GeliŞİmle iLGİLİ temel kavramlar



Yüklə 36,83 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix20.10.2017
ölçüsü36,83 Kb.
#5684


0-2 YASINDA MOTOR GELISIM 

YRD. DOC. DR. SELCUK AKPINAR 




• Gelisim, buyuyen bir organizmanin 

dokularinin yapisinda, biyokimyasal 

bilesiminde olusan degisiklikler sonucunda 

olgunlasmasi ve biyolojk fonksiyonlarinin 

farklilasmasi olarak tanimlanmaktadir. 

• Motor Gelisim, icten ve distan gelen 

sureclerin etkilesiminin bir sonucu olarak 

motor davranista meydana gelen degismeleri 

inceleyen bir alan. 

 



• Gelişim dönemleri ve özelliklerinin taninmasi ile 

gelisimi onceden kestirmek olasidir. 

• Gelişim donemlerinde ortaya cikan yeteneklere 

gore egitim planlanip uygulanabilir. Nasil 



ogretilecek; Ne tur davranislar ogretilecek. 

• Becerileri ne zaman ogretelibileceginin 

gostergesi

• Normal-normal davranislar ayirt edilebilir.  

• Kisiligin olusumu, olumlu olumsuz davranislarin 

kokenleri aciklanabilir.  

 

Gallahue’nun Piramit Modeli  




Gallahue’nin Motor Gelişim Modelleri 



Gallahue’nun Kum Saati 

Modelinde Yas Donemleri 




REFLEKSIF HAREKETLER DONEMI 

• Yeni dogan bebegin davranislari daima omurilik 

ve asagi beyin merkezlerinden kontrol edilir. 

• Ilkel refleksler gebeligin 18. haftasindan itibaren 

fetusta gorulmeye baslar. 

• Refleksif hareketler genelde beslenme ile alakali; 

yeni doganin yanagina dokunan annenin memesi 

– basin refleksif donusunu uyarir. Dudaklara 

degen meme, emme refleksi. Girtlagi uyaran sut – 

refleksif yutmaya yol acar.  




REFLEKSIF HAREKETLER DONEMI 

• Zamanla korteks daha genis capli idare etme 

gucu kazanir ve istemli hareketler baslar.  

• Bircok refleks ya kaybolur, ya da istemli 

hareketlerle butunlesir.  

• Gelisimsel refleksler, santral sinir sistemi 

bozukluklarin teshisinde kullanilir. Ornegin 

dogumdan sonraki 3. gunde yuzustu yatan 

bebek cenesini kaldirmiyorsa, norolojik 

bozukluk olabilir. 

 



REFLEKSIF HAREKETLER DONEMI 

Birincil (ilkel) Refleksler 

Durusa iliskin refleksler 

Moro Refleksi 

Adimlama Refleksi 

Asimetrik Tonik Boyun Refleksi 

Emekleme Refleksi 

Arama Refleksi 

Dalma Refleksi 

Emme Refleksi 

Cekme Refleksi 

Kavarama Refleksi 

Parasut ve propping Refleksi 

Plantar Refleks 

Labyrinthine Refleksi 

Babinski Refleksi 

Landau Refleksi 

Genellikle birincil reflekslerin iki islevi vardir; beslenme ve korunma 




REFLEKSIF HAREKETLER DONEMI 

• Refleksif hareketler donemi, birbirini izleyen 2 

asamaya ayrilabilir; 

Bilgi Toplama Evresi; dogum oncesi donemden – 

4. aya kadar. Bilgi toplama, beslenme ve 

korunma temel arac. 

Bilgi Cozme Evresi; beyin gelisimine bagli olarak 

refleksler giderek azalir. Oturma, emekleme, 

yakalama, birakma gibi istemli hareketler ortaya 

cikar.  


 


Moro refleksi 

Bebek ani olarak sarsilir veya basi once 

yukari kaldirilip birden bosluga birakilirsa 

goruluyor. Yaklasik 4. ayda kaybolur. 

Beyinde agir hasar varsa gorunmez, hala 

devam ederse minimal beyin difonksiyonu. 




Asimetrik Tonik Boyun Refleksi 

Ilk 6 haftada oldukca belirgin, 3-4 ayda kaybolur. Omurilik hasari varsa gorulmez. 




Arama ve Emme Refleksi 

3. Ayda kaybolur. Erken doganlarda gorulmeyebilir. 




Kavrama Refleksi 

Palmar yakalama olarak da adlandirilir. 3. ayda kaybolur, 4. aydan itibaren 

istemli tutma olur. 



Plantar Refleks 

Ayakla yakalam refleksi olarak da bilinir, elle yakalama refleksinden daha uzun surer. 




Babinski Refleksi 

Basinc fazla olursa plantar refleks gorulur.  




Adimlama Refleksi 

Bebegin ayak tabanindan bir tanesi yere dokunursa, diger 

ayagini da ileri dogru atar.  



Emekleme Refleksi 

Ayak tabanina basinc uygulanirsa gorulur. 4. ayda kaybolur, sonrasinda istemli emekleme 




Dalma (yuzme) Refleksi 

Gozler acilir ve belirli bir sureligine nefes tutar. 




Çekme Refleksi 

• Bebek oturma durumunda tek ya da iki 

elinden tutularak geriye doğru eğildiğinde, 

kolları fleksiyonda kendini ileri doğru çekip 

ayağa kalkmaya çalışır. 

• 3-4. ayda görülür, 12. aya kadar devam eder. 




Parasut Refleksi 

Olmamasi Cerebral Palsy e isaret edebiliyor. 6. ayda gorulmeye baslar. 




Labyrinthine Righting Refleks 

Bebeğin güçlü olduğunu gösterir. Yoksa; denge, kas, duruş problemleri olduğunu 



gösterir. 


Landau Refleks 

3.4 aydan 7. aya kadar devam eder. Kendini istemli olarak kaldırabilmesine olanak sağlar. 




Refleks Kontrolünün Önemi 

• Merkezi sinir sistemindeki olası hataları saptamak için 

gerekli ilk bilgiyi verirler. 

 Kortikal kontrol ile drumuş olması gereken devam etmesi. 

 Bir refleksin yokluğu. 

 Vücudun iki tarafında simetrik olmayan reflekslerin 

görülmesi 

 Bir refleksin gereğinden çok daha güçlü ya da zayıf oması. 

Günümüzde, bir çok özür, erken dönemde saptanması halinde 

tedavi edilebilmektedir. Bazı reflekslerin yokluğu, problem 

olabileceği gibi; yine de bu 100% olacaktır diye birşey 

diyemeyiz. O yüzden uzun süre izlemek gerekir.  




Refleks Kontrolünün Önemi 

• Virginia Apgar (1953), yenidoğanların 

doğumdan 1 dakika içinde çabuk ve güvenilir 

belirleme yöntemi olarak “Apgar Tarama 

Tekniğini” geliştirmiş. Doğumdan 3.-5.-10. 

dakikalarda tekrarlanabilmektedir. Apgar ve 

James (1962) de 27.715 yenidoğan üzerinde 

standardizasyon çalışması yapmışlar. 




Refleks Kontrolünün Önemi 

Semptomlar 







Kalp Atım Sayısı 

100-140 


100’ün altında 

Atmıyor 


Solunum 

Canlı Ağlama ve 

Düzenli solunum 

Düzensiz ve yüzeysel 

solunum 

Solunum yok 



Refleks Uyarımı 

(ayak tabanına 

vurarak ölçülür) 

Şiddetli ağlama 

Ağlama yok, yüz 

ifadesinde değişme 

var 

Tepki yok 



Kas Tonusu 

Kendiliğinden kollar 

fleksiyonda, bacaklar 

ekstansiyona direnir 

Kendiliğinden kollar 

fleksiyonda, bacaklar 

ekstansiyona ço az 

direnir 


 

Kas tonusu 

tamamen gevşek 

Renk 

Tüm vücut pembe 

Biraz pembe 

Pembeden başka 

Apgar Tarama Testi Puanlaması 

7 ve üstü: Normal 

4-6: nefes alamada yardıma gereksinim duyar 

4 ten az: Nefes almada ciddi problemi var, suni solunum yapılmalıdır 




Refleks Kontrolünün Önemi 

• Apgar testinden 10 puan olmak çok yaygın değil 

ve bunun yanında 9 dan da çok fazla bir farkı yok. 

• Peru’da yapılan araştırmada, deniz seviyesi ve 

yüksek irtifada (4340 m) doğan bebeklerin 

ortalama puanları arasında ilk Apgar değerinde 

farklılık olduğu, ancak ikinci değerde farklılık 

olmadığı buşunmuştur. Dolayısıyla yüksek irtifa bu 

değeri etkiliyor. Nedeni = Transient cyanosis 

(Oksijen yoğunluğunun az olması sebebi ile 

derinin mor veya mavi renk alması) 



Refleksif Hareketler Döneminin En 

Önemli Özellikleri 

• Refleksler, fetusun ve yenidoğanın ilk hareket şekilleridir. 

• Yakalama, adımlama, emekleme gibi bazı refleksler sonraki istemli 

davranışların ortaya çıkması ile ilişkilidirler.  

• Subcortical düzeyde kontrol edilir. 

• Sinir sistemi gelişmediğinden, hareketler beceriksiz ve kaba hareketler 

görülür. 

• Bebeğin ilk bilgi edinme kaynaklarıdır. 

• Birincil refleksler koruyucu ve yiyecek sağlayıcı özellik taşır. 

• Merkezi sinir sistemi bozukluklarının erken tanısını sağlarlar. 

• Standart bir programa göre ortaya çıkıp kaybolurlar, bu da kortical 

kontrolün arttığını gösterir. 

• Aşağı beyin merkezleri; öksürme, hapşurma gibi istem dışı yaşamsal 

olayları kontrol ederek yaşam boyu önemli rol oynar. 

• Duruşa ilişkin bir refleksin erken ve düzenli uyarılması sonraki istemli 



hareketin ortaya çıkışını çabuklaştırabilir.  

Yüklə 36,83 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə