Bmt-nin 822 və 853 saylı qətnamələrindən əvvəl işğal olunmuş Azərbaycan ərazisi

d ə n   qovandan  v ə   Yaqub  M əm raədovu  rəhbərlikdən  kənarlaş- 
dırandan  sonra  m ayın  18-dək  A X C   hakim iyyətini  n iy ə   hüqu- 
qi  c ə h ə td ə n  
rəsm iləşd irm əd i!  O na  görə  ki,  Laçın  da  işğal 
olunsun  v ə   D ağlıq  Qarabağın  Erm ənistanla  b irləşm əsi  başa 
çatsm .  Bundan  sonra  h a k im iy y ətə  g ə lə n d ə   isə   təqsiri  ə v v ə lk i 
rəh b ərliyin   boynuna  atıb  m əsu liy y ətd ə n   kənarda  qalsınlar.  Bu 
b ə z i  A X C   liderlərinin  iyrənc  v ə   satqın  ə m ə llə r i  hesabm a  ba- 
şa  gəlib .
ƏSLİNDƏ  YAQUB  MƏMMƏDOV  TEHRANDA  DƏHLİZIN 
AÇILMASINA  RAZILIQ  VERMİŞDİ.
Y eri  g əlm işk ən ,  bir  m ə s ə lə y ə   də  diqqəti  cəlb   etm ək  istəyi- 
rəm .  M ə h k ə m ə y ə   təq d im   olunan  istintaq  sən əd ləri  arasmda 
Y aqub  M əm m əd o v u n   Tehran  sə fə r i  zam am   D ağlıq  Qarabağa 
humanitar  d əh liz  açılm ası  ilə   b a ğlı  bir  çox  ə h ə m iy y ə t  k əsb  
e d ə n   sə n ə d   də  var.  M ən im   fikrim cə,  h əm in   sə n ə d   Yaqub 
M əm m əd o v u n   siyasi  m aym aqlığı,  sə riştə sizliy i  v ə   aldadılm a- 
sı  n ə tic ə sin d ə   m eydana  gəlm işd ir  ki,  bu  A zərbaycanla  Erm ə- 
nistan  arasmda  olan  Laçın  koridorunun  açxlmasma  dair  m em o- 
randumun  im zalanm asından  dərhal  sonra  Erm ənistanm   silah- 
lı  q ü vv ələri  hücum a  başlamxşlar.  B u   sə n ə d   E rm ənistana  m ü- 
ə y y ə n   siy asi  dividentlər  verm işdir.
-  Siz  nə  vaxt vəzifənizdən  uzaqlaşdırıldınız?
-  Xalq  Cəbhəsi  hakimiyyətə  gələndən  sonra iyulun  1 -də 
fərmamm  verildi.  Cərni  2  ay  22  gün  işlədim.  Yerimə  Su- 
rət  Hüseynov  təyin  edildi.  Surət  Hüseynova  tam  hərbi  sə-
lahiyyətlər  verildi,  o,  Azərbaycan  Respublikası  Prezidenti- 
nin  səlahiyyətli  nümayəndəsi  və  Baş  Nazirinin  müavini  tə- 
yin  olunmaqla,  həmçinin  Müdafiə  Nazirinin  səlahiyyətli 
nümayəndəsi  və  korpus  komandiri  təyin  edilmişdir.  Mən 
çıxarxlmağa  dəvət  olumağıma  baxmayaraq  01  iyul  1992-ci 
ildə  9  bənddən  ibarət  təkliflərimi  müdafiə  şurasmda  Elçi- 
bəyə  təqdim  etdim.  Bundan  əvvəl  hələ  30  may  1992-ci  il 
tarixdə  də  mən  Milli  Məclisə,  Nazirlər  Kabinetinə,  Müda- 
fiə  Nazirliyinə,  Daxili  Üşlər  Nazirliyinə  m üraciət  edərək 
yenə  öz  təkliflərimi  vermişdim.
QARABAGDA  VAHİD  KOMANDANLIQ  YOX  İDİ
A zə r b a y c a n   R esp u b lik a sı  M illi  M ə c lis in ə  
A zə r b a y c a n   R esp u b lik a sı  N azirlər  K a b in e tin ə  
A z ə r b a y c a n   R esp u b lik a sı  M illi  M ü d a tıə  N a z ir liy in ə  
A z ə r b a y c a n   R esp u b lik ası  Daxilı  İşlər  N a z ir liy in ə
Qarabağm  dağlxq h issə si  ilə   həm sərhəd v ə   Erm ənistan  Res- 
publikası  ilə   qonşu  rayonlardakı  v əziy y ətin   təh lili  göstərir  ki, 
gərginlik  getd ik cə  artır.  Erm ənilər həm in regionlara  canlı  qüv- 
v ə   v ə   texnika  toplam aqda  davam  edir,  bu  m əq səd lə  Laçrn  ra- 
yonu  ərazisindən  açılm ış  koridordan  m aksim um   istifadə  edir- 
lər.  R egionun  A ğdam ,  Tərtər,  Füzuli,  Qubadlx,  Z əngilan,  K əl- 
b əcər,  G oranboy,  Xanlar  v ə   Cəbrayxl  rayonlarmm  işğal  edil- 
m əsi  üçün  real  təh lük ə  getdikce  artır  v ə   yaxınlaşxr.

---

Həmçinin  bildirirəm  ki,  regionda  olan Azərbaycan  Respub- 
likasmın  milli  müdafiə  qüw ələri  adları  qeyd  olunan  rayonla- 
rm  həmsərhəd  kəndlərini  get-gedə  daha  böyük  çətinliklə  qo- 
ruyurlar.  Milli  müdafiə  qüvvələrinin  tərkibində  xidmət  edən 
zabit və  şəxsi heyət  arasmda  intizamm  son  dərəcə  aşağı  olma- 
sı,  döyüş  texnikasmdan bacarıqla  istifadə  edilməməsi,  əməliy- 
yatlar  zamanı  qüvvələrin  cəmləşdirilməməsi,  qonşu  rayonlar- 
da  olan  qüvvələrin  əlaqələndirilməməsi,  regionda  vahid  ko- 
mandanlığm  olmaması  son  müddətlərdə  özünü  daha  qabarıq 
şəkildə  göstərir.
Etibarlı  müdafiə  hiss  etməyən  yerli  əhali  öz  doğma yurdla- 
rını  tərk  etməkdə  davam  edir.  Rayon  rəhbərləri  xüsusilə  Kəl- 
bəcərdən  vəzifəli  şəxslərin  rayonu  tərk  etmələrinin  qarşısmı 
alrmr,  bu  isə  öz  növbəsində  əhali.  arasmdä  daha  ciddi  təşviş 
və  həyəcana  səbəb  olur.
Laçm  rayonu  rəhbərliyi  rayonun  qalan  kəndlərinin  müdafiə 
və  mühafizəsini  təşkil  etmək  əvəzinə,  zənnimizcə,  əsassız 
olaraq  Ağcabədi  rayonuna  köçmüşdür.  Təxminən  eyni  vəziy- 
yət  böyük  strateji  əhəmiyyətə  malik  olan  Kəlbəcər  rayonu 
üçün  xarakterikdir.
Keçmiş  könüllü  dəstələrin  tərkiblərində  heç  bir  dəyişiklik 
edilmədən  mexaniki  surətdə  Milli  Müdafiə  Nazirliyinin  tərki- 
binə  götürülmələri  və  beləliklə,  aldadıcı  çoxluq  yaradılması, 
döyüş  qüvvələrinin  müdafiə  qabiliyyətini  artırmamış,  əksinə,
onların rəhbərləri  və  sonralar təyin  edilmiş  kombriqiər  arasm- 
da  bəzi  hallarda  çəkişmələrə  səbəb  olmuşdur.
Yeri  gəlmişkən,  ordunun  komplektləşdirilməsinin  könüllü- 
lük prinsipindən  hərbi  mükəlləfiyyətlilik  prinsipinə keçirilmə- 
sinin  vacibliyini  qeyd  edirəm.  Ordunun  maddi-texniki  təmina- 
tı  xüsusilə  ərzaq  və  digər  təchizat-təsərrüfat  məsələlərinin 
həlli  aşağı  səviyyədədir.
Bütün  bunları  diqqətinizə  çatdırmaqla aşağıdakı  məsə- 
lələrin  baxılmasım  və  həll  edilməsini  vacib  hesab  edirəm:
-  Region  üçün  vahid  komandanlıq  müəyyənləşdirilib,  onun 
qərargahmm  müharibə  rayonunda  yerləşdirilməsi;
-  Ordunun  komplektləşdirilməsinin  könüllülük  prinsipindən 
hərbi  mükəlləfiyyətlilik  prinsipinə  keçirilməsi;
-  Hərbi  intizamın  gücləndirilraəsini,  hərbi  tribunal  və  səh- 
ra  məhkəmələrinin  fəaliyyət  göstərmələrini;
-  Rayon Icra  hakimiyyəti  başçılarmm  və  vəzifəli  şəxslərin 
məsuliyyətlərinin  artırılması;
-  Rayonların:  -  Ağdam,  Tərtər,  Füzuli,  Cəbrayıl,  Qubadlı, 
Zəngilan,  Kəlbəcər,  Goranboy  və  Xanların  müdafiəsinin 
gücləndirilməsi:
-  Hərbi  texnika,  sıırsat  və  silahların  bir  mərkəzdən  qanuna 
müvafiq  şəkildə  döyüşən  orduya  verilməsi  çox  vacibdir.
Baxmanızı  xahiş  edirəm.
Ə.S.ORUCOV

---