Azərbaycan Mədəniyyətində Ata Babalar Sözləri



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

10

Bayquşun ruzisi ayağında gedǝr. 

Bayram bǝyi olub. 

Bayram sümüyü ilǝ köpǝk kökǝlmǝz. 

Bayramǝlisiz toy olmaz. 

Bayırı kaşi-çini, içǝrisi toyuq hini. 

Bakı yetim-yesir mǝskǝnidir. 

Bakı Şǝrqin qapısıdır. 

Bakıda qazan – Tiflisdǝ xǝrjlǝ. 

Bakıda işlǝ – Gǝnjǝdǝ dişlǝ. 

Bakılı jüt danışar, şǝkili – qaş-gözlǝ, dǝrbǝndli –kǝllǝ ilǝ. 

Bal verǝn çiçǝyi arı tanıyar. 

Bal dedim, bǝlaya düşdüm. 

Bal tutan barmaq yalar. 

Bal  tutanın arısı Şamdan gǝlǝr. 

Bala quşun ağzı böyük olar. 

Bala dadı, bal dadı, bala adam aldadı, şirini şirin olur, ajısı da bal dadı. 

Balı da sǝnin, bǝlası da. 

Balı dibindǝn, yağı üzündǝn. 

Balı ǝli uzun olan yemǝz, qismǝt olan yeyǝr. 

Balı olana doşab satmazlar. 

Balın yoxdur, bal kimi dilin olsun. 

Balını ye, arısını soruşma. 

Balsız şanda arı durmaz. 

Balçı qızı – daha şirin. 

Balçının var bal tası, odunçunun baltası. 

Balağa girdi bağa, bir quş tutdu, o da qurbağa. 

Bala bağır ǝtidir. 

Bala baldan şirindir. 

Balalı qarğaya pay düşmǝz. 

Balasız da ağlar, balalı da. 

Bahasına pul vermişǝm, gözlǝrim dǝ çıxsa yeyǝjǝyǝm. 

Balaja ağaja çıxıb, böyük budaq silkǝlǝyir. 

Balajanın dǝrdi dǝ balajadır. 

Baldızıma Quran qǝnim olaydı, qaynanamı bağda ilan çalaydı, 

qaynatama Mǝkkǝ qismǝt olaydı. 

Baldız elǝ baldızdır, bajısı sağ olsun. 

Baldız – çuvalduz hǝrdǝn gǝlǝr sanjar, gedǝr. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

11

Balıq balasını da ovlar. 

Balıq balığı udmasa – dǝryanı balıq tutar. 

Balıq başından iylǝnǝr, jamış ayağından. 

Balıq istǝyǝn – özünü suya vurar. 

Balıq istǝyǝnin quyruğu buzda gǝrǝk. 

Balıq  kimi qulağı şır-şırdadır. 

Balıq suda ikǝn bazarlıq olmaz. 

Balıq sudan çıxdı – öldü. 

Balıq tora düşǝndǝn sonra ağlı başına gǝlǝr. 

Balıq tutan islanmaqdan qorxmaz. 

Balıq tutan suyu bulanıq istǝr. 

Balığı ya öldür, ya sudan çıxart. 

Balığı nǝ vaxt tutsan tǝzǝdir. 

Balığın böyüyü tabaq altındadır. 

Balta ağaj kǝsmǝzdi, sapı ağaj olmasaydı. 

Balta görmǝyǝn bağ meşǝ olar. 

Balta öz sapını kǝsmǝz. 

Banlayan toyuq mollaya düşǝr. 

Bar vaxtı bağbana salam verǝn çox olar. 

Bar verǝn ağaja daş atarlar. 

Barsız ağaja daş atmazlar. 

Barlı ağajın başına dolanarlar. 

Barmaq hesabı verir. 

Barmağı işin içindǝdir. 

Barmağın hansını kǝssǝn, ağrısı birdir. 

Barmağımın beşini dǝ bal elǝyib ağzına soxsam, deyǝr: - Zǝhǝrdir. 

Barmağımın onunu da şam elǝyib gözünǝ soxsam, deyǝr: - Görmürǝm! 

Barıt ilǝ odun dostluğu olmaz. 

Barıtı qurtarıb. 

Basılanı ǝzmǝzlǝr. 

Batırmayan ojaq başı qoymayıb. 

Batman qara daşdan, yaxşılıq iki başdan. 

Bax mǝnǝ, baxım sǝnǝ. 

Bax mǝnǝ bir gözlǝ, baxım sǝnǝ iki gözlǝ. 

Baxma deyǝnǝ, bax dediyinǝ. 

Baxmaq kirayǝ istǝmǝz. 

Baxmaqla qarın doymaz. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

12

Baxmaqla öyrǝnmǝk olsa, itdǝn qǝssab olar. 

Bahalıqda aldığımı,ujuzluqda sataram. 

Bahalıqda çörǝyin ǝsirgǝyǝn ujuzluqda yalqız qalar. 

Bajaran bal yeyǝr. 

Bajarana jan qurban! 

Bajarmadığın bir işi «bajararam!» demǝ. 

Bajarıq ağlın nişanǝsidir. 

Bajarsan hamının yükünü sǝn daşı. 

Bajasının ǝyriliyinǝ baxma, tüstüsünün düz çıxmasına bax. 

Bajı bajı deyil, qız qardaşdır. 

Bajı ki, evdǝn çıxdı, ixtiyarı sǝndǝn çıxdı. 

Bajı oğludur, haqq almaz, dayıdır, qu unun dişisini verǝr. 

Bajı oğlunu dayısı tanıdar bajı qızını xalası. 

Baş ağır, papaq yüngül gǝrǝk. 

Baş ağrıyanda allah yada düşǝr. 

Baş-başa vermǝyinjǝ, daş yerindǝn qopmaz. 

Baş bǝdǝnin tajıdır, gözlǝr onun qaş-daşı. 

Baş bostanda bitmǝz. 

Baş vermǝk olar, sirr vermǝk olmaz. 

Baş ǝymǝklǝ baş ağrımaz. 

Baş yoldaşı azdır, aş yoldaşı çox. 

Baş namǝrd ǝlindǝdir, nǝ kǝsir, nǝ bağışlayır. 

Baş ol, istǝrsǝn lap soğan başı ol. 

Baş olmayan gövdǝ leşdir. 

Baş olsun, börk tapılar. 

Baş sınar bel içindǝ, qol sınar kürk içindǝ. 

Baş hara gedǝrsǝ, ayaq da ora gedǝr. 

Baş ürǝkdǝn su içǝr. 

Başa düş, başımı yar. 

Başa düşǝnǝ milçǝk sǝsi düşmǝyǝnǝ zurna-qaval. 

Başa düşǝnǝ jan qurban. 

Başaçığın qaçan yeri – papaqçı dükanı. 

Başbilǝnsiz iş olmaz. 

Başda oturan baş olmaz. 

Başda tük olsun, daramağa nǝ var? 

Başdan papaq apardır. 

Başlı başın saxlasın, mǝn başımdan bezaram. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

13

Başı ağ, ürǝyi qara! 

Başı baş edǝn – ayaq, ayağı ayaq edǝn – dayaq. 

Başı başına, başmağı da ayağına. 

Başı bǝdǝninǝ ağırlıq elǝyir. 

Başı böyükdür, beyni yox. 

Başı daşdan-daşa dǝymǝyinjǝ ağlı başına gǝlmǝz. 

Başı ǝlhǝd daşına dǝymǝsǝ olmaz. 

Başın keçǝl, gözün kor, bǝs sǝnin haran yaxşıdır? 

Başına quş qonmayıb ki? 

Başımı qaşımağa vaxtım yoxdur. 

Başımı yarır, ǝtǝyimǝ qoz tökür. 

Başımı kǝs, xatirimǝ dǝymǝ. 

Başımı sındır, mǝzǝnnǝmi sındırma. 

Başın bǝdǝninǝ ağırlıq elǝyir? 

Başın böyüklüyü dövlǝtdir, ayağın böyüklüyü möhnǝt. 

Başın tükü ayağına salama gǝlib. 

Başına dǝyirman daşı qoysalar xǝbǝri olmaz. 

Başına  gǝlǝn başmaqçı olar. 

Başına gǝlǝn bilǝr. 

Başına tǝnbǝki oyunu açıb! 

Başında köhnǝ hava qalıb. 

Başından böyük danışma! 

Başını qatlayıb it qabağına qoyma. 

Başını daz eylǝmǝ, hǝr daz bir taledǝ olmaz. 

Başını divara vurur. 

Başını itirǝn tükü üçün ağlamaz. 

Başını yarıb ǝtǝyinǝ qoz tökür. 

Başlanmış iş yarı olmaq demǝkdir. 

Başlı başın saxlasın. 

Başmaq palçıqsız olmaz. 

Başmaq jütlǝnǝndǝ mǝlum olar. 

Başmağını geyǝ bilǝrsǝn, yerişimi yeriyǝ bilmǝzsǝn. 

Başmağını jütlǝdilǝr. 

Başmağından xeyir görǝn, patavasından çǝkǝr. 

Başmaqçının başmağı yırtıq olar. 

Başmaqçının başmağı olmaz. 

Başqasına köynǝk oldun, mǝnǝ barı xiştǝk ol. 

---