Canim anam
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4-cü fəsil TAXTIN ARXASINDAKI GÜC
Skot Han: Əziz Anam yaxınlaşdığı zaman "Bu necə oldu ki, Rəbbimin anası yanıma gəlib? (Luka1:43) - təkrarlayan Elizabetin söz- lərində yenidən əks olunduğunu eşidirik. Buradakı cümlə "sandıq" yerinə istifadə edilən "ana" sözünün xaricində bir-birinin tamamilə eynisidir. Daha sonrakı fəsildə "Davud sandığın qarşısında sevinclə rəqs etdi"- deyilir (bax 2Şam. 6:14,16). Yenə eyni şəkildə Məryəm yanına gəldiyi zaman “Elizabetin qarnındakı uşağı da sevinclə sıçradı” sözünə bənzər bir ifadə ilə yenə qarşılaşırıq (Luka 1:44). Son olaraq sandıq üç ay boyunca təpədəki yerdə qaldı ki, (bax2 Şam 6:12), bu müddət Məryəmin Elizabetin yanında keçirdiyi müddət qədərdir (Luka 1:56). Elə isə, görəsən, Luka yazarkən niyə bu qədər sirli bir yol seçib? Niyə birdən-birə Müqəddəs Bakirənin eyham edilən sandıq olduğunu açıq-aşkar deməyib? Kardinal Nyuman maraqlı bir nöqteyi-nəzərdən bu sualı cavablayıb: "Müqəddəs Kitab yazıçılarının niyə Məryəmin böyüklüyündən çox bəhs etmədikləri tez-tez tənqid olunur. İncil yazıçıları və hətta bəzi həvarilərin zamanında Məryəm həyatda idi. Qəti olaraq bildiyimiz Onun ölümündən sonra yazılan tək bir kitab var ki, bu da Vəhy Kitabıdır və bu kitabın da onu bir müqəddəs və kraliça edərək ucaltdığını görürük." (Mistik qızılgül 23) Lukanın özünəməxsus sirli izahı Məryəmi Əhdi-Cədidin Sandığı olaraqmı göstərir? Lukanın bunu sübut etməsi elə konkretdir ki, başqa cür onu izah etmək mümkün deyil. 51 Skot Han: Əziz Anam İLK QAVRADIQLARIMIZ Apokalipsis Kitabındakı "qadın" səmavi məbəddə olan əhd sandığıdır və bu Bakirə Məryəmdir. Vəhy 12-dəki izah edilən digər hissələrdə bu gerçək ortadan qalxmayıb. Ancaq Müqəddəs Kitab həll edilməsi lazım olan bir şifrə yox, həyatımız boyunca anlamağa çalışacağımız bir sirrdir. Məsələn, dördüncü əsrdə müqəddəs Ambrosius, qadını açıq-aşkar Bakirə Məryəm olaraq qiymətləndirmişdir. "Çünki o kilsənin anası və kilsənin başı olanı dünyaya gətirəndir. "O biri tərəfdən Ambrosius Vəhy Kitabındakı qadını Kilsənin də simvolu olaraq görmüşdür. Suriyalı müqəddəs Ephrem ona etiraz ediləcəyinə fikir verməyərək qorxmadan eyni nəticəni əldə etdi: "Bakirə Məryəm yeni Kilsənin simvoludur. O halda iki ismə də layiq olan Məryəmə Kilsə deyək." Müqəddəs Augustinus da Apokalipsis qadınının ləkəsiz olan başı dünyaya gətirən ləkəsiz Məryəmə işarə etdiyini söyləyir. Məryəm özündə müqəddəs Kilsənin bütün xüsusiyyətlərini daşıdı; beləliklə bir oğul dünyaya gətirəndə belə bakirə olaraq qaldı. Eyni şəkildə Kilsə də əsrlər boyunca övladlar dünyaya gətirib bakirliyini yenə də itirməz." Məryəm İsa Məsihi dünyaya gətirdiyi kimi Kilsə də hər nəsildə inananları yəni digər İsaları dünyaya gətirər. Kilsə vəftizdə inananlara analıq etdiyi kimi Məryəm də İsanın qardaşları olaraq inananlara analıq edər. Müasir ilahiyyatçılarından birinin düşüncələrinə görə, " Kilsə Məryəmin sirrini təkrarlayır." Son hissədə danışdığımız İreneusun təəccüblü sözlərinə əlavə olaraq bütün bu şərhləri oxuya bilərik. Çünki insanları Rəbbə çatdıran uşaq heç şübhəsiz saf və 52 Skot Han: Əziz Anam tərtəmizdir. Vəhy Kitabında gördüyümüz kimi digər doğulanlar da İsa Məsih kimi Rəbbin soyuna qarışırlar. Kilsə Atalarının izah etdiklərinin işığında Vəhy Kitabının 12-ci fəslini oxuyan zaman bütün məsihçiləri İsa Məsihin qardaşları olaraq təyin edən İncildəki digər fəsillərin işıqlandığını görərik. Yunanca "adelphos" sözü "eyni bətndən olan" mənasını verir. Yəhya və İreneusdan Ephrem və Augustinusa qədər ilk məsihçilər bu bətnin Məryəmə aid olduğuna inandılar. Bu parçanın nəzərə çarpacaq dərəcədə zəngin olduğu qətidir. Digər Kilsə Ataları Apokalipsis qadınını Məsihə və ya tarix boyunca inanan bütün insanlara doğum edəni İsrailin simvolu və ya Romalı və Hirod nəslindən olanlara qarşı qurulan Davud xanədanlığı olaraq görmüşlər. Əhd sandığının varlığı qədər bunların hamısı doğrudur. Yenə də bu şərhlərin hər biri mətnin ən əhəmiyyətli mənasını təmin etməyə çatmayan ikinci dərəcədə əhəmiyyətli ola biləcək şərhlərdir. Simvollarla dolu olan bütün bu şərhlər tarixi bir gerçəyə işarə edirlər. Kardinal Nyuman: "Müqəddəs həvari bütün imanlıların hörmət mərkəzinə ucalmış Müqəddəs Bakirə Məryəm olmasaydı kilsədən "qadın" deyə bəhs edilməzdi" — deyir. (Mistik qızılgül 20) Başqa bir ilahiyyatçının söylədiyinə görə Apokalipsis qadını gerçək bir qadın olub, çoxluq ifadə edən bir anlayışdır. Qadının və onun uşağının əsas mənası İsa Məsihə və Kilsənin üzvləri olan bədəninə analıq edən tarixi bir şəxsiyyəti olan fərdə yəni Müqəddəs Bakirə Məryəmə aiddir. 53 Skot Han: Əziz Anam 4-cü fəsil TAXTIN ARXASINDAKI GÜC KRALİÇA ANA VƏ DAVUD SOYLU KRAL Həm Yəhyanın İncilində, həm də Vəhy Kitabında İsa Məsihin xilas işində Müqəddəs Kitabın Yaradılış bö- lümündəki bir çox xarakteri və sirri reallaşdırır. İlk yaradılışda İsa Məsihin yaradılanı xilas etməsi və yeniləməsi əks olunmuşdur (Vəhy 21:5). Cənnət bağçası Getsemani bağçasının bir başqa prototipidir. Cənnətdəki ağac da xaçın ağacını işarələyirdi. Adəm İsanın, Həvva da Müqəddəs Bakirə Məryəmin tipini işarələyən elementlər idi. Vəhy 12-ni tədqiq edərkən xarakter yaratmanın digər nümunələri ilə də qarşılaşdıq. Bunlardan biri olan Məryəmin əhd sandığı olduğunu düşünsək, bu hadisə bizi qaçılmaz şəkildə qırx il boyunca evdən uzaq İsrail xalqını səhrada dolaşdıran Musaya istiqamətləndirir. "Musadan sonra ilk Pasxada İsrail quzunun qanı ilə qazanıldı" (baxVəhy 12:11). Eyni şəkildə yeni İsrail yeni qanunlar gətirən, yeni Musa olan quzunun qanı ilə, yəni İsa Məsihlə qazanıldı. Bu yolu izləsək, Musanın Miriam adlı bacısının Həvva kimi yenə də Rəbbin nüfuzuna qarşı çıxaraq üsyan edib, bütpərəstliyə yönəlmiş müvəffəqiyyətsiz bir qadın xarakteri ilə qarşılaşarıq. Halbuki, Əhdi-Cədidin yeni Miriamı qüsursuz bir itaət simvoludur. Hələ də, Davudun krallığı dövründə çox təəccüblü bir xarakter (prototip) zəncirinə rast gəlirik. Davudun krallığı köhnə İsrailə Məsihin Krallığının ideyasını vermişdir. İkinci İbranili kral Davud İsrailin on iki nəslini birləşdirdi və Yerusəlimi xalqın mənəvi paytaxtı olaraq qurdu. İnsanlar Davuda dürüstlük, ədalət və Rəbbə sədaqətindən 54 Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|