Bazar seraitinde aqrar sektorun huquqi tenzimlenmesi meseleleri
Yüklə 7,85 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AR regionlarının sosial-iqtisadi inki şafı dövl ət proqramı(2004-2008)
- Aqrar bölm əd ə lizinqin geni şl əndirilm əsi sah əsind ə əlav ə t ədbirl ər haqqında
79 regionların yerli resursları və digər amillər nəzərə alınmaqla, onların sosial-iqtisadi inkişafı məqsədilə müvafiq dövlət proqramı layihəsinin və aqrar sektorda islahatların ikinci mərhələsinə başlamaq və bununla əlaqədar lazımı tədbirlərin görülməsini sürətləndirmək məqsədilə (texniki servis mərkəzlərinin təşkili, fermerlərin texnika ilə daha böyük həcmdə təmin olunması, toxumçuluq bazasının inkişaf etdirilməsi, yeni emal müəssisələrinin yaradılması və.s) müvafiq təkliflərin 1 ay müddətində hazırlanaraq dövlət başçısına təqdim edilməsini göstərmək olar. Fərmanın davamı olaraq ilk növbədə 11 fevral 2004-cü ildə “AR regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramı(2004-2008)” qəbul olunmuşdur. Proqram regionlarda sosial-iqtisadi inkişafın təmin edilməsi məqsədilə 10 iqtisadi rayon üzrə ayrı-ayrı istiqmətlərdə konkret tədbirlər paketini özündə birləşdirməklə yanaşı bu illər ərzində müxtəlif sahələr üzrə həyata keçiriləcək siyasətin ümumi xarakteistikalarını da göstərmişdir. Bu baxımdan həmin illər ərzində aqrar sektorda ümumi şəkildə aşağıdakı tədbirlərin həyata keçirilməsi planlaşdırılmışdır 35 : Kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı müəssisələrinin inkişaf etdirilməsi; Dövlət investisiyalarının əsasən istehsal müəssisələrinin bərpasına, regionların infrastruktur və kommunal xidmət təminatının yaxşılaşdırılmasına, sosial obyektlərin inşasına yönəldilməsi; Kənd təsərrüfatı istehsalçılarına vergi tətillərinin tətbiq edilməsi; Aqrar-sənaye kompleksi müəssisələrinə, fermer təsərrüfatlarına dövlətin maliyyə yardımı proqramlarının davam etdirilməsi, sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq istəyən əhalinin müxtəlif təbəqələrinə mikrokreditlərin verilməsi sxeminin hazırlanması və bu sektorda layihələri maliyyələşdiriləcək mikrokredit banklarının,kredit ittifaqlarının yaradılmasının dəstəklənməsi, kənd təsərrüfatında bazar prinsiplərinə əsaslanan sığorta sisteminin təşkilinin stimullaşdırılması; Fermerlər tərəfindən yetişdirilən məhsulların həm daxili, həm də xarici bazarlarda satışına dövlət tərəfindən hərtərəfli dəstəyin göstərilməsi, xraca Yardım Fondunun, birjaların, topdansatış anbarlarının, auksionların yaradılması; Baytar-sanitar, texniki nəzarət, fitosanitar, toxumçuluğun və damazlıq işlərinin dövlət tərəfindən dəstəklənməsi və maliyyələşdirilməsi; 35 “AR regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramı(2004-2008)” 11.02.2004, səhfə: 15; 80 Aqrotexservis xidmətləri şəbəkəsinin yaradılmasının dəstəklənməsi; Mövcüd meliorasiya-irriqasiya sistemlərinin bərpası və yenidən qurulması, yeni sistemlərin tikilməsi hesabına suvarılan torpaqların su təminatının yaxşılaşdırılması, torpaqların şoranlaşmasının qarşısının alınması, magistral kollektorlar vasitəsilə şor suların maneəsiz Xəzər dənizinə axıdılması; Su çatışmazlığının aradan qaldırılması, bu məqsədlə yeni su anbarlarının, magistral kanalların və digər su təsərrüfatı obyektlərinin tikilməsi; Torpaqların eroziyasına qarşı müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsi; Torpaqların rekultivasiyası layihələrinin hazırlanması; Torpaq kadastrının yaradılması; Ölkədə torpaq bazarının yaradılması; Torpaq sahələri üzərində mülkiyyət, istifadə və icarə hüquqlarının rəsmiləşdirilməsi prosedurlarının sadələşdirilməsi; Proqram qəbul ediləndən bəri regionlarda aqrar sahibkarlığın inkişafı istiqamətində atılan ən mühüm addımlardan biri kimi “Aqrar bölmədə lizinqin genişləndirilməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” verdiyi 23 oktyabr 2004-cü il tarixli sərəncamını göstərmək olar. Sərəncama əsasən səhmlərinin nəzarət zərfi 100% dövlətə məxsus olan və dövlət büdcəsindən bu məqsəd üçün ayrılan vəsait hesabına alınan kənd təsərrüfatı texnikasının lizinq yolu ilə hüquqi və fiziki şəxslərə icarəyə verilməsini və ya satılmasını həyata keçirən “Aqrolizinq” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti yaradılmışdır. Cəmiyyətin fəaliyyətini təmin etmək məqsədilə 5 ilə qaytarılmaq şərtilə dövlət büdcəsi layihələrində 2005-ci ildə 100 mlrd. manat və 2006-cı ildə 150 mlrd. manat vəsaitin ayrılması nəzərdə tutulmuş, lizinq müqaviləsinin obyekti olan qanunvericiliklə müəyyənləşdirilmiş təsnifat üzrə əsas vəsaitə aid daşınar əşyaların isə idxal gömrük rüsumundan və idxal zamanı ƏDV-dən azad olunması həyata keçirilmişdir. Beləliklə, yuxarıda göstərdiyimiz bütün tədbirlərə nəzər saldıqda görürük ki, ölkədə sahibkarlığın, xüsusilə də aqrar sahibkarlığın inkişafının tənzimlənməsinin təkmilləşdirilməsi tədbirləri daha çox inzibati-normativ xarakter daşıyır, lakin müasir tənzimləmə tədbirlərinin “mühityaradıcı” xarakterli olması mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Başqa sözlə, birbaşa tənzimləmə tədbirlərindən daha çox dolayı tənzimləmə tədbirlərinə üstünlük verilməsi zəruridir. 81 Bununla yanaşı onu da qeyd edək ki, aqrar sektorun inkişafı istiqamətində xüsusilə növbəti illəri əhatə edəcək “AR-də 2002-2006-cı illərdə aqrar bölmənin inkişafına dair Proqram” və “AR regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramı(2004-2008)” adlı sənədlərdə əksini tapmış təkmilləşdirmə istiqamətləri ə sasən düzgün təyin edilmiş və bu sahədə nəzərdə tutulan məqsədləri reallaşdırmağa imkan verir, lakin həmişə olduğu kimi ölkəmizdə problem normativ-hüquqi sənədlərin hazırlanması sahəsində deyil, onlardan irəli gələn müddəaların icrası sahəsindədir. Hazırlanan normativ-hüquqi xarakterli sənədlərin reallaşdırılması sahəsindəki problemlərin ortaya çıxması digər amillərlə yanaşı, mühüm dərəcədə bu aqtlardan irəli gələn vəzifələri həyata keçirəcək inzibati-instutsional quruluşun, başqa sözlə müvafiq idarəetmə strukturlarının qeyri-təkmil xarakter daşımasından asılıdır. Məhz bu baxımdan növbəti paraqrafda aqrar sektorda dövlət tərəfindən idarəetməni həyata keçirən strukturlar və onların təkmilləşdirilməsi məsələləri üzərində dayanılacaq. Yüklə 7,85 Kb. Dostları ilə paylaş:
|