1-bilet shayboniylar davlatining tashkil topishi



Yüklə 0,83 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə35/51
tarix25.05.2022
ölçüsü0,83 Mb.
#87913
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   51
11-tarix-imtihon-javoblari-2022-yil

2.
 
Ismoil Somoniy maqbarasi. 
Ismoil Somoniy maqbarasi 

Buxoro shahar madaniyat va istiroqat bog'i 
hududida joylashgan ko‘hna me’moriy yodgorlik, Somoniylar davlatining asoschisi
Ismoil Somoniy va lining avlodlari maqbarasi (taxminan 864
–868). Maqbara O‘rta
Osiyo 
me’morligi
va 
san’ati
tarixidagi dastlabki maqbara!ardan boMib, uning 
tuzilishida qadimiy sugd 
me’morligining
an’analari
saqlanib qolgan buyuk 
me’moriy
asardir. Ismoil Somoniy maqbarasi loyihasidan tortib, hajmiy 
tuzilishigacha geometrik tartib va qoida asosida yaratilganligi aniqlangan. Yozma 
manbalar va rivoyatlarga kura, maqbarani Ismoil Somoniy otasi qabri ustiga 
qurdirgan. Sharq tomondagi sag‘ana Ismoil Somoniy qabri (849
-907) deb taxmin 
etiladi. 
3.
 
Mirzo 
Ulug‘b
ek hayoti va faoliyati. 
Mirzo (keyinchalik Sulton) Muhammad ibn Shohruh ibn Temur Ulug‘bek
Ko‘ragon —
Temuriylar davlatining hukmdori, Shohruhning o‘g‘li. Buyuk O‘zbek
astronomi (Yulduzshunos) va matematiki. Mirzo Ulug‘bek o‘n beshinchi asrning
nobig‘asi,
Amir Temurning sevimli nabirasi va Shohrux Mirzoning 
o‘g‘li
bo‘lib,
asl 
ismi Muhammad Tarag‘aydir. Yoshligidan uni „Ulug‘bek deya izzat qilishgan va
yosh shahzoda keyinchalik ayni shu nom bilan mashhur bolgan. Xat-savod, diniy va 
dunyoviy ilmlarning asoslari yosh Muhammad Tarag‘ayga begona emas edi. U
Buyuk Yulduzbilimchisi va riyozidon 
bo‘lgan,
Qur’on
karimni yoddan bilgan. 
Ulug‘bekning onasi Gavharshod begim bo‘lsa ham, Temur saroyida hukm surgan
an’anaga ko‘ra shahzoda sohibqiro
nning katta xotini Saroymulk xonim tarbiyasiga 
topshiriladi. 3-4 yoshlaridayoq shayx Orif Ozariy unga murabbiy qilib tayinlanadi. 
U yoshgini 
ko‘pincha
o‘rtasharq
va hindistonda 
o’tkazgan
bo‘lib
Amir Temur 
oiimidan keyin Samarqand 
ya’ni
Koshg‘arli
Mahmudga 
ko‘ra
Samizkentda 
yerlashgan. Keyinchalik Otasi Shohrux Mirzo Hirotni o‘z davlatining boshkenti
tayinlagach, 
o‘n
-olti yoshlik Ulug'bek 1409-yilda Samarqand boshchisi 
bo‘lib,
1411-yilda esa Movarounnahr xonliklarining erkin 
hukumdori bo‘lgan.

Yüklə 0,83 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   51




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə