№2. 2017
АZƏRBAYCANDA İNŞAAT və MEMARLIQ
13
??????
1
=
1058312
0,733 ∙ 65 ∙ 348
+ 16,37 ∙
348
348
= 80,2????????????
2
Baxılan kəsik üçün armatur sahələri
??????
′
= ??????
1
′
= 16,37????????????
2
; ?????? = ??????
1
−
??????
100??????
??????
= 80,2 − 86,16 < 0 ?????? = 0 qəbul olunur
Neytral oxun vəziyyətini təyin etmək aşağıdakı kvadrat tənliyə gətirilir:
0,4??????
2
− 5?????? +
??????(?????? − ?????? + ??????
′
) − ????????????
??????
(?????? − ??????
′
)
0,8??????̅
??????
????????????
= 0 ????????????
??????
= ?????? + ??????
1
??????
??????
0,4??????
2
− 5?????? +
3000000(46,7 + 5 − 65)
80 ∙ 14,2 ∙ ??????
= 0
Burada
?????? = 50,86????????????; ?????? =
??????
??????
=
50,86
65
= 0,782
Deformasiya diaqramı B nöqtəsindən keçdiyi üçün
??????
??????
′
= 348 ??????????????????
,
?????? = 0,782
-yə uyğun
1000??????
??????
= 0,974
və
??????
??????
= 200(1000??????
??????
) = 200 ∙ 0,974 = 195??????????????????
.
Beləliklə baxılan kəsiyin armatur sahələri aşağıdakı kimi hesablanır:
?????? = ??????
1
−
??????
100??????
??????
= 80,2 −
3000000
100 ∙ 195
= 80,2 − 153,8 < 0; ?????? = 0
??????
′
=
?????? − 80??????̅
??????
????????????
100??????
??????
′
+ ?????? =
3000000 − 80 ∙ 14,2 ∙ 45 ∙ 50,86
100 ∙ 348
+ 0 = 11,55????????????
2
AzDTN 2.16-1 ilə müqayisə aparılır
?????? = 0,8?????? = 0,8 ∙ 0,782 = 0,6256
??????
??????
= ??????
??????
(2
1 − ??????
1 − ??????
??????
− 1) = ??????
??????
(2
1 − 0,6256
1 − 0,533
− 1) = 350(2 ∙ 0,801 − 1) = 350(1,602 − 1) = 210??????????????????
Hesablamalarda
??????
??????
= 195??????????????????
əvəzinə
210??????????????????
alınması, nəticələrin iki normanın baxılan
misalda uyğunlaşdığını göstərir.
Misal 4.
Sıxılan element
?????? = 5000????????????
və
??????
??????
= 100??????????????????
qüvvələrin
təsirinə məruz qalır
??????̅
??????
= 14,42 ??????????????????
.
??????
1
= 100 + 5000 ∙ 0,3 = 1600??????????????????;
??????(?????? − ??????
′
) − ??????
1
= 5000(0,65 − 0,05) − 1600 = 1400??????????????????;
??????̅
??????
??????ℎ = 14,2 ∙ 400 ∙ 700 = 3976????????????;
(0,5ℎ − ??????
′
)??????̅
??????
??????ℎ = (0,5 ∙ 0,7 − 0,05) ∗ 14,2 ∙ 400 ∙ 700 = 1192,8??????????????????;
??????(?????? − ??????
′
) − ??????
1
> (0,5ℎ − ??????
′
)??????̅
??????
??????ℎ = 1400?????????????????? > 1192,8??????????????????
olduğundan kəsik tamamilə sıxılır və məsələnin a halına uyğun həlli aşağıdakı kimi təyin olunur:
??????
1
=
??????
1
− (?????? − 0,5ℎ)??????̅
??????
??????ℎ
(?????? − ??????
′
)??????
2
=
1600 ∙ 10
3
− (65 − 0,5 ∙ 70)14,2 ∙ 40 ∙ 70
(65 − 5)348
= 19,5????????????
2
;
??????
2
=
?????? − 100??????̅
??????
??????ℎ
100??????
2
− ??????
1
=
5000 ∙ 10
3
− 100 ∙ 14,2 ∙ 40 ∙ 70
100 ∙ 348
− 19,5 = 9,9????????????
2
.
Burada neytral ox
?????? = ∞ halında
??????
2
= ??????
??????
= 348??????????????????
qəbul olunmuşdur.
Misal 5.
Kəsik yuxarıdakı qəbul olunmaqla
?????? = 4000???????????? və ??????
??????
= 200?????????????????? qüvvələrinə
məruz qalır.
??????
1
= 200 + 4000 ∙ 0,3 = 1400??????????????????
??????(?????? − ??????
′
) − ??????
1
= 4000(0,65 − 0,05) − 1400 = 1000??????????????????;
(0,5ℎ − ??????
′
)??????̅
??????
??????ℎ = 1192,8?????????????????? (yuxarıda olduğu kimi);
(0,337ℎ − 0,81??????
′
)??????̅
??????
??????ℎ = (0,377 ∙ 0,7 − 0,81 ∙ 0,05) ∙ 3976 = 776,9??????????????????;
14
АZƏRBAYCANDA İNŞAAT və MEMARLIQ
№2. 2017
(0,337ℎ − 0,81??????
′
)??????̅
??????
??????ℎ < ??????(?????? − ??????
′
) − ??????
1
< (0,5ℎ − ??????
′
)??????̅
??????
??????ℎ;
776,9?????????????????? < 1000?????????????????? < 1192,8??????????????????
olduğundan armatur sahələri aşağıdakı kimi təyin olunur:
?????? =
0,3571 +
4000∙10
3
(65−5)−100∙1400∙10
3
100∙14,2∙40∙70
2
0,8571 −
5
70
= 0,912
1000??????
??????
′
> 2 olduğundan ??????
??????
′
= 348??????????????????;
?????? =
ℎ
7
(3 +
1,7457
√1 − ??????
) =
70
7
(3 +
1,7457
√1 − 0,912
) =
70
7
(3 +
1,7457
0,297
) =
=
70
7
(3 + 5,877) = 88,77 ???????????? = 1,268ℎ;
?????? = 88,77 ???????????? = 1,3657??????; ?????? = 0,928ℎ;
1000??????
??????
=
2(?????? − ??????)
?????? −
3
7
ℎ
; 1000??????
??????
= 0,802;
??????
??????
= 200(1000??????
??????
) = 200 ∙ 0,802 = 160,4??????????????????;
??????
1
=
?????? − 100????????????̅
??????
??????ℎ
100??????
??????
′
=
4000 ∙ 10
3
− 100 ∙ 0,912 ∙ 14,2 ∙ 40 ∙ 70
100 ∙ 348
??????
1
= 10,74 ????????????
2
; ??????
2
= 0.
Yuxarıda hesablama halları ədədi misallarla nümayiş etdirilmişdir.
Nəticələr
1.
İki AzDTN 2.16-1 və BAEL-83 üzrə normativ sənədlərdə dəmir-beton elementlərin
möhkəmliyə görə hesablanmalarında qəbul olunmuş həddi-halların təhlili, onların
arasında təyin olunmuş uyğunsuzluqlar və yuxarıda şərh olunmuş təkliflər əsasında
Azərbaycan Respublikası ərazisində qüvvədə olan AzDTN 2.16-1 normativ sənəd
Avrokodlarla uzlaşdırılaraq yenidən işlənilməlidir;
2.
AzDTN 2.16-1 normativ sənədində olan digər həddi-hallara hesablamalar da gələcək
tədqiqatlarda təhlil olunub, müvafiq təkliflər hazırlanacaqdır.
Ədəbiyyatlar
1.
AzDTN 2.16-1 Beton
və dəmir-beton konstruksiyalar, Bakı, 2015, 131 səh.;
2.
Строительная
газета.
Нестыковка
актуализированного
норматива
по
железобетону и Еврокода - препятствие в строительстве, №19, 9 мая, 2014;
3.
СНиП 52-01-2003 Бетонные и ж/бетонные конструкции.
Основные положения,
Москва, 2013;
4.
В.Н. Байков, Э.Е. Сигалов, Железобетонные конструкции, М,1991;
5.
Regles techniques de conception et de calcul des ouvrages et constructions en beton
arme (BAEL-83), Paris, 1983;
6.
ГОСТ 5781-82. Сталь горячекатаная для армирования железобетонных
конструкций. Технические условия