85
Mühəndis hazırlığı
15. PİYADA ƏLEYHİNƏ FUQAS MİNALARI
Müasir ümumqoşun döyüşündə qoşun növlərinin tapşırıqlarının mü vəffə
qiyyətlə həll olunmasında mühəndis təminatı mühüm rol oynayır. O, döyüşün
bütün növlərində həyata keçirilir.
Piyada əleyhinə fuqaslı minaların tətbiqinin nəticəsini necə təsəvvür edirsiniz?
İşədüşmə prinsipinə görə piyada əleyhinə minalar aşağıdakı növlərə bölü
nür:
basma təsirli (üzərinə basıldıqda mina işə düşür),
dartılma təsirli
(məftilin dartılması nəticəsində mina işə düşür),
qırılma (kəsilmə)
təsirli (insan
ayağı ilişdikdə nazik məftilin qırılması nəti cəsində mina işə düşür),
seysmik tə
sirli (insa nın hərəkəti zamanı torpağın titrəməsi nəticəsində mina işə düşür).
Minalar idarəolunan variantda da qurula bilir. Bu halda onlar naqillər
vasitəsilə elektrik üsulu ilə partladılır.
ПМД-6 minasını zərərsizləşdirmək qa -
dağandır. Onlar partladılma üsulu və
ya mina sahəsinin üzərindən dəfələrlə
trallı tankların keçməsi ilə məhv edilir.
İş prinsipi. Minanın qapağının
üzərinə basdıqda o, aşağı düşür.
Qapağın ön divarı partladıcının
döyüş milini çıxarır
və mina
partlayır.
1
3
2
1 – qapaq; 2 – partladıcı;
3 – gövdə
Taktikitexniki xüsusiyyətləri
Tipi
Fuqas
Kütləsi
460 qr
Partlayıcı maddənin (trotil)
kütləsi
200 qr
Uzunluğu
190 mm
Eni
90 mm
Hündürlüyü
45 mm
İşə salınması üçün lazım olan qüvvə 1–12 kq
Qurulma üsulu
Əllə
ПMД6
minası düşmənin canlı qüvvəsinə qarşı ərazini minalamaq üçün nə
zərdə tutulub. Minanın gövdəsi taxtadandır və açılan qapağı var.
LAYİHƏ
86
ПМН minasını zərərsizləşdirmək qadağandır. O, qurulduğu yerdə məhv
edilir.
Taktikitexniki xüsusiyyətləri
Minanın tipi
Fuqas
Kütləsi
550 qr
Partlayıcı maddə nin
kütləsi
200 qr
Diametri
110 mm
Hündürlüyü
53 mm
İşə salınması üçün
lazım olan qüvvə
8–25 kq
Qurulma üsulu
Əllə
İş prinsipi.
Qoruyucu çıxarıldıqdan sonra mina döyüş vəziyyətinə keçir.
Minanın üzərinə basdıqda qapaq və ştok aşağı düşür, ştokun döyüş çıxın tısı
vuru cuya ilişir. Vurucu azad olur, döyüş yayının təsiri ilə kapsuldetonatoru
deşir. Kapsuldetonator partlayır və minanı partladır.
Piyada əleyhinə
ПМН mi nası
ərazini düş mə nin canlı qüvvəsinə
qarşı mina lamaq üçün nəzərdə
tutu lub. O, göv dədən, partlayıcı
maddə atı mın dan, basma qurğu
sundan, vu rucu mexanizmdən və
partladıcı deto na tordan ibarətdir.
1 – gövdə; 2 – partlayıcı maddə;
3 – tətik mexanizmi; 4 – vurucu mexa
nizmi; 5 – MD9 detonatoru.
1
3
2
4
5
Dünyanın ən çox minalanmış ölkəsi Kambocadır. Vyetnamla 30 ilə yaxın davam
edən müharibə və vətəndaş münaqışələri zamanı bu ölkənin ərazisində milyonlarla
mina basdırılıb. 1979cu ildən 57 000 kambocalı aşağı ətraflarının amputasiyasına
məruz qalıb. 2010cu ilə olan məlumata görə, bu ölkənin ərazisində hələ 6 milyona
qədər aktiv mina var.
LAYİHƏ
87
Piyada əleyhinə
ПMН2 minası
plastmas gövdə, part layıcı maddə
atımı, basma hədəf ötürü cüsü,
part ladıcı və pnevmatik tipli son
radan döyüş vəziyyətinə gətirilmə
mexa nizm dən ibarətdir.
ПМН-2 minasını da çıxartmaq və zərərsizləşdirmək qadağandır. O da ПМД6
minası kimi zərərsizləşdirilir.
Taktikitexniki xüsusiyyətləri
Minanın tipi
Fuqas, tam təchiz edilmiş
Ümumi kütləsi
0,4 kq
Partlayıcı maddə atı mının (ТГ40) kütləsi
0,1 kq
Gövdənin materialı
Plastik
Qabarit ölçüləri:
diametri
120 mm
hündürlüyü
54 mm
Partladıcının tipi
Mexaniki, sonradan döyüş
vəziyyətinə
gətirilmə mexanizmli
İşə salınması üçün lazım olan qüvvə
5–25 kq
Müvəqqəti qoruyucu dan azadolma
müddəti
30–300 san
İstifadə
olunduğu temperatur diapazonu
– 40° Cdən +50° Cdək
Qurulma üsulu
Minadöşəyən qoşqu ilə
və yaxud əllə
Zəmanətli
saxlama müddəti
10 il
İş prinsipi. Minanın üzərinə çıxdıqda çarpaz ştoku aşağı basır. Ştok aşağı
düşür və vurucu azad olur. Vurucu yayın təsiri ilə detonatoru deşir. Deto
nator partlayaraq minanı partladır.
LAYİHƏ
88
ПФM
tipli mina və onun modi
fika siyası
ПФM1C
piyada əley hinə
fuqas tipli mina olub kasetlərdən
atılmaqla ərazinin məsafədən mi
na lanması ilə düşmənin canlı qüv
vəsini sıradan çıxartmaq üçün nə
zərdə tutulub.
İş prinsipi. Minanın üzərinə basdıqda göv dənin içəri sində olan maye part
layıcı maddə təzyiq yaradır və kapsuldetonator partlayıcı maddə atımını
partladır.
ПФM minasının zərərsizləşdirilməsi qadağandır. Mina təyin olunmuş müd
dət başa çatdıqdan sonra avtomatik olaraq özünü məhv edir.
Taktikitexniki xüsusiyyətləri
Minanın tipi
Fuqas
Kütləsi:
– mina
– partlayıcı maddə atımı
0,08 kq
0,04 kq
Minanın qabarit ölçüləri,
mm
119 × 64 × 20
Minanın
gövdəsinin
materialı
Polietilen
Partladıcının tipi
Hidromexaniki,
basma tipli
İşə salınması üçün lazım
olan qüvvə
5–25 kq
ПФМ1С minasının
özünüməhvetmə müddəti
1–40 saat (ətraf mü
hitin temperaturun
dan asılıdır)
Zəmanətli saxlama
müddəti
10 il
Minaların yerləşdi
rilməsi, saxlanılması,
daşınması və atılması
üçün Kaset
1 – partladıcı mexanizm; 2 – maye
tutumu; 3 – qanad.
3
1
2
LAYİHƏ