının Ģərtləri:
1) Ġslam;
2) Ġman;
1
Şəri suallara cavab, 352, 232, 235, 236, 231, 242, 245, 242, 248, 241, 251,
252, 253, 254, 255, 256 və 252-ci suallar
2
Şəri suallara cavab, 231 və 232-ci suallar
298
fiqh təlimi
3) Əql;
4) BihuĢ halda olmamaq;
5) Müsafir olmamaq;
6) Qadının nifas və heyz halında olmaması;
2) Orucun zərəri olmasın;
8) Niyyət;
1) Orucu batil edən iĢlərdən çəkinmək;
11) Müstəhəb oruc tutmaq istəyənin boynunda vacib orucu olmasın.
Diqqət:
Yuxarıdakı Ģərtlərə malik olan Ģəxsin orucu düzdür. Deməli, kafi-
rin, on iki imam Ģiəsi olmayanın (məĢhur nəzərə görə), dəlinin, bihuĢ
halda olan Ģəxsin, müsafirin, heyz və nifas halında olan qadının, zərəri
olduğu halda oruc tutan insanın, oruc niyyəti etmədən oruc tutanın və
bilərəkdən orucu batil edən iĢlərdən birini yetirən Ģəxsin orucu düz
deyil.
1
Rəhbərdən soruşulan suallar, Oruc bölümü, 24-cü məsələ
1
Şəri suallara cavab, 238, 241, 242, 243, 246, 251, 252, 253, 252, 258, 222,
223, 224, 824 və 833-cü suallar
299
fiqh təlimi
SUALLAR:
1.
Oruc nədir?
2.
Vacib oruclar hansılardır?
3.
Əgər həkim oruc tutmağı xəstəsinə qadağan etsə, onun dediyinə
əməl etmək vacibdirmi?
4.
Oruc hansı şərtlərlə vacib olur?
5.
Əgər həddi-büluğa çatan qızlara, yəni, hicri-qəməri ili ilə
9
yaşına çatan qızlara, oruc tutmaq çətindirsə və zəifləmələrinə səbəb
olursa, orucu tərk edə bilərlərmi?
6.
Orucun düz olmasınin şərtləri hansılardır?
311
fiqh təlimi
ƏLLĠ DOQQUZUNCU DƏRS
ORUC (2 )
Orucun niyyəti
6 . Orucun niyyəti
1 . Niyyət nədir?
Digər ibadətlərdə olduğu kimi orucda da niyyət etmək Ģərtdir. Yəni,
insan orucu batil edən iĢlərdən sırf Allah-Taalanın əmrinə itaət
məqsədilə çəkinməlidir. Əgər insan bu niyyətdədirsə, onu dilə
gətirməyə ehtiyac yoxdur.
1
2 . Niyyətin zamanı
Müstəhəb oruclarda gecənin əvvəlində məğrib azanına niyyət etmək
qədər vaxt qalanadək
Niyyətin
zamanı
Vacib
oruclarda
Müəyyən vacib
oruclarda
Qeri-müəyyən
vacib oruclarda
Fəcr doğmamıĢdan qabaq niyyət düzdür
Günorta
azanından
qabaq
Bilərəkdən olsa: niyyət
düz deyil
Unutsa və ya bilməsə:
ehtiyyat vacibə görə oruc
niyyəti edib oruc tutmalı
və sonra qəzasını
tutmalıdır
Günorta azanından sonra: kifayət etmir
Günorta azanından qabaq düzdür
Günorta azanından sonra düz deyil
Dostları ilə paylaş: |