Asinxron dvigatellarni ishga tushirish va tezligini rostlash usullari

To’g’ridan to’g’ri tarmoqqa ulab ishga tushirish 
Kichik va o’rta quvvatli qisqa tutashgan rotorli asinxron motorlar ana shunday 
usul bilan ishga tushiriladi. Ishga tushirish tokining nominal tokdan 5-7 marta katta 
bo’lishi va ishga tushirish momentining uncha katta emasligi bu usulning kamchiligi 
xisoblanadi. 
Tarmoq kuchlanishini pasaytirib ishga tushirish 
Bunday usul bilan quvvati katta bo’lgan qisqa tutashgan rotorli aasinxron 

---

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
http://www.newjournal.org/ 

Volume–31_Issue-1_Iyun_2023 
83 
motorlar ishga tushiriladi. Tarmoq kuchlanishi pasaytirish usullari quyidagilardan 
iborat: 
a)satator chulg’amini yulduz usulidan uchburchak usuliga o’tkazish yo’li bilan 
ishga tushirish. 
b)asinxron motorni reaktor yordamida ishga tushirish. 
d)asinxron motorni avtotransformator yordamida ishga tushirish. 
Faza rotorli asinxron dvigatellarni maxsus uch fazali ishga tushirish reostati 
yordamida ishga tushiriladi.
Asinxron dvigatelning aylanish tezligi
n
2
=60f
1
/p(1-S)
bo’lgani uchun uning 
tezligini stator tokening chastotasi 
f
1
, 
juft qutblar soni
p
yoki sirpanish 
S
ni o’zgartirish 
yoli bilan rostlash mumkin. 
Stator tokini chastotasini o’zgartirish bilan tezlikni rostlash stator aylanuvchi 
magnit maydonining aylanish tezligini o’zgartirishga asoslangan. Bu usul dvigatel 
tezligini bir tekis va keng doirada rostlash imkonini beradi, ammo bunda maxsus 
chastota o’zgartkich bo’lishi kerak. Natijada bunday qurilma murakkablashadi va 
dvigatelning foydali ish koeffitsientini kamaytiradi. Ammo bunday usul elektr 
tarmog’iga ulangan bir nechta asinxron dvigatellarning tezliklarini rostlashda 
qo’llaniladi. Bu usul bilan aylanishlar soni kata bolgan asinxron dvigatellarning tezligi 
boshqariladi.
Stator chulg’amini juft qutblar sonini o’zgartirish bilan dvigatel tezligini rostlash 
usuli asosan qisqa tutashtirilgan rotorli dvigatellarda qo’llaniladi. Bunga sabab , qisqa 
tutashtirilgan rotorda qutblar soni doimo stator chulg’amining qutblar soniga teng 
bo’ladi. Shu sababli, dvigatelning aylanishlar tezligini o’zgartirish uchun satorning 
chulg’amlari sonini o’zgartirib ulashning o’zi yetarlidir. Bu usulda dvigatelni qutblari 
sonini o’zgatirish orqali dvigatelni bir nechta tezliklarda ishlay olishiga imkon yaratish 

---