Azer-dili 4s Derslik 2017 Layout 1
Yüklə 45,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ÇOXBİLMİŞ DÜŞÜNDÜRÜR 1.
- SÖZ EHTİYATI qul – раб ibadət – богослужение mürəkkəb – чернила müqəddəs – святой SÖZLÜK Çap üçün deyil
- Xudaafiz ! – Görüşənə qədər! Görüşənədək! Evinizə gələnnəri belə qarşılıyın : – Xoş gəlmisiz
- SÖZ EHTİYATI Çap üçün deyil ÇOXBİLMİŞ DÜŞÜNDÜRÜR 1.
- (Nizami Gəncəvi) 3) “Alim olsan, özünü nadan hesab et ki, bilik qapıları sənin üzünə açılsın”. (Qabusnamə)
- ÇOXBİLMİŞ GÜLDÜRÜR 10.
- SÖZ EHTİYATI Çap üçün deyil
ÇOXBİLMİŞ DÜŞÜNDÜRÜR 1. Hər iki şeiri diqqətlə oxuyun. Sonra qruplara bölünün. Bu şeirlər arasında uyğun gələn və fərqli fikirləri müəyyənləşdirin. 2. Nəyə görə ilk dərs günü “Bilik günü” hesab olunur? Bu barədə düşünmü sü nüz mü? Fikirlərinizi əsaslandırın. Məktəbinizdə bilik günü necə qeyd olunur? 3*. Necə düşünürsünüz, bu şeirlərdə uyğun gələn sözlər, cümlələr varmı, varsa bu nə dən irəli gəlir? Qruplara bölünün və araşdırın . 4. Qruplara bölünün. “Məktəbə çağırış” şeirinin ayrıayrı bəndləri üzrə məktəbin insan həya tın da rolu barədə təqdimat hazırlayın . 5*. Şeirlərdə işlənmiş bəzi sözlərin mənasını anlamaqda çətinlik çəkəcəksiniz. Bunun səbəbi barədə düşünün və fikirlərinizi əsaslandırın. İpucu kimi, bu şeirlərin hər ikisinin 1907ci ildə ya zıldığını unutmayın. 6. “Sən nə yamansan, a buz!“ və “Gəl, gəl, a yaz günləri!” misralarının müəllifini ta nı yır sı nız mı? 7*. Qruplara bölünün və Məhəmməd Peyğəmbər tərəfindən deyilmiş aşağıdakı kəlamlardan çı xar dı ğı nız nəticəni müəlliminiz və yoldaşlarınızla bölüşün. 1) “Bir saat elm öyrənmək altmış illik ibadətdən üstündür”. 2) “Alimin qələminin mürəkkəbi bir şəhidin qanından daha müqəddəsdir”. 3) “Elm dalınca Çinə qədər getmək lazımdırsa, bunu edin!” 8. ”Ehtiram“ sözünə yaxınmənalı söz hansıdır? a) inam b) sədaqət c) hörmət d) etibar 9. Şeirlərdə göy rəngdə verilmiş “ziyan, yaman, nur” sözlərini hansı sözlərlə əvəz edə bilərsiniz? 10. Oxuyun, görün Çoxbilmiş sizə nə deyir? Doslarına , özünnən böyüklərə ras gələndə: Səhərrər belə müraciət etmək lazımdır: – Sabahınız xeyir! Gündüz raslaşanda : – Salam! Axşamlar: – Axşamınız xeyir! Doslarınnan ayrılanda belə demək məsləhətdir: – Hələlik! Sağ ol! 17 sübh açıldı – рассвело al şəfəqli – алыми зорями təmənna etmək – желать, просить ehtiramını saxlamaq – уважать, почитать kəlam – мудрые слова saçılmaq – разлиться, светить sarılmaq – привязаться, быть привязанным SÖZ EHTİYATI qul – раб ibadət – богослужение mürəkkəb – чернила müqəddəs – святой SÖZLÜK Çap üçün deyil – Xudaafiz ! – Görüşənə qədər! Görüşənədək! Evinizə gələnnəri belə qarşılıyın : – Xoş gəlmisiz ! Qapıda niyə dayanmısız , buyurun, keçin içəri! Qonaxları və ya doslarınızı yola salarkən : – Yaxşı yol! Teztez gəlin, şad olarıx ! – Güləgülə! Yenə də gəl(in)! – Gecəniz xeyirə qalsın!– deyənlərə: – Xeyirə qarşı gedin! – deyin. 11. Tapmacanı oxuyun, cavabını tapın. Bir qapağı, min yarpağı. uuuuu SƏNƏ ÜZÜK NƏ GƏRƏKDİR Bəxtiyar Vahabzadə 18 Məktə n li qiz, əynindəki Nə şifondur, nə gülməxmər. Lakin gözəl görünürsən Bu paltarda sən nə qədər!.. Bu məktə n li paltarında Nə böyük bir sadəlik var, Dərs oxuyan qızcığaza Yaraşarmı, heç modalar ?! Bir geyimdə, bir biçimdə Siz məktəbə gedən zaman, Elə bil ki, səf düzülür Göydə durna qatarın n an . Sən məsələ həll edəndə, Tər üzün n ən axır dəndən. Bu dənələr qiymət n idir, Min pay soyu n mirvaridən. Sənə üzük nə gərəkdir, Hələ deyil onun yeri. Barmağının üzüyüdür, O mürək n əb ləkələri. sadəlik – простота mirvari – жемчуг gülməxmər – панбархат ləkə – пятно dənə – здесь: капля yaraşmaq – подходить SÖZLÜK biçim – стать, крой səf – ряд yeri deyil – не место SÖZ EHTİYATI Çap üçün deyil ÇOXBİLMİŞ DÜŞÜNDÜRÜR 1. Şeirdəki əsas fikri müəyyənləşdirin. 2. Müzakirə edin. Məktəbə məktəbli geyimində gəlmək lazımdır, yoxsa sərbəst geyimdə? Hansı daha yaxşıdır və nə üçün? Fikirlərinizi əsaslandırın. 3*. “Səf düzülmək” ifadəsi şeirdə hansı mənada işlənmişdir? a) sıralanmaq b) qatarlanmaq c) bağışlanmaq d) görünmək 4.* Necə bilirsiniz, “düz+ül (mək)” sözünün kökü aşağıda hansı variantda verilmişdir? Müəl limin köməyindən istifadə edin və araşdırın. a) düz – çöl b) düz – hamar c) düz – doğru d) düz (mək) – sırala (maq) 5. “Bilməmək eyib deyil, öyrənməmək eyibdir” atalar sözündə nəyə işarə edilir? Fikirlərinizi əsaslandırın. 6. Aşağıda verilmiş müdrik kəlamları oxuyun və yadda saxlayın. Qruplara bölünün. Bu müdrik kəlamlardan çıxardığınız nəticəni yoldaşlarınızla müzakirə edin. 1) İmam Məhəmməd Qəzalidən soruşdular: – Elmdə bu dərəcəyə necə çatdın? Dedi: –“Bilmədiyim şeyi soruşmaqdan utanmadım”. 2) ”Aşıbdaşsa biliyin, dinləməyə çalış sən, Danışmağa çalışma, dinləməyə alış sən”. (Nizami Gəncəvi) 3) “Alim olsan, özünü nadan hesab et ki, bilik qapıları sənin üzünə açılsın”. (Qabusnamə) 4) “Öyrənməkdən və yaxşı sözə qulaq asmaqdan ar eləmə”. (Qabusnamə) 7*. “Dinləməyə alış sən” cümləsində “alış” sözünün hansı mənada işləndiyini müəyyən edə bilərsinizmi? Müəllimin köməyindən istifadə edərək araşdırın. a) yanmaq b) odlanmaq c) öyrəşmək d) vərdiş etmək 1) a ; b 2) c ; d 3) a ; d 4) b ; c 8.* Düşünün və cavab verin: “Bilik qapıları sənin üzünə açılsın” ifadəsini necə başa düşürsünüz? Fikirlərinizi əsaslandırmağa çalışın. 9. Necə bilirsiniz, “utanmaq” sözünün əvəzinə aşağıdakılardan hansını işlətmək olar? a) danışmamaq b) ar eləmək c) susmaq d) eşitmək ÇOXBİLMİŞ GÜLDÜRÜR 10. Lətifəni oxuyun. – Ana, yadında, demişdin ki, cümə günü “Tarix”dən “4” alsam, şənbə bütün günü həyətdə oynaya bilərəm. – Yadımdadır, məgər tarix dərsindən “4” almısan? – Ana, elə qiymət almışam ki, şərtimizə görə ancaq yarım gün həyətdə oynaya bilərəm. 11. Şeir parçasında deyilənlərlə razılaşırsınızmı? Fikirlərinizi yoldaşlarınızla bölüşün. 19 Dili yoxdur, o danışır, Hər bir şeydən xəbər verir: Ata kimi sənə bəzən Kitab doğru yol göstərir. Bəxtiyar Vahabzadə müdrik – мудрый dərəcə – здесь: уровень, степень aşıbdaşmaq – здесь: бурлить nadan – невежа alışmaq – здесь: привыкать ar eləmək – стыдиться SÖZ EHTİYATI Çap üçün deyil Yüklə 45,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|