35951
Azərbaycan Respublikası Tohsil Nazirliyi
Azərbaycan Ə m ək və Sosial Münasibətlər Akademiyası
G.İ.İsmayılov
İNFORMASİYA
İQTİSADİYYATI
(Dərslik)
Azərbaycan Əmək və Sosial Müna-
sibətlər Akademiyasının Elmi şura-
sımn 25 iyurı 2010-cu il tarixli icla-
sımn 9 saylı qərarı ilə dərslik kimi
nəşr olunması tövsiyyə ediimişdir.
BAKi-2010
Az 2
İ 78
İşləyəni ı\? tərtib edəni:
i.e.n. dosent (fbl. dr.) G.I.Ismaytlav
Rəyçilər:
Azərbaycan Əmək və Sosial Münasibətlər Akademi-
yasının, Tədris və Elmi Işlər üzrə prorektor,
i.e.d. prof. R.K.İskəndarov
Azərbaycan İqtisaq Universiteti "İqtisadiyyat və əmə-
yin təşkiii" kafedrasmın müdiri, i.e.d. professor,
əməkdar elm xadimi, T.Ə.Quliyev
Elmi redaktor: Elm və Təhsil Mərkəzi ''Tdfəkkür’’ Universitetmin
rektoru, i. e. d., professor M. C.Atakişiev
G.İ.İsmavılov.
İ 78 İnformasiya iqtisadiyyatı. (Dorslik).
B.: ''Çəniibei" NPM, 2010, 332 soh.
MüoIIif İsmayılov Giiloğlan İskəndər oğlu, iqtisad clmlori nami-
zodi, doscnt (fəl. dr.).
A z 2
©"Çonlibel” NPM, 2010
“Dünyada sürətfo inkişaf edən infor-
masiya texnologiyaları sahəsində biz
hər zaman bir addım öndə olmalıyıq,
rəqibləri də, zamanı oda qabaqlamalı-
yıq. Məhz bu yanaşma bizə imkan verdi
ki, biz qısa müddət ərzində Azərbaycan-
da informasiya-komunikasiya texnolo-
giyaları sahəsində demək olar, inqilab
yarada bildik ”
İlham Əliyev,
Azərbaycan Respublikasının Prezıdenti
ÖN SÖZ
İnformasıya iqtisadiyyatı todris fərını kimi formalaşma marhə-
ləsindədir. İnformasiya iqtisadiyyatı terminin özü 1998-ci il ıManu-
el Kastelsin məşhur “İnformasiya əsəri: iqtisadiyyat, cəmiyyət vo
m ədəniyyər monoqrafiyasımn nəşrindən sonra geniş elmi dövny-
yəyə daxii oİdu, Bu İdtab müasir dünyada informasiyanm rolunun
dərk edilməsi və informasiya cəmiyyətini mükəmməl iqtisadi nə-
zəriyyəsinin yaradıiması cəhdinə təkan oidu. Lakin beiə nəzoriyyə
hələ ki, yaradılmayıb. Bunun əsas səbəbi iqtisad elmində
meynstrim (ingiliscə mainstream - əsas deməkdir) məktobinin əsa-
sım təşkil edən sənaye iqtisadiyyatı prinsiplərinin hökmranlığmm
qorunub saxlanılmasıdır. Bu hökmranlıq dünyada toşəkküi tapmış
iqtısadi təhsil nəzəriyyəsi ilə müdafiə edilir. “Mikroiqtisadiyyaf1
və “Makroiqtisadiyyat” kimi baza iqtisadi kurslan sornye nəzəriy-
yəsinin təİəbələrə aydm və müzakirəyə ehtiyacı olmayan fıkir ki-
mi təqdim olunan köhnəlmiş postuiatlan üzərində qurıılmuşdıır.
“Hamarlanmış” ənənəvi kurslann nəticəsi kimi köhnə iqtisadiyyat.
artıq yüz ildən çoxdur ki, özünü təkrar yaradır və yeni iqtisadi pa-
radiqmanm təşəkkül tapması üçün heç də az zaman tələb olunmur.
“İnformasiya iqtisadiyyatı^ adlı yeni dərs vəsaitinin hazırlanma-
smda və onun yazılmasında apanlan elmi tədqiqat işi həm dünya iq-
tisad klassiklərinin, nəzəriyyəçiiərinin və bu sahədo çalışan alimlə-
rin yazılanndan, eimi-tədqiqat işlərindən geniş istifadə edilmişdir.
Eyni zamanda Azərbaycanda “İnformasiya iqtisadiyyatı1 ’ yeni
sahədir, geniş və çoxşaxəli yeni mürəkkəb sistemdir. Bu sahə bı-
zim öikə üçün yeni “İnformasiya” əsri adiana bilor. İnformasiya
iqtisadiyyatı bəşər cəmiyyəti üçün cücərən yeni bir informasiya
rüşeyimidir.
Beləki 30-40 illik bir dövrü əhatə edən “İnformasiya iqtisadiyya-
tı” zaman keçdikcə ayn-ayn iqtisadçı alimİərin, sosioloqlann, kiber-
netiklərin, riyazıyyatçılann, tədqiqatçılann və bu sahədə çalışan
müxtəlif ixtisaslı mütəxəsislərin tədqiqat sahəsinə çevrilmişdir.
Bütün bunlara baxmayaraq soıı illərdə bu sahədə dövlət səviy-
yəsində önəmli tədbirlər həyata keçirilməyə başlanılmışdır. Belo
ki, 3 aprel 1998-ci ıl tarixdə “İnformasiya, informasıyalaşdırrna
və informasiyanın mühafızəsi haqqında” Azərbaycan Respublika-
sınm Qanunu qəbul edilmişdir. Bu qanun informasiya sahəsində
irəlıyə doğru bır sıçrayış oldu.
Eyni zamanda Rabitə və informasiya texnologiyalan sahəsin-
də 2003-cü il fevral ayında təsdiq olunmuş ölkənin informasiya
-kommunikasiya sektorunun 2003-2012-ci illərdə inkişafı strate-
giyası olmuşdur.
“2005-2008-ci illərdə rabitə və informasiya texnologiyaları in-
kişafı dÖvlət proqramı” təsdiq edilmişdir.Bu proqramın əsas kom-
ponentlərindən bıri “Elektron Azərbaycan” layihəsi olmuşdur.
21-24 noyabr 2007-ci ildə Azərbaycanda XIII Beynəlxalq İn-
formasiya Telekommunikasiya texnologiyalar sərgisinin 25 ölkə-
nin 140-dan çox beynəlxalq və ölkə kompaniyalan iştirak etmiş^
lər “BakuteI-2007".
11-14 noyabr 2008-ci il tarixdə Dünya İnformasiyaTexnologi-
yasının liderləri “İnformasiya və Telekommunikasiya Texnologı-
yalan”na Azərbaycanda dünyanın 21 ölkənin 105 kompaniyası iş-
tirak edirdi.
Keçirilən sammitlərdə və beynəlxalq forumlarda Azərbayca-
nın demokratik əsaslarla elektron informasiya cəmıyyəti quran
dövlət kimi yüksək statusu təsdiq olunmuşdur.
Məlumatların ötürülməsinin vahid elektron şəbəkosinin yara-
dılması nəzərdə tutulur və məsələnin texniki tərəfınin həlli üçün
məlumatların sürətli ötürülməsinin vahid sistemi AZDATACOM
yaradılmışdır.
Həmçinin 30 sentyabr 2005-ci ildə “İnformasiya əldə etm ək”
haqqmda Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edıldi.
Bu Qanunun 1-ci maddəsinə əsasən, Qanunun moqsədi Azər-
baycan Respublikası Konstitusiyasının 50-ci maddəsi ilə təsbit
olunmuş məlumat əldə etmək hüququnun sərbəst, maneəsiz və
hamı üçün bərabər şərtlərlə, açıq eəmiyyətin və demokratik hü-
quqi dövlətin prinsipləri əsasında təmin edilməsinin hüquqi əsas-
larını müəyyənləşdirməkdən, həmçinin ictimai vəzifolorin yerinə
yetirilməsinə vətəndaşlar tərəftndən nəzarət olunmasına şorait
Dostları ilə paylaş: |