3
7
Önceden bir teleskobu
deneme imkanım var mı?
Evet. İnternetten bölgenizdeki astronomi
kulüplerine bakın ve genelde bahar yaz
dönemi gerçekleşen gözlem gecelerinden
birine katılıp, sizinle içtenlikle bilgi paylaşa-
cak ve teleskoplarından bakmanızı sağlayacak
amatörler bulabilirsiniz. Mesela yazın gerçek-
leşen Tübitak Ulusal Gözlem Şenliğinde bir-
çok farklı teleskoptan bakabilir ve birçok
sorunuzun cevabını öğrenebilirsiniz.
8
Kaliteli optiklerin dışında bir
teleskopta dikkat edilmesi ger-
eken en önemli özellik nedir?
Kundak, teleskobun tüpünün oturtulduğu
düzeneğe verilen addır. Dünyanın en iyi
optiklerini alabilirsiniz ama onları düşük kali-
tede bir kundağa koyarsanız alacağınız sonuç-
tan memnun olmayacaksınız. Hiç bir teleskop
şiddetli rüzgarlarda çalışamaz fakat zayıf bir kundak hafif
bir meltemde bile sisteminizin titreyip hedefinden
şaşmasına sebep olur. Bu sebeple teleskobunuzu kaliteli bir
kundak ile kullanmaya dikkat edin.
9
‘‘go-to’’ teleskoplar ‘‘go-to’’ suz teleskop-
lardan daha mı iyi?
Evet. Go-To teleskoplar bir veya birden fazla motoru olan
ve dahili bilgisayarı tarafından kontrol edilen teleskoplara
denir. Bir kere ayarladıktan sonra go-to bir teleskop
gökyüzündeki cisimleri bulma ve takip konusunda size
epey zaman kazandıracaktır. Deneyimli gözlemciler bile
takip yetenekleri yüzünden go-to kundaklı teleskopları ter-
cih etmektedirler.
10
Teleskobumu dışarda kullanırken elekt-
rik ihtiyacım olur mu?
Sadece kundağı motorlu ise ihtiyacınız olur. Genellikle
teleskoplar doğru akım kullanır. Bu elektrik için batarya
kullanabilmeniz anlamına gelir (uygun adaptör ile araba
aküsü dahil). Uygun üretici adaptörleri telesko-
bunuzu şebeke elektriğine
bağlamanıza imkan verir.
11
Benim için
en iyi teles-
kop hangisidir?
En çok kullanıcağınız
teleskop sizin için en iyi
teleskoptur. Eğer ağır,
büyük ve kurması zor ise yılın
sadece bir kaç günü kullanabilirsiniz. Fakat
diğer yandan kurulumu ve kullanımı kolay
ise haftada bir kaç kere kullanmanız işten
bile değil. Şunu unutmayın her zaman
kullanılan küçük bir teleskop toz tutmaya
bırakılmış büyük bir teleskoptan herzaman
daha iyidir.
Celestron FirstScope
ideal bir taşınabilir
teleskoptur. Küçük,
hafiftir ve bir masa
üzerine konması
yeterlidir.
Celestron
GO-TO kundaklar,
Celestron NexStar 4SE
teleskoplardaki gibi,
gözlemi kolaylaştıran
araçlardır. Bu bilgisayarlı
kundaklar veri tabanlarında
yaklaşık 40,000 gökyüzü
objesinin bilgilerini
barındırırlar.
Celestron
Bu adaptör
herhangibir
arabadan teleskopunuza elektrik
sağlamanıza yarar.
Celestron
Celestron’un NexStar
SLT bilgisayarlı
kundağı
ile bir çok
teleskop tüpünü
kullanabilirsiniz
Celestron
Bir yerel astronomi klübünün gözlem gecesi
yada yukardaki gibi bir gözlem şenliği bir
teleskobu denemek için en uygun yerlerdir.
Lens siperi
Gözmerceği
Odaklayıcı
Teleskop tüpü
Lens
Işık
giriş
yönü
İlk Teleskobunuzu seçerken
4
K
onu ışık olduğunda ‘‘refract’’ kırıcı
demektir. ‘‘Refractor’’ teleskoplar ışığı
kırma işlemini özenle üretilmiş mer-
cek sistemleri ile sağlarlar. Mercek şekline
göre ışığı belli uzaklıkta odaklar ve bu odak
noktasına bir göz merceği koymanız teles-
kobunuzu doğrulttuğunuz objeyi görmenizi
sağlar. Hollandalı gözlükcü Hans Lipperhey
ilk teleskobu(mercekli) 1608’de yapmıştır.
Patent başvurusunda şöyle yazmaktadır
‘‘uzaktaki cisimleri yakındaymış gibi göste-
ren bir alet’’. İlk teleskop görüntüleri yakla-
şık üç kat büyütüyordu. İtalyan mucit ve
astronom Galileo teleskobu gökyüzünü
incelemek için kullanan ilk kişiydi ve gör-
dükleri evren hakkında bildiklerimizi son-
suza dek değiştirdi.
Günümüzde mercekli teleskoplar ikiye
ayrılmaktadır achromat ve apochromat. İki
lens sistemide değişik merceklerden oluşur.
Achromat ‘‘renge bağlı olmayan’’ demektir.
Bu tür lensler iki mercekten oluşur ve ışığın
tüm renklerini aynı odakda toplama konu-
sunda epey güzel bir iş çıkarırlar.
Apochromatic lensler ise en
kaliteli, birinci sınıf lenslerdir.
Genelde dört merceğe kadar bir
arada kullanırlar.
60’lar da en çok satılan teles-
koplar merceklilerdi. Sonrasında
üreticilerin farklı türlerde daha büyük
teleskoplar yapmasıyla beraber geleneksel
mercekli teleskop satışları azalış gösterdi.
Fakat yakın zamanda mercekli teleskop
satışları teleskop alırken gözönünde bulun-
durmanız gereken belli sebeplerden ötürü,
gözle görünür bir artış göstermektedir.
İlk olarak mercekli teleskopların genel
kalitesi çarpıcı biçimde artmaktadır. İkinci
olarak, daha iyi lensler daha kısa tüpleri
mümkün kılmıştır. Son olarak hafif malze-
meler daha küçük ve portatif modellere
imkan tanımıştır. Bu da en sevdiğiniz göz-
lem yerinize gidebilmenizi kolaylaştırma-
nın yanında balkonunuzda kısa bir Jupiter
veya Ay gözlemi için teleskobunuzu kurup
kurmamanıza karar vermenize de yardımcı
olacaktır.
Göz önünde bulundurulması Gerekenler
•
Lensin içinden geçen ışığın hiçbirşey tarafından engellenmemesi görüntünün
kontrastının daha iyi olması demektir. Genellikle gezegen ve çift yıldız gözlemi
yapan amatörler, sağladıkları yüksek kontrast dolayısıyla mercekli teleskopları tercih
etmektedir.
•
Mercekli teleskoplar çok az bakım gerektirirler. Lensler aynaların uzun yıllar sonra
gerektirdiği gibi tekrar kaplama gerektirmezler. Ayrıca
mercekler teleskop üreticile-
rinin kolimasyon dediği ayarı sonradan gerektirmez. Mercekli teleskoplar kapalı
tüpler oldukları için iç ve dış sıcaklıklarının eşitlenmesi biraz zaman alabilir. Fakat
günümüzün ince alüminyum tüpler ısıyı iyi ilettiğinden bu zaman farkı azalmıştır.
Fakat yinede bu bilgiyi hesaba katmanızda yarar vardır.
Mercekli teleskoplar hakkındaki herşey
B
İlMenİz gereken
3 AyrınTı
•
Mercekli teleskoplar görüntüyü
oluşturmak için mercek kullanırlar.
•
Mercekli teleskoplar en az bakım
gerektiren teleskoplardır.
•
Birçok küçük mercekli teleskop
sağlam bir kamera tripotuna
bağlanabilicek kadar hafiftir. Bu da
mercekli teleskopları en ideal
taşınabilir teleskop yapmaktadır.
Mercekli bir teleskop
ışığı odaklamak için bir
lens(iki ya da dört cilalanmış merceğin birleşimi)
kullanır.
Astronomy: roen kelly, after Celestron
Celestron PowerSeeker
60AZ
küçük ve uygun
fiyatlı bir mercekli teleskop
örneğidir. 2,4 inclik bir
lensi ve basit bir kundağı
vardır. Diagonal aynası
ile sağdan sola ters bir
görüntü verir.
Celestron
Celestron NexStar
102SLT
4 inclik bir
mercekli optik ile
bilgisayarlı bir
kundağın
birleşimidir.
elestron