31
fiqh təlimi
ALTINCI DƏRS
TƏXƏLLI
1
- Təxəllinin hökmləri
- Ġstibra
- Ġstinca
1.
Təxəllinin hökmləri
1.
Qibləyə tərəf dayanmamaq.
Təxəlli vaxtı insan üzü və ya arxası qibləyə tərəf dayanmamalıdır.
2
2.
Övrəti (ayıb yerləri) örtmək.
Təxəlli halında, həmçinin digər vaxtlarda insan öz övrətini həyat
yoldaĢından baĢqa hamıdan -istər qadın olsun, istərsə də kiĢi, istər
məhrəm olsun, istərsə də naməhrəm- hətta yaxĢı ilə pisi ayırd edə
bilən uĢaqdan örtməlidir. Amma ər-arvada övrətlərini bir-birindən
örtmək vacib deyil.
1
3.
Təxəlli zamanı məkruh olan iĢlər:
1
Ayaqyoluna getmə
2
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 33-cü məsələ
Təxəlli zamanı
məkruh olan iĢlər
1. Ayaq üstə bövl etmək
2. Bərk torpağa və heyvanların yuvasına
bövl etmək
3. Suya, xüsusilə də axarı olmayan suya
bövl etmək
4. Bövl və ğaiti saxlamaq
5. Camaatın gediĢ-gəliĢ yollarına və meyvə
ağaclarının altında təxəlli etmək
32
fiqh təlimi
2. Ġstibra
1.
Əgər kiĢilər bövl etdikdən sonra “istibra” adlanan əməli yerinə
yetirsələr və bu əməldən sonra bövl məxrəcindən xaric olan rütubətin
bövl, yoxsa baĢqa bir rütubət olduğunu bilməsələr, bu rütubət pak
rütubət hökmündədir və araĢdırma lazım deyil.
2
2.
Ġstibra vacib deyildir, hətta əgər zərəri olsa haramdır. Məsələn, bövl
məxrəcində yara olduğu üçün istibra zamanı qanasa və yaranın sağal-
masını təxirə salsa, istibra etmək haramdır. Əlbəttə, əgər hər kim istib-
ra etməsə və bövl etdikdən sonra ondan xaric olan rütubətin bövl olub-
olmadığını ayırd edə bilməsə, bu rütubət bövl hökmündədir.
3
3.
Ən yaxĢı istibra üsulu belədir: bövl edib qurtardıqdan sonra əgər
ğaitin məxrəci (xaric olduğu yer) napakdırsa, əvvəlcə ora paklanır.
Sonra sol əlin orta barmağı ğaitin məxrəcindən cinsiyyətin dibinə qə-
dər üç dəfə çəkilir. Daha sonra baĢ barmağı cinsiyyətin üstünə və baĢ
barmağın yanındakı barmağı onun altına qoyub üç dəfə cinsiyyətin
ucuna qədər çəkilir. Axırda üç dəfə cinsiyyətin baĢ hissəsi sıxılır.
4
4.
Ğaitin məxrəcini pakladıqdan əvvəl və ya sonra edilən istibranın
qaydası arasında heç bir fərq yoxdur.
5
5.
Əgər bir Ģəxs bövl edib qurtardıqdan sonra istibra etsə və dəstəmaz
alandan sonra ondan bövl, yoxsa məni olduğuna Ģübhə etdiyi bir rütu-
1
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 34-cü məsələ
2
Şəri suallara cavab, 12-ci sual. Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət
bölümü, 38-cü məsələ
3
Şəri suallara cavab, 11-ci sual
4
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 38-ci məsələ
5
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 38-ci məsələ
33
fiqh təlimi
bət xaric olsa, bu Ģəxsə vacibdir ki, hədəsdən
1
paklandığına əmin
olması üçün həm qüsl etsin (cənabət qüslü), həm də dəstəmaz alsın.
2
Diqqət:
Qeyd olunan bu rütubətlərin hamısı pakdır və təharətin pozul-
masına bais olmur.
3. Ġstinca (bövl və ğaitin məxrəcinin paklanması)
1. Bövlün məxrəcini paklamağın qaydası.
1) Bövlün məxrəci sudan baĢqa Ģeylə paklanmaz.
3
2) Bövlün məxrəci ehtiyati-vacibə görə iki dəfə yuyulmaqla pak-
lanır.
4
2. Ğaitin məxrəcini paklamağın qaydası.
1) Ğaitin məxrəcini iki cür paklamaq olar:
I.
Nəcasət aradan gedənədək su ilə yuyulur. Nəcasət aradan getdikdən
sonra yenidən yumaq lazım deyil.
1
Hədəs, dəstəmazı və ya qüslü pozan əməllərə deyilir
2
Şəri suallara cavab, 145-ci sual
3
Şəri suallara cavab, 81-cu sual
4
Şəri suallara cavab, 11 və 18-ci suallar. Rəhbərdən soruşulan suallar,
Təharət bölümü, 35-ci məsələ.
Ġnsandan xaric olan
rütubətlərin növləri
1.Vəzy, məni xaric olduqdan sonra
insandan xaric olan rütubətdir.
2. Vədy, bövl xaric olduqdan sonra
insandan xaric olan rütubətdir.
3. Məzy, ər-arvad mazaqlaĢandan
sonra xaric olan rütubətdir.
34
fiqh təlimi
II.
Üç tikə daĢ, ya üç tikə pak parça və ya s. bu kimi Ģeylərlə nəcasət
təmizlənir. Əgər üç tikə ilə nəcasət təmizlənməzsə, tamamilə pak
olanadək əlavə tikələrlə təmizlənir. Üç tikə əvəzinə bir tikə daĢ və ya
parçanın üç yerindən istifadə etmək olar.
1
2) Ğaitin məxrəci üç halda yalnız su ilə paklanır və daĢ və s. Ģeylərlə
paklamaq olmaz:
I. Ğaitlə birgə qan kimi digər bir nəcasət xaric olduqda
II. Ğaitin məxrəci kənardan baĢqa bir nəcasətə bulaĢdıqda
III. Ğaitin məxrəci adi haldan artıq olaraq nəcasətə bulaĢdıqda (BaĢqa
sözlə desək, ğaitin məxrəcindən əlavə digər yerlər də nəcasətə
bulaĢdıqda)
2
SUALLAR:
1. Həddi-büluğa çatmayan uşaqdan övrəti gizlətmək vacibdirmi?
2. Təxəlli zamanı məkruh olan işlər hansılardır?
3. İstibradan sonra xaric olan suyun hökmü nədir?
4. İstibranın faydası nədir?
5. İnsandan xaric olan rütubətlər hansılardır?
6. Bövl və ğaitin məxrəci necə paklanır?
1
Şəri suallara cavab, 11 və 11-cu suallar. Rəhbərdən soruşulan suallar,
Təharət bölümü, 36-cı məsələ.
2
Rəhbərdən soruşulan suallar, Təharət bölümü, 32-ci məsələ
Dostları ilə paylaş: |