Networking and Relationship Building
41
“Kordinatorun və ya katibin vəzifəsi proses üzərində qurulub-
əlaqə qurmaq, asanlaşdırma, təşviq etmə, mümkün etmə,
resursların dövriyyəsi və lazım olan zaman dəyər əlavə etmək...
Prosess fəaliyyətinə və nəıticə fəaliyyətinə birlikdə baxılan zaman,
görsənir ki biri digəri olmadan mövcud ola bilməz və əgər prosess
fəaliyyətləri(əlaqə/etibar qurma) azalırsa,nəticə fəaliyyətləri də
çətinləşəcək və həyata keçirtilməsi isə daha da çətin olacaqdır”.
“Şəbəkənin
strukturu
yalnız
özünün
daxilində
kafi
olmamalıdır,həm də şəbəkənin iştirakçılarını məmnun edən əlaqə
və proseslərlə inkişaf etməlidir. Buna görə də təmsilçilik,
maliyyələşmə və rəhbərlik kimi şəbkə məsələləri şəbəkə
formalaşdıqca iştirakçı bir şəkildə təkrar təkrar gözdən
keçirilməlidir.” (Allen Nan 1999:15)
“Etibar və sosialkapitalın digıər formaları, fiziki kapitaldan
fundamental olaraq fərqli işləyən əxlaqi mənbələrdir. Etibar
istifadə olunduqca azalmaqdan daha da artar. Əslində etibar
istifadə olunmazsa tükənə bilər. ’ (Powell 1996:52)
Çox elastik bir struktur... potensialı və davamlılığı qurudur, və
daha sıx bir struktur ... insiativi və innovasiyanı əngəlləyər.” (HIV
and Development Programme & UNAIDS, 2000:28)
Etibara və işbirliyinə güvənmək
Etibar? Etibarı anlamaq necə bir struktura ehtiyacımız olması
haqqında bizə necə kömək edər?
Newell & Swan, tədqiqat institutlarında üçillik araşdırmaları
nəticəsində üç növ etibarı fərqləndirirlər:
• Yoldaş etibarı: Bu dostluq və yaxşı niyyət konteksində mövcud
olan etibardır.
• Səlahiyyət etibarı: Bu, başqalarının,razılaşdıqları işi görməyə
səlahiyyətli olduqları yönündə hiss etdiyimiz etibardır.
• Öhdəlik etibarı: Bu etibar müqaviləyə əsaslanan və ya
institutlararası, etibarlı olan 21 müqaviləyə əsaslanan etibardır.
(Newell &Swan 2000:1295)
“Şəbəkə təşkilatları qaydalarını özləri qoyarlar. Đş fəaliyyətlərini
başlatmaq və idarəetmək üçün vizyonun, missiyanın və
məqsədlərin inkişafından mərkəzi bir güc mənbəyi deyil, üzvlər
cavabdehdirlər. Üzvlər məsələ ilə bağlı düşüncələrini və gələcək
üçün ortaq bir vizyon inkişaf etdirmək məqsədilə quracaqları
əlaqələrlə bağlı fikirlərini bölüşərlər. Bu vizyon şəbəkənin bütün
fəaliyyətlərini davam etdirməsi ckonteksini təmin edər. Buna sadiq
qalmaq şəbəkələrin inkişafı və davamlılığı üçün kritikdir.”
(Chisholm, 1998:6)
Networking and Relationship Building
43
Şəbəkə bir neçə əlaqəli prosess yolu ilə qurulur. Đştirakçılar ortaq
bir layihəyə, zaman, peşəkarlıq,əlaqələr və informasiya ilə dəyər
qatarlar.
Onlar başqalarının ekspertizası, çıxışları və resurslarını bir hövuza
toplamaqdan qazanarlar. Bu, qərar qəbuletmədə və əməkdaşlıqda
öz avtonomluqlarına hörmət etmək,fərqli baxış, qayda və
institutsional prioritetlərinə dəyər verən bir şəkildə baş verər.
Şəbəkələr nələri təşviq etməlidir?
• Müxtəliflik- fərqli ideya və fikirləri arasında qarşılıqlı əlaqə
yaradıcı və inkişaf etdiricidir.
• Dinamizm – iştirakçıları dinamik olmaları və təklif təqdim
etmələri istiqamətində azad buraxmaq. Strukturu yüngül,
asanlaşdırıcı,imkan yaradan və dəstəkləyici saxlamaq.
•Demokratiya- qərar qəbuletmə mexanizmi ədalətli, daxil edici və
effektli olmalı və yalnız şəbəkənin fəaliyyəti üçün lazım olan
minimum səviyyədə saxlanmalıdır.
• Mərkəzsizləşdirmə - yerli səviyyədə spesifik olanlar qlobal
səviyyədə istifadə oluna bilər.
Chambers ‘whose Reality Counts?’ `1997
Şəbəkələr əlaqələrə əsaslanırlar. Şəbəkəyə onun gücünü verən
proses
budur.
Ortaq
məqsəd
şəbəkəni
şəbəkə
edən
xüsusiyyətlərdir, ancaq şəbəkə daxilində işləmək deyil. Biz
birləşmiş, birlikdə bir şey etmək arzusundayıq. Və bunu edərkən
də bu məqsədi anlamaq üçün bir səy göstəririk. Bizə güc verən
birlikdə hərəkət etməkdir.
“Şəbəkələr institutları bir yerə gətirə bilər,məsələni masaya yatırıb
sontra da necə hərəkət edə biləcəklərini tapmaqlarına yardım edər.
Sonra isə hərkəs özünə uyğun ancaq bir-biriylə də uyğun şəkildə
cavablar ortaya qoyar. Şəbəkə kordinasiya edər, asanlaşdırar və
dəstəkləyər və müxtəlif təşkilatlar özlərinə uyğun hesab etdikləri
şəkildə şəbəkənin gündəliyinə çıxarlar. Beləliklə də, şəbəkə günbə-
gün problemin genişliyi qədər genişlənə bilər. “
(HIV and Development Programme & UNAIDS, 2000:26)
Soderbaum (1999), Afrika tədqiqat şəbəkələrində Sida üçün etdiyi
tədqiqatında, sosial şəbəkə nəzəriyyəsini öz başlanğıc nöqtəsi kimi
götürmüş, və “şəbəkələrin sosial etibar, kommunikasiya və
əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi üçün istifadə edilə biləcək
vasitələr olaraq qəbul edilməli olduğunu” vurğulamışdır.
(Soderbaum 14 1999:2).
Bu tərif, şəbəkələrin və şəbəkə daxilində işləmənin bütün insan
fəaliyyətinin bir parçası olduğu yönündə sosial anlayışdan
doğmuşdur və iştirakçı “düyünlər” arasındakı əlaqə və bağların
əhəmiyyətini vurğulayır.
“Sosial bağlar, ola bilsin ki, ən yaxşı qeyri-rəsmi, könüllülüyə
əsaslanan, dinamik və sərhədsiz, və daxili balansı təhdid
olunmadığı müddətcə açıq, axıcı, elastik və yeni ideya və
innovasiyalara hissiyatlı sistemlər kimi açıqlanırlar.” (Soderbaum
1999:3)
PARTICIPATION, RELATIONSHIPS AND DYNAMIC
CHANGE:
New Thinking On Evaluating The Work Of International
Networks
Madeline Church et al’dan alınmışdır.
2002 UCL, London
Dostları ilə paylaş: |