Aqşin Babayev_______________________________________________
76
“Məqbər” əsərini xatırladı. Bu əsəri böyük şair həyatdan vaxtsız köçmüş
sevimli ömür dostuna həsr etmişdi. “Məqbər”dən misralar dedi. Göz yaşları
yanaqlarına süzüldü. Axır vaxtlar Zəkəriyyə tez-tez qızından söhbət açırdı.
Mən isə Yıldız xanımı, ancaq atasının, anasının xatirələrindən tanıyırdım.
Sonra gün gəldi ki, 1994-cü ilin dekabr ayında məşhur türk jurnalisti
Mustafa Əkməkçi Bakıda ikən Yıldız xanımın sözlərini mənə yetirdi:
-Canım qardaşım! Yıldız xanım mənə tapşırıb ki, Bakıda bir Aqşin
Babayev var. Onu axtarın tapın, həm öz şəklini, həm anamın məzarının
fotosunu mənə göndərsin.
Mustafa Əkməkçidən ünvanı aldım. O getdikdən sonra bir fotoqrafçı
ilə ikinci Fəxri xiyabana getdim. Səbihə Sərtəlin məzarının şəklini və öz
fotomu çəkdirdim, Yıldız xanıma göndərdim. Təxminən beş-altı foto idi.
Üstündən xeyli müddət keçəndən sonra günlərin birində Yıldız xanımdan
təşəkkür dolu bir məktub aldım. Mənə elə gəldi ki, bu məktub göz yaşları
içində yazılıb: “Əzizim, qardaşım Aqşin bəy! Siz mənə dünyaları
bağışladınız. Şəkilləri alıb, bağrıma basdım. Sizdən çox xahiş edirəm,
İstanbula yolunuz düşəndə məni mütləq arayın. Siz axı mənim atamla,
anamla
çiyin-çiyinə çalışmısız. Ölmədən sizi görmək həsrətilə
yaşayan:Yıldız Sərtəl”.
Çox təəssüf ki, Yıldız xanımla görüşmək mənə qismət olmadı.
Zəkəriyyə bəy tez-tez deyirdi: “Məndən nə soracaqsansa, sor” . Və bir
misal da çəkdi: “Dostlarımdan biri Parisə uzun müddət yaşamağa gəlmişdi.
Dedim ona ki, sən əvvəlcə bir Eyfel qülləsini yaxından gör. Dedi ki,
buradayam da, gedib görərəm. Gün gəldi ki, gecə ilə ona Parisi tərk etmək
əmri verildi. Getdi, özü də Eyfel qülləsini görmədən. Ona görə də məndən
nə soracaqsansa, sor”.
Təəccüb etdim:
_______________________________________________
Nazim Hikmət qalaktikası
77
-Yəni siz qəflətən gedə bilərsiz?
-Yox,-dedi.-Mən bunu elə-belə deyirəm. Bir də bundan sonra mənim
yaşamağımın nə mənası var?!
Bir gün işə gələndə Baş redaktorumla qarşılaşdım. “Sonra yanıma
gələrsən”,-dedi. Getdim.
-Xəbərin var? Zəkəriyyə Sərtəl Moskvaya, oradan da Parisə uçdu.
Daha Bakıya dönməyəcək.
Donub yerimdə qaldım. Sonra mən Zəkəriyyə Sərtəlin taleyini çox
izlədim. Bir türk qəzetində oxudum ki, İstanbul aeroportuna gəlib, ancaq
onu Türkiyəyə buraxmayıblar. Bir xeyli Parisdə yaşayandan sonra ikinci
dəfə Türkiyə onu qəbul etdi...Bu qəbul xəbərini Parisdə ikən alan
Zəkəriyyə Sərtəl, özünün yazdığı kimi, sevindiyindən uşaq kimi ağlayır,
gecələri yata bilmirdi. “Cumhuriyyət” qəzetinin 1977-ci il 19 fevral tarixli
nömrəsi qarşımdadır. Yeddinci səhifədə qara hərflərlə bir başlıq verilib:
“Zəkəriyyə Sərtəlin iyirmi beş illik sürgün həyatı sona yetir”. Fransız
müxbiri Kosta Dakontenin apardığı müsahibədə Zəkəriyyə Sərtəl Sovetlər
Birliyində keçirdiyi ağrılı –acılı günlərdən, başına gələn müsibətlərdən, bir
sözlə, öz təbirilə desək, “sürgün həyatı”ndan söz açırdı. Bu həyatın altı illik
bir parçası Azərbaycanda keçmişdi. O, Bakıda keçirdiyi günləri,
Azərbaycan radiosunda işlədiyi dövrü məmnunluqla xatırlayırdı. Amma
onun verdiyi müsahibədə yalan da vardı.
İndi Zəkəriyyə Sərtəl həyatda yoxdur. Necə deyərlər, haqq
dünyasındadır. “Ölənin dalınca danışmazlar”,-deyirlər. Allah ona rəhmət
eləsin. O, öz ömrünün altı ilini Azərbaycan radiosunun türk redaksiyasına
verdi. Onun bu xidməti unudulmazdır və Zəkəriyyə Sərtəlin adı
Azərbaycan radiosu xarici verilişlərinin salnaməsində, kiçik də olsa,
Aqşin Babayev_______________________________________________
78
özünəməxsus bir yer tutur. Bir də Zəkəriyyənin sayəsində biz unudulmaz
Səbihə xanımla tanış olduq. O, ürəklərdə daim yaşayan bir insandır. Bunu
ölməz sənətkar Nazim Hikmət də həmişə deyərdi, şairin bacısı Samiyə
xanım da...Bir sözlə, Səbihə Sərtəli yaxından tanıyan bütün insanlar...
Məzarı nurla dolsun!
1972-ci ildə Türkiyəyə işləməyə gedəndə, Moskvada Sovet İttifaqı
Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsində bizi- məni və həyat
yoldaşımı qəbul etdilər və bizimlə söhbət apardılar. Mənə möhkəm-
möhkəm tapşırdılar ki, sən Nazim Hikməti Türkiyədə işlədiyin müddətdə
unut. Yəni Nazim Hikməti görməmisən, onunla görüşməmisən, onun
haqqında heç bir təsəvvürün yoxdur. Çünki, türk xalqı Nazim Hikməti
sevmir və ona nifrət edir.
Ancaq mən Türkiyəyə gələndən sonra bunun tam əksini gördüm. Elə
işlədiyim yerdə Ercan Yüzərəroğlu adlı bir həmkarım Nazim Hikməti
sevmək bir yana dursun, onun şeirlərini əzbər deməkdən yorulmurdu.
Həqiqətən də mən Türkiyədə işlədiyim illərdə Nazim Hikmətə olan böyük
bir sevginin şahidi oldum. İskəndərunda hər səhər ilk işim türk qəzetlərinin
xülasəsi ilə rəisimi tanış etmək idi. Bir səhər Türkiyədə çıxan “Günaydın”,
“Cumhuriyyət”, “Milliyyət”, “Yeni ortam” qəzetlərini vərəqləyəndə
Zəkəriyyə Sərtəlin portetini gördüm. “Zəkəriyyə Vətəninə qovuşmaq
istəyir, amma onu Türkiyə qəbul etmir” kimi yazılar vardı
“Milliyyət”qəzetində. Rəisimə geniş məlumat verdikdən sonra tərcümə
işlərinə başladım. Günorta yeməyinə gedəndə sürücümüz Fərrux yanındakı
qəzetlərə işarə ilə:
-Əfəndim, -dedi. - Bizim Zəkəriyyə Bakıda da yaşayıbmış. Siz onu
heç gördünüzmü?
-Gördüm,-dedim.
Dostları ilə paylaş: |