Fġqh təLĠMĠ



Yüklə 3,35 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə86/92
tarix08.03.2018
ölçüsü3,35 Kb.
#30840
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   92

 
 
359
 
 
 fiqh təlimi 
etməyən  insan  əlində  qalan  artıq  pulun  məunə  olduğunu  iddia  edə 
bilməz. 
 
Diqqət: 

 
Ərin  öz  arvadı  üçün  aldığı  qızıl  əgər  mütəarif  miqdarına  çatsa  və 
Ģəninə uyğun olsa (ərinin) məunə hesab olunur və xümsü düĢmür.
1
 

 
Bir Ģəxs övladları üçün özü  1-ci mərtəbədə yaĢamaqla 2-ci mərtə-
bəsini  tikmək istəsə,  əgər  2-ci  mərtəbəni  övladlarının  gələcəyinə  tik-
mək hal-hazırda onun Ģəninə uyğun olub məsrəf həddinə çatsa, xümsü 
yoxdur və əgər belə olmasa və hal-hazırda da nə özünün nə də övlad-
larının ona ehtiyacı olmasa onun xümsünü vermək vacibdir.
2
  

 
Əgər bir Ģəxs yüksək qiymətə bir mülk alarsa və çox miqdarda pul 
da  onun  təmirinə  sərf  etsə  və  sonra  onu  həddi  büluğa  çatan  uĢağına 
bağıĢlasa  və  ya  rəsmi  Ģəkildə  onun  adına  keçirsə,  mülkü  aldığı  və 
təmir etdirdiyi pul ilin gəlirindən olarsa və o mülkün övladına bağıĢ-
lanması həmən ildə olub olmasa xümsü vermək vacibdir.
3
  

 
Xeyriyyə iĢləri üçün məsələn, mədrəsələrə kömək, seldən ziyan çə-
kənlərə və s. kimi iĢlərə ehsan etmək ilin infaq xərcləri hesab olunur 
və xümsü yoxdur.
1
  
 
 
 
                                         
1
 
Şəri suallara cavab, 111 
2
 
Şəri suallara cavab, 115 
3
 
Şəri suallara cavab, 1118 


 
 
361
 
 
 fiqh təlimi 
Diqqət: 

 
Bir  nəfərin  Ģəxsi  kitabxanası  var  və  bir  müddətdir  ondan  istifadə 
edib və indi bir neçə ildir ki, istifadə etmir, amma ehtimal verir ki, gə-
ləcəkdə ondan faydalansın (istifadə etsin). Əgər kitablar alınan zaman 
onun onları oxuyub mütaliə etməsinə ehtiyacı var idisə və bir miqdarı-
nın onun Ģəninə uyğun olubsa xüms düĢmür. Hətta əgər birinci ildən 
sonra ondan istifadə etməsə də, həmçinin əgər kitablar ona irs olaraq 
çatıbsa və ya ata-anası və baĢqaları tərəfindən bağıĢlanıbsa ona xüms 
düĢmür.
2
  
 
6. Ġllik xərclərə daxil olan bir Ģeyin satılması 
“Ehtiyacdan artıq qalan məunə” bəhsində deyilənlər “məunənin satıĢı” 
bəhsinə aiddir. Buna görə də maĢın və insanın ehtiyacı olduğu Ģeylər 
ki, il arasındakı gəlirdən və ya xümsü verilmiĢ ya xüms düĢməyən pul-
dan  hazırlanarsa,  alınarsa  və  zərurət  üzündən  və  ya  hər  hansı  səbəb 
üzündən  dəyiĢdirilib  ya  satılarsa,  onun  satıĢının  pulu  və  həmçinin 
onun qiymətinin artan xeyrinə xüms düĢmür. Əgər xüms aid olan am-
ma verilməyən puldan hazırlanarsa, onda onun hazırlanmasına yığılan 
pulun xümsü verilməlidir. O ləvazimatı satmasa və həmin gəlirin eyni 
ilə hazırlansa gərək satıĢın bütün pulunun xümsünü versin.
3
 
 
 
                                                                                                
1
 
Şəri suallara cavab, 111 
2
 
Şəri suallara cavab, 111 
3
 
Şəri suallara cavab, 881, 881, 882, 885, 881, 811, 182, 111 


 
 
361
 
 
 fiqh təlimi 
 
SUALLAR: 
 
1.İllik xərc (məunə) nədir? 
2. Məunənin şərtləri hansılardır? 
3. Ər arvadı üçün qızıl alarsa, ona xüms düşürmü? 
4.Ehtiyacdan artıq qalan məunənin hökmü nədir? 
5. Əgər bir şəxs öz evini satıb ondan mənfəət əldə etmək üçün banka 
qoyarsa, sonra xüms ili çatsa o pulun hökmü nədir? Əgər bu pulu 
ev almaq üçün saxlasa, hökmü nədir? 
6.  Əgər  yaşayış  üçün  ehtiyac  olan  şeyləri,  məsələn,  maşın,  motor, 
xalça və sairə kimi xümsü verilməmiş şeyləri satsa, satan kimi onun 
xümsünü ödəməlidirmi? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
 
362
 
 
 fiqh təlimi 
ALTMIġ DOQQUZUNCU DƏRS 
QAZANCIN XÜMSÜ (3
8. Bunlar illik xərcə (məunəyə) daxil olmur:  
1) Sərmayə 
1. ĠĢləməklə (istər maaĢ istər baĢqa yolla) ələ gələn sərmayənin xümsü 
var. Buna görə də müzaribə etmək üçün pulu sərmayə kimi baĢqasına 
verərsə  onun  xümsünü  verməsi  vacibdir.  Həmçinin  bu  sərmayə  ilə 
olunan  ticarətdən  ələ  gələn  xeyrin  yaĢayıĢ  müavinəsinə  sərf  olunub 
xüms düĢmür və illik xərclərdən artıq qalana xüms düĢür.
1
 
 
Diqqət: 

 
Əgər bir nəfər öz illik gəlirindən torpaq alsa ki, onu satıb pulunu ev 
tikməyə xərcləsin xümsünü verməsi vacibdir.
2
  

 
Bir  nəfər  bir  neçə  mərtəbəli  ev  tiksə  ki,  onun  bəzi  mərtəbələrini 
icarə versin və icarədən gələn pulu yaĢayıĢ xəzinəsinə sərf etsin evdən 
gələn  gəlirin  miqdarının  xümsünü  verməlidir  (bu  miqdar  sərmayə 
hökmündədir).
3
  

 
ÖlmüĢ  torpağı  meyvə  bağına  çevirmək  məqsədilə  dirildərlərsə, 
onun  dirildilməsinə  xərclənən  xərci  azaltdıqdan  sonra  xümsü  var. 
Torpağın  xümsünü  onun  eynindən  və  ya  hazırkı  qiymətilə  verməkdə 
insan  ixtiyar  sahibidir.  Həmçinin  quyu,  su  kranları  və  s.  xümsü  əda-
lətlə  olmalıdır  və  əgər  xümsü  bir  dəfəyə  vermək  qüdrəti  yoxdursa, 
                                         
1
 
Şəri suallara cavab, 811, 152 
2
 
Şəri suallara cavab, 116 
3
 
Şəri suallara cavab, 161 


Yüklə 3,35 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   92




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə