1 Ramiz Dəniz
Yüklə 3,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
24 Türkiyəsi tərəfindən darmadağın edilərək, bir neçə hissəyə bölünür. - Hə, mənə həmin şah haqqında bir tanış coqrafiyaşünas müəyyən məlumatlar vermişdir. - Alonso təqdiredici tərzdə dilləndi. – Səhv etmirəmsə, o, cəmisi 37 il ömür sürmüşdü. - Maraqlıdır, nəyə görə müsəlman aləmində belə aqil və müdrik hökmdarlar, istedadlı sərkərdələr və fenomenal siyasi xadimlər yetişir? Halbuki siyasi biliyə, iqtisadi inkişafa görə biz onlardan üstünük. Bəlkə, onlarda olan mədəniyyət və milli adət- ənənə buna təkan verir? Mən heç cürə bunu anlaya bilmirəm. - Üzr istəyirəm sizdən, əlahəzrət. - deyə Alonso təkzib verməyə cürət etdi. - Müsəlmanlarda aqil və müdrik hökm- darların olmasına dair məndə böyük şübhə var. Əzəldən müsəlmanlar düşünmədən bir-birilərinin qanını axıdıblar. Buna bariz nümunə səlçuq türklərinin ərəb xilafətinə qarşı aparılan daimi müharibələri, Çingiz xanın Məhəmməd şaha qarşı, Teymurləngin I Bəyazidə qarşı, Səlimin Yavuzun şah İsmayıla qarşı apardığı müharibələr bilavasitə xristian dünyasının xeyrinə olub. Onlar daimi bir-birilərinin qanını axıtmaqla məşğul olublar. Lakin buna baxmayaraq, onlar nəhəng imperiyaların yaradıl- masına nail olublar. Onların qarşısını alan olmasa, müsəlmanlar bütün dünyaya hakim ola bilərlər. Avropaya yaxın olan Osmanlı Türkiyəsidir, onlar da ki, daimi Avstriya Habsburqlarına qarşı
25 müharibə aparıblar. Ümumiyyətlə, Avropada Habsburqlar sülaləsi olmasaydı, indiyə xristian dünyasında müstəqil dövlət tapmaq mümkün olmayacaqdı. Lepanto (1571) döyüşündə mən onların dərsini verməsəydim, türklər İtaliyanı da ələ keçirərdilər. Bizdən başqa bütün Avropa Osmanlı Türkiyəsi ilə müharibə aparmağa çəkinir. Qorxuram ki, oğlum hakimiyyətə gələndən sonra müsəlmanların təzyiqinə tab gətirməsin. - Əlahəzrət, siz İspaniyanın müdrik və qüdrətli hökm- darısınız. Əminəm ki, oğlunuz da sizin kimi müdrik və qüdrətlidir. O, vaxt gələcək İspaniyanı lazımi səviyyədə idarə edəcək. Lakin ilk növbədə İspaniyaya sizin kimi hökmdar lazımdır. İspaniyanın çiçəklənməsi və inkişafı üçün, ispan xalqının rifahı naminə Allah sizin ömrünüzü yüz ildən çox uzatsın. Siz İspaniyanın müqəddəs simvolu sayılırsınız. Xalq hər an öz kralının arxasınca getməyə hazırdır. Alonsonun fikrini başa düşmək çətin deyildi. Kral II Filipp xoşlayırdı ki, həmişə onu tərifləsinlər. Gördüyü işlərə görə daim ona təşəkkürlərini bildirsinlər. İspaniyanın və onun xalqının ziyanına gördüyü iş heç vaxt üzə vurulmamalıdır. Əks təqdirdə həmin adam məhkəməyə laməzhəb və ya cadugar kimi təqdim olunacaq və cəsarətinə görə o, inkvizisiyanın hökmü ilə tonqalda yandırılmalıdır. Heç kimin mənsubiyyəti nəzərə alınmırdı. İstər qrand, idalqo, istərsə də tanınmış yüksək rütbəli zabit olsun, kralı adi kəlmələrlə təhqir etdiyinə görə sərt
26 üsullarla cəzalandırılmalı idi. Kral ölkədə yaratdığı mütləqiyyəti bütün vasitələrlə qorumağa çalışırdı. Alonso təcrübəli və tanınmış sərkərdə olduğuna baxmayaraq, söhbət zamanı burax- dığı cüzi səhvə görə hər an kralın qəzəbinə düçar ola bilərdi. Birdən-birə kral başını dik qaldıraraq polkovnikə tərəf addımladı və düz onun qarşısında dayanıb hökmlə dedi: - Qulaq as Alonso. Sən Barselonaya qayıdıb yeni ekspedisiya təşkil etməlisən və vaxt itirmədən Mərkəzi Çili sahillərinə yollanmalısan. Orayda yaşayan aborigenlərin cinayət əməlləri məni bərk narahat edir. Sən yeni ekspedisiyaya qardaşının ekspedisiyasını daxil etməlisən və oradakı aborigenlərin hamısını sərt üsullarla cəzalandırmalısan. Əgər, onlar əvvəlki kimi inadkarlıq edərək kəskin müqavimət göstərsələr, onda onların hamısını qılıncdan keçirməyi sənə həvalə edirəm. - Sizin göstərişiniz yerinə yetiriləcək. - Alonso itaətlə dilləndi. - Həmin ölkəni fəth edəndən sonra səni oranın qubernatoru təyin edəcəyəm. Orada inzibati orqanlar, idarələr yaradılmalı və İspaniyanın qayda-qanunları dərhal işlənməlidir. Sən mənim etimadımı doğrultmalısan. - Əlahəzrət, əmin ola bilərsiniz, hər şey siz istədiyiniz kimi olacaq. Tə ki, biz sağ-salamat gedib Yeni Dünya sahillərinin bir limanına çıxaq. Mən bu məsələni birdəfəlik həll edəcəyəm. Düşmən öz cəzasına çatacaq.
27 - Sən hər hansı bir ticarət gəmisində yollanmayacaqsan ki, Yeni Dünya sahillərinə çatmağa şübhən olsun. Okean keçidində sən Barselona limanında lövbər salmış hərbi gəmilərin hər birindən istifadə edə bilərsən. Barselona limanının rəisinə lazımi göstərişlər veriləcək. İşdir, həmin ölkə fəth edilməsə, səndən bərk narazı olacağam. Mən sənə İspaniyaya qayıtmağı məsləhət bilmirəm. Bəli, bu kral tərəfindən söylənilən ciddi xəbərdarlıq idi. Alonso başa düşdü ki, o, necə bir ağır məngənəyə düşüb. Məğrur idalqo hökmən məğrur araukanları dizi üstə çökdürməli və Araukaniyanı qısa müddətə fəth etməli idi. Əks təqdirdə o, tamamilə kral sarayında hamının gözü qarşısında nüfuzdan düşə bilərdi. Alonso başını dik tutub qürurla dedi: - Əlahəzrət, sizin hər bir göstərişinizi canla-başla yerinə yetirmək mənim mənəvi borcumdur. Araukaniya bir aya fəth ediləcək. - Lakin sənin işin bununla tamamlanmır - deyə kralın qorxunc qığılçımlar ilə yayılan baxışları Alonsonun baxışları ilə toqquşdu. - Eldorado ölkəsinin axtarışında heç bir müsbət nəticə əldə edilməyib. Qonsalo Kesadanın və Antonio Berrionun başçılıq etdikləri ekspedisiyalar həmin ölkənin heç sərhədlərinə gedib çıxmayıblar. Onların axtarışından tamamilə narazıyam. Araukaniyanı fəth edəndən sonra sən Eldoradonun axtarışı ilə məşğul olub, bu məsələyə birdəfəlik son qoymalısan.
Yüklə 3,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|