GəLƏCƏk kadastr sistemiNİn göRÜNÜŞÜ
Yüklə 494,19 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MÜQƏDDİMƏ
- 1.1 Dörd əsas aspekt
KADASTR 2014 – GƏLƏCƏK KADASTR SİSTEMİNİN GÖRÜNÜŞÜ
7 MÜQƏDDİMƏ Bir çox onilliklərdə ənənəvi kadastr sistemləri özlərinə etibarlı, yaxşı təşkil olunmuş, torpağa sahiblik hüququnun təhlükəsizliyinin zəmanətini verən bir sistem kimi ad qazanmağa çalışıblar. Əhəmmiyətli texniki inkişaf, ictimai həyatda dəyişikliklər, qloballaşma və gündən- günə artan, hüquqi nəticələri və ətraf muhitə öz təsirini göstərən qarşılıqlı əlaqələr ənənvi sistemlərə öz təsirini göstərmişdir. Onların hamısı yeni bir inkişafa başlamışdılar. Hazırda bir çox ölkələr öz kadastr sistemlərində islahatlar aparmışlar, bu da onu göstərir ki, bu sistemlər bütün yeni dəyişikliklərə adaptasiya oluna bilmirlər.
İslahatlarda ehtiyac əsas səbəbdir və elə bu səbəbə görə 1994-cü ildə ənənələrin araşdırılması və gələcək kadastr sistemlərinin inkişafının proqnozu üçün işci qrupu yaradılmışdır, buna görə də FİG-in komissiyası bu fəaliyyət dairəsinin inkişafına diqqətlə nəzarət edir,. Bu yolda işci qrupunun birinci addımı ənənələrin təhlili üçün anketlər hazırlamaq idi. Bu sorğudan bir çox mühüm təkliflər əldə edilmiş və bunların əsasında 6 qayda hazırlanmışdır. Bu 6 qaydaya əsaslanaraq “Kadastr 2014” termini yaranmışdı.
1995-ci ildə Delftdə keçirilmiş illik iclasda “Müasir kadastr və kadastr innovasiyaları” adlı bir günlük seminar keçirilmiş, bu seminarda birinci sorğunun nəticəsi olaraq inkişafın gələcək istiqamətləri aşkarlanmış və həmçinin “Kadastr 2014”-ün 6 qaydası müzakirə olunmuşdu.
1996-cı ildə Budapeştdə keçirilən iclas zamanı işci qrupu birinci sorğunun nəticələrini müzakirə edib ikinci sorğu təşkil etmişdi. İkinçi sorğu əsasən kadastr sistemlərinin özünü doğrultmasına və özəlləşdirilməsinə həsr olunmuşdu. “Kadastr 2014”-ün altı qaydası bir daha müzakirə olunmuş və aydınlaşdırılmışdır. 1997-ci ildə Penanqda keçirilən iclasda işci qrupu ikinci sorğunun nəticələrini müzakirə edib və son izahatın mahiyyətini qəbul etmişdi.
Dörd illik işin əsas nəticələri bu səkildə göstərilə bilər: • İnkişaf etmiş ölkələrdə kadastr sistemləri çox mükəmməl kimi yaranırlar. Mükəməlliyə səy prosedurun çətinliyinə, yavaşımasına və bahalaşmasına gətirib çıxarır.
• Nəticə olaraq kadastr sistemlərinin islahat layihələrinin əsas məqsədlərindən biri bu sistemlərin xidmətlərinin mükəmməlləşdirilməyə yaxınlaşdırılmasıdır.
• Kadastr sistemlərinin avtomatlaşdırılmasına mükəməlləşdirilmə yolunda ən uyğun bir alət kimi baxılır, bununla belə kadastr prosedurları aspektləri nəzərə alınmazsa təkmilləşmədə olan ənənəvi sistemlərin avtomatlaşdırılaması müvəffəqiyyətsizliyə gətirə bilər.
• Kadastr sistemlərinin innovasiyaları torpaq informasiya sistemlərinə tətbiq meylli olur. • Kadastr kontekstində özünü doğrultma və özəlləşdirilmə mövzuları daha da əhəmiyyətli olur.
• “Kadastr 2014”-ün tərkibində torpağa özəl və ictimai hüquqlardan və mülkiyyətçilərin və torpaqdan istifadəçilərin hüquqlarının məhdudlaşdırıması haqda tam sənədləşdirmə olacaq. Bu tamamilə uyğunlaşmış və avtomatlaşdırılmış, torpağın qeydiyyatı və kadastr xəritəçəkmə prosesinə bölünmədən, böyük torpaq-informasiya sistemlərinin bir hissəsi olacaq. Bir çox funksiyalarını özəl təşkilatların icra edəcəyinə baxmayaraq, kadastrın aparılması dövlətin nəzarətində qalacaq və “Kadastr 2014” bütünlüklə öz xərcini ödəyəcək. KADASTR 2014 – GƏLƏCƏK KADASTR SİSTEMİNİN GÖRÜNÜŞÜ
8 • “Kadastr 2014” müasir sistemlərə nəzərən cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri üçün daha ucuz qiymətətlərlə “optimal xidmətlər” göstərəcəkdir. Sorğunun nəticələrinə əsaslanaraq, I hissə mövcud olan kadastr sistemlərinin xülasəsidir, II hissə isə islahatlar və kadastr sahəsində inkişaf yönümlərinin xülasəsidir. III hissədə “Kadastr 2014”-ün görünüşü və 6 qaydası göstərilmişdir, onların qiymətləndirilməsi IV hissədədir. V hissə “Kadastr 2014”-də yerölçənlərin rolundan bəhs edir. VI hissə yerölçənlərin əhəmmiyətli rol oynaması üçün nə edəcəyindən, FİG və beynəlxalq təşkilatlar “Kadastr 2014”-ə necə köməklik göstərə biləcəyindən bəhs edir. VII hissə isə xülasədir. KADASTR 2014 – GƏLƏCƏK KADASTR SİSTEMİNİN GÖRÜNÜŞÜ
9 1. MÖVCUD KADASTR SİSTEMLƏRİ
İnkişaf istiqamətinin araşdırmalarında və kadastr sisteminin formalaşmasının gələcək görüntülərində işci qrupunun birinci addımı mövcud olan kadastr sistemlərinin öyrənilməsi idi. Bu məqsədlə birinci illik iclasda sorğu üçün yeni anketlər düzəltmək qərarına gədilər ki, onların nəticələri bütün dünyada cari kadastrın inkişafının anlaşılmasını təmin edə bilərdi.
Anketdəki suallar kadastr sistemlərinin yaxın gələcəkdə baş verə biləcək dörd əsas aspektlərinin - onların güclü və zəif tərəflərinin, keçiriləcək islahatların və ənənələrin öyrənilməsinə yönəldilmişdi. 1995-ci ilin fevralında nümayəndələrə və komissiyanın müvafiq üzvlərinə 70 anket göndərilmişdi. İşci qrupu Avstraliyanın 7 ştatı daxil olmaqla dünyanın 31 ölkəsindən cavab aldı.
1.1 və 1.2 nomrəli fəsillər mövcud olan kadastr sistemlərini xarakterizə edərək sorğunun nəticələri haqda yekun məlumat verir. Sorğuların bütün nəticələri və suallara cavablar haqda məlumatı müəlliflərdən almaq olar.
Növbəti dörd aspekt sorğunun bir hissəsidir və mövcud olan kadastr sistemlərinin görüntüsünü verir: hüquqi və təşkilati xarakteristikalar; planlaşdırılmanın dərəcəsi və nəzarəti; çox məqsədli kadastrın aspektləri və dövlət və özəl sektorların məsuliyyəti. A) Hüquqi və təşkilati xarakteristikalar Kadastr sistemlərinin əsas elementləri 1.1. cədvəlində göstərilmişdir. Kadastr sistemləri üçün əsas ola bilərlər: torpağa olan hüququn qeydiyyatı, torpaq üzrə əqd sənədlərinin qeydiyyatı və ya bu ikisinin kombinasiyası. 31 ölkədən 21-i cavab verdilər ki, onların kadastr sistemləri hüquqların qeydiyyatı əsasında qurulub, yəni torpağın hər bir hissəsi xəritədə qeyd olunur, hüquqlar isə reyestrdəki yazılara müvafiq olur. 26 ölkədə torpaq sahəsi qeydiyyatın əsas elementidir. 23 ölkədə vətəndaş hüquqları hüquqi əsasdır. 24 halda torpağa mülkiyyət hüquqlarının qeydiyyatı mütləqdir.
Cavablar Qeydiyyat əsaslanır Hüquqlara: 23 Sənədlərə :5 Bu iki əsasın kombinasiyasına: 5 Kadastr vahididir Torpaq sahəsi: 26 Əmlak kompleksi: 4 Mülkiyyətçinin adı: 1 Hüquqi əsasdır Ümumi hüquq: 7 Vətəndaş hüququ: 23 Xüsusi hüquq: 2 Mülkiyyət hüquqlarının qeydiyyatı Məcburi deyil: 4 Məcburidir: 24 Kombinasiyalıdır: 3 Torpağa hüquqların qeydiyyatı prosesi əsaslandırılırmı? Hə: 10 Yox: 17
Cədvəl 1.1 Anketdə qeyd olunan kadastr aspektlərinin hüquqi nəticələri 1.2. cədvəlində göstərilmişdir. Orta Yüklə 494,19 Kb. Dostları ilə paylaş:
|