Canim anam
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
Skot Han: Əziz Anam insanların qurtuluşu təmin edilmədən gerçəkləşə bilməzdi. İsa Rəbdir və bu səbəblə bizim həm yaradanımız, həm də xilaskarımızdır. Məryəmi yaradarkən onu insan təbiətinin sərhədlərindən və günaha qarşı meydana gələcək zəiflikdən də qurtarmışdır. Məryəm insandır, amma Onun anasıdır. Bu şəkildə Rəbb onu şərəfləndirərək "ana və atana hörmət göstər" əmrini mükəmməl bir şəkildə yerinə yetirmişdir. Məryəmi belə bənzərsiz bir gözəlliklə şərəfləndirmişdir. FÜSUNKAR BƏHRƏ “Salam mübarək Məryəm” duası edərkən məsihçilərin Məryəm üçün istifadə etdiyi yunanca da "Theotokos", yəni Rəbbi təmsil edən mənasını verən "Rəbbin Anası" deyə ən köhnə xitab forması ilə səslənirik. Üçüncü əsrin əvvəllərində, bəlkə daha da qədimdən, Misir Kilsəsi "Ey, Rəbin Anası sənin himayənə sığınırıq" sözləri ilə dua edərdi. İskəndəriyəli müqəddəs Klemens, Origenes və müqəddəs İsgəndər Məryəmə "Rəbbin Anası"və ya eyni mənalı sözlərlə istinadlar etmişlər. Məsihçilərin bu duası, qohumu olan Elizabetin Müqəddəs Ruhun təsiri ilə Məryəmə söylədiyi salamından qaynaqlanır. "Bu necə oldu ki, Rəbbimin anası yanıma gəlib?" (Luka 1:43) Müqəddəs Kitabda bu şəkildə izah edildiyinə görə "Rəbbin Anası" ünvanı Kilsənin ilk əsrdən bəri Məryəm üçün dəyişməz xitab şəkli olmuşdur. Üstəlik, bu ifadə İsa Məsihi Allah olaraq tanımalı olan məsihçilərin iman təməlini əks etdirir. İsa Məsih Rəbb, Məryəm də Onun anasıdırsa, Məryəm Rəbbin Anasıdır. Ənənəvi olaraq Məryəm üçün "Rəbbin Anası" deyilməsi ilahiyyatda əsas olan ifadələrin ünsiyyəti mənasını verən ifadə ilə 74 Skot Han: Əziz Anam əlaqədardır. Bu əsasa görə İsanın xüsusiyyətləri haqqında hər nə deyilirsə deyilsin, həm insan, həm də Rəbb olaraq bütün xüsusiyyətləri tək bədənində daşıdığına görə doğrudur. Beləcə, nümunə göstərmək lazım olsa, məsihçilər Rəbbin ölümsüz olduğunu şübhəsiz bilmələrinə baxmayaraq, “Qolqota Təpəsində Oğul olan Rəbb xaç üzərində ölmüşdür” əminliklə deyə bilərlər. Eyni şəkildə Rəbb əzəldən bəri mövcud olmasına baxmayaraq xristianlar hər zaman Betlehemdə bir axurda Rəbbin doğulduğunu qəbul etmişlər. Bununla belə beşinci əsrdə bəzi din alimləri "Rəbbin Anası" ünvanını istifadə edərkən bir şəkildə Məryəmin Rəbbin yaradıcısı olduğunun eyham ediləcəyindən narahatlıq keçirərək qərarsızlıq içində qalmışlar. Onlar, "Rəbbin Anası" ünvanı əvəzinə “Məsihin anası” ünvanını qəbul etdilər. İsanın insan və Rəbb olaraq iki təbiəti birləşdirdiyinə də qarşı çıxmış və Bakirə Məryəmin İsanın ilahi deyil, insani quruluşuna görə dünyaya gətirdiyini iddia etmişlər. Kilsə bu iddialara qarşı çıxmış və Məryəmin bu ünvanı o vaxtın qabaqcıl din alimi İskəndəriyəli müqəddəs Kirillosun da güclü dəstəyini alan Papa 1-ci Celestine tərəfindən çox güclü müdafiə olunmuşdur. Kirillos, bir ananın doğumla yalnızca bir canlı dünyaya gətirməyib, bir insanı dünyaya gətirdiyinə diqqət cəlb etdi. Məryəm Rəbb olan İsa Məsihi dünyaya gətirdi. Məryəm Rəbbi yaratmamasına baxmayaraq ONU daşımış və ONA analıq etmişdir. Bu müzakirələr bizə çox mücərrəd və akademik gələ bilər. Ancaq bu mövzudakı inkişaflar beşinci əsrdə yaşayan ən sıravi xristianın belə marağını cəlb etmiş və onların inanclarına daha möhkəm bağlanmalarını təmin etmişdir. Tarix bizə "Rəbbin Anası" mübahisəsinə son 75 Skot Han: Əziz Anam vermək məqsədilə Papa Celestinenin 431-ci ildə Efes Məclisini yığıncağa çağırdığı zaman məsihçilərin şəhərdə izdiham yaradıb, onların qərarının nə olacağını maraqla gözlədiklərini söyləyir. Yepiskoplar Məryəmin həqiqətən də Rəbbin Anası olduğunu elan etdiyi zaman xalq sayları iki yüzə çatan yepiskoposları məşəllərlə işıqlandırılmış küçələrdə başları üzərinə qaldıraraq sevinc içində aparmışdır. Müqəddəs Bakirə Məryəmə inananların hiss etdikləri bu dərin sevgisini bir an düşünün. Məclis aparılan şəhərə qonaq olaraq gəlib sırf bu qadının layiq olduğu ünvanı yepiskoposların ağzından eşitmək üçün uzun müddət çöldə gözləyib sonra bütün gecəni qeyd edərək keçirmişdilər. Yalnız akademik bir mübahisə xüsusiyyətində olan bir mövzu üzərində belə coşğulu bir sevgi nümayişi sərgiləməzdilər. Məcazi olaraq verilən bir ünvanın zəfəri üçün də belə qeyd etməzdilər. Zənnimcə, başqa heç bir ana üçün Efesə belə təhlükəli bir səfəri gözə almazdılar. Çünki onların anası Məryəm eyni zamanda da Rəbbin Anası idi. Məryəmə "Rəbbin Anası" olaraq xitab etdiyimiz zaman bizlər də bu insanların keçmişdəki xoşbəxtliyini bölüşürük. Çünki bu ifadədə təccüblü bir gerçək yatır, o da bizlərin Rəbbin övladları olmamızdır. Hamımız yalnız insan deyil, eyni zamanda da Məryəmin Oğlunun, Rəbbin qardaşlarıyıq! ÖNCƏDƏN OLDUĞU KİMİ ƏBƏDİ OLARAQ BAKİRƏ MƏRYƏM Matta və Luka İncili Rəbbin Oğluna hamilə qaldığı zaman Məryəmin bakirə olduğuna heç şübhə buraxmır (Matta 1:18 ; Luka 1:34-35; 3:23). Təbii ki, Kilsə Ataları və iman 76 Skot Han: Əziz Anam duaları bakirə hamiləlik gerçəyini təsdiqləyir. Kilsə hər zaman məsihçilərin niyə İsa Məsihin Bakirə Məryəmdən doğulduğuna inanmaları mövzusunda təkid edir? Çünki, Məryəmin bakirə analığı İsa Məsihin həm insan, həm də Rəbb olduğunun zəmanətidir. Müqəddəs Toma Akvinalı, bunu bu şəkildə yekunlaşdırmışdır: "İsanın bədəninin gerçək olduğu görünsün deyə, O, bir qadından doğuldu. Onun Rəbb olduğu yaxşıca aydın olsun deyə bakirədən doğuldu" (Summa Theologica 3, 28, a.2). Daha əvvəlki hissələrdə gördüyümüz kimi Məryəmin bakirəliyi Onun köhnədən bəri Yeni Həvva olaraq görül-məsində də böyük əhəmiyyət daşıyır. Bu səbəblə Kilsənin başlanğıcından etibarən Məryə- min adı demək olar ki, hər zaman "bakirə" adı ilə birlikdə anılmışdır. Həvarilərin İznikdəki Böyük İman Açıqlamasında, qədimdə Roma və Afrikadakı vəftiz dualarında olduğu kimi məsihçilər ara vermədən İsaya inanclarını "Bakirə Məryəmdən doğulmuşdur" deyə dilə gətirirdilər. İlk məsihçilər üçün İsaya inanmaq Məryəmin bakirəliyinə inanmaq demək idi. Həqiqətən də "bakirə" sözü olmadan Məryəmin şəxsiyyəti əskik qalmış olar. O, Bakirə Məryəmdir. Bakirəlik yalnız Onun şəxsiyyətinin bir parçası, ya da Onun bioloji vəziyyətini açıqlayan bir anlayış deyil. Bakirəlik, Onun bir xüsusiyyəti olub demək olar ki, adı halına gəlmişdir. Ədəbiyyatda və ya mahnılarda "Bakirə", ya da "Müqəddəs Bakirə" deyildiyi zaman ağlımıza yalnız Məryəm gəlir. O əbədi olaraq bakirə qalacaq olandır. Bu səbəblə Kilsə hər zaman ara vermədən yalnız İsa doğulmadan əvvəl deyil sonrasında da Məryəmin bakirəliyini qoruduğunu açıqlamışdır. Yusif ilə evləndisə də, 77 Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|