420
21 Dekabr - Xalq rəssamı, heykəltəraş Ömər Eldarovun anadan olmasının
90 illiyi, (1927)
Ömər Eldarov Dərbənd şəhərində anadan olub.
Azərbaycan Rəssamlıq Məktəbinin heykəltəraşlıq
bölməsini qurtardıqdan sonra Leninqraddakı İ. Repin
adına
Rəngkarlıq,
Heykəltəraşlıq
və
Memarlıq
İnstitutunun heykəltəraşlıq fakültəsində təhsilini davam
etdirib. 1946-cı ildən etibarən Ömər Eldarov mütəmadi
olaraq müxtəlif respublika, regional və beynəlxalq sərgi
və müsabiqələrin iştirakçısı olub. Sənətkarın yaratdığı
heykəllər dünyanın bir çox muzeylərində layiqli yer tutmaqdadır. Bu əsərlər sırasında
şairə Natəvanın, şair Məhəmməd Füzulinin, şair-dramaturq Hüseyn Cavidin,
Azərbaycanın görkəmli oftalmoloq alimi Zərifə Əliyevanın, professor İhsan
Doğramacının heykəlləri, ulu öndər Heydər Əliyevin, bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun,
rəssam Səttar Bəhlulzadənin, yazıçı Süleyman Rəhimovun, akademik Ziya
Bünyadovun və başqalarının qəbirüstü abidələrini göstərmək olar. Eyni zamanda
sənətkar bir sıra kiçik həcmli əsərlərin müəllifidir. Ömər Eldarov yaradıcılıqla yanaşı,
həm də Azərbaycanın ictimai və mədəni həyatının fəal iştirakçısıdır. 1958-1968-ci
illərdə o, Rəssamlar İttifaqının katibliyinə üzv seçilib. 1970-ci ildə isə o, SSRİ
Rəssamlıq Akademiyasının heykəltəraşlıq üzrə Bakıdakı yaradıcılıq emalatxanasının
rəhbəri təyin edilib. Bu illər ərzində heykəltəraş tərəfindən bir neçə nəsil istedadlı
peşəkar rəssam yetişdirilib. Ömər Eldarov 1969-1973-cü illərdə Bakı Sovetinin
deputatı seçilib və burada mədəni-maarif işi üzrə komissiyanın rəhbəri vəzifəsində
çalışıb. 1995-ci ildə isə Ömər Eldarov Milli Məclisə deputat seçilib. Hazırda
Azərbaycan Rəssamlıq Akademiyasının rektorudur.
‖Şərəf nişanı‖(1959), ―Qırmızı
Əmək Bayrağı‖(1986), ―İstiqlal‖ ordenləri ilə təltif olunub. 16 aprel 2014-cü ildə
"Birlik ulduzları-2014" mükafatının laureatı olub.
18 aprel 2014-cü ildə akademik
Ömər Eldarov Azərbaycan mədəniyyətinin və monumental heykəltəraşlıq sənətinin
inkişafındakı xidmətlərinə görə Üzeyir Hacıbəyli adına mükafata layiq görülüb.
Əsərləri: “Şairə Natəvan‖ (1960), ―Şair Məhəmməd Füzuli‖(1963), ―Dramaturq
Hüseyn Cavid‖ (1993), ―Azərbaycanın görkəmli siyasi xadimi Heydər Əliyev‖ (1987)
,‖Bəstəkar Üzeyir Hacıbəyov‖ (1955), ―Rəssam Səttar Bəhlulzadə‖ (1974), ―Bəstəkar
və caz musiqiçisi Vaqif Mustafazadə‖ (1984), ―Dirijor Niyazi‖ (1989), ―Yazıçı
Süleyman Rəhimov‖ (1991), ―Bəstəkar Fikrət Əmirov‖ (1988), ―Şərqşünas-tarixçi,
akademik Ziya Bünyadov‖ (2000), ―Akademik Həsən Əliyev‖ (1988) xatirə abidələri
"Elegiya" abidəsi (1989 il), ―Akademik Zərifə Əliyeva‖ (1995), ―Azərbaycanın
ümummilli lideri Heydər Əliyev‖ (2004) və s.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq
421
27 Dekabr - Bəstəkar Oqtay Kazıminin anadan olmasının 85 illiyi,
(1932-2010)
Oqtay Kazımov Astara şəhərində anadan olub. Orta
məktəbi Astarada bitirən O.Kazımi Asəf Zeynallı adına
Orta İxtisas Musiqi Məktəbinin xor-dirijorluq fakültəsinə
daxil olub və Hacı Xanməmmədovun sinfində təhsil alıb.
Musiqi məktəbində oxuyarkən, "Bəxtəvər uşaqlar" adlı ilk
mahnısını bəstələyib. O.Kazımi 1957-ci ildə Üzeyir
Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının
bəstəkarlıq fakültəsinə daxil olub və Cövdət Hacıyevin
sinfində təhsil alıb. 1966-1967-ci illərdə Sumqayıt Musiqi
Texnikumunda müəllim, sonra isə dərs hissə müdiri işləyib.
Sumqayıtda çalışdığı illərdə "Eksperiment" estrada orkestrini yaradlb. Sonralar
bəstəkar filormoniyada musiqi redaktoru vəzifəsində çalışıb və Asəf Zeynallı adına
Orta İxtisas Musiqi Məktəbində xalq-çalğı alətləri fakültəsində dərs deyib.
O.Kazıminin mahnıları uzun illər "Dan ulduzu" ansamblının repertuarında
xüsusi yer tutub. Görkəmli bəstəkarın mahnılarını Rəşid Behbudov, Zeynəb
Xanlarova, Şövkət Ələkbərova, Eldar Axundov, Flora Kərimova, Yalçın
Rzazadə, İlhamə Quliyeva, Oqtay Ağayev, Məmmədbağır Bağırzadə və digər
müğənnilər ifa ediblər. Onun xalq çalğı alətləri üçün konsertləri, Ulu öndər Heydər
Əliyevə həsr etdiyi ("Millətin oyaq gecəsi") vokal simfonik poeması, "Qarabag
rapsodiyası", təntənəli uvertüraları, 60-a qədər teatr tamaşalarına bəstələdiyi
musiqiləri (Akademik Dram Teatrında səhnəyə qoyulub. "Büllür sarayda", "Qılınc və
Qələm", "Fitnə", "Ümid", "Ədirnə Fəthi" və s.), Rus Dram Teatrında səhnələşdirilmiş
"Şeyx Sənan", Kamera Teatrında səhnəyə qoyulmuş "İtlər", Musiqili Komediya
Teatrında səhnələşdirilən ("Qızıl Toy", "Danabaş kəndinin əhvalatları", "Dəli Dünya")
operettaları rəğbətlə qarşılanıb və müxtəlf səpkili mahnıları Azərbaycan incəsənətinin
məzmununa füsunkar töhfə verməklə yanaşı, tarixilik baxımından əhəmiyyətliliyi ilə
fərqlənir.
O.Kazıminin yaradıcılığı dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. O, Əməkdar
İncəsənət Xadimi (1992), Xalq artisti (2006) fəxri adlarına və Prezident təqaüdünə
layiq görülüb. O.Kazımi Azərbaycanda ilk rok operanın müəllifidir. Qeyd etmək
lazımdır ki, görkəmli bəstəkarın əsərlərinin bir hissəsi hələ də geniş auditoriya
kütləsinə təqdim edilməyib.
Oqtay Kazımi 9 avqust 2010-cu də vəfat edib.
Simfonik əsərləri: "Azərbaycan rapsodiyası", böyük simfonik orkestr üçün (1962),
"Qəhrəmanlıq simfoniyası" (1964), "Potetik simfoniya", sevimli müəllim Cövdət
Haciyevə həsr olunur (1976), "Bayram Uvertürası", böyük simfonik orkestr üçün
(1976), "Sumqayıt Lövhələri", proqramlı simfonik süita (1977), "Azərbaycan",
simfonik orkestr üçün (1980), "Şəhidlər" Simfoniyası (1990), "Qarabağ lövhələri",
simfonik süita (1992), "Nəğməmsən, Azərbaycan", kantata, N.Həsənzadə (1992),
"Qəhrəmanlıq" Simfoniyası (1995), "Millətin oyaq gecəsi", A.Qurbani (1995),
"Peyğəmbər", oratoriya, N.Xəzri (2000) və s.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq