Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
karını Bakıya gətirdi. 15 iyun 1993-cü ildə H eydər
Əliyev Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri
seçildi. Çox keçmədi, yəni 24 iyun 1993-cü ildə
Azərbaycan Respublikası prezidentinin səlahiyyətləri
ni icra etmək ona həvalə edildi.
3 oktyabr 1993-cü ildə xalq cənab Heydər Əlirza
oğlu Əliyevi özünə prezident seçdi. 12 oktyabr 1998-
ci ildə daha böyük məhəbbət, ehtiram və hörmətlə
Heydər Əlirza oğlu Əliyev ikinci dəfə Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti seçildi.
Heydər Əliyevin idarəçilik məharəti sayəsində
xalqımız fəlakətlərdən qurtuldu. Ölkəmiz vətəndaş
müharibəsindən xilas oldu, sülh və əmin-amanlıq ya
randı, bütün sahələrdə islahatlar başlandı, tarixən qı
sa bir müddətdə milli iqtisadiyyatımız böhrandan çıx
dı. Nizamlı və sarsılmaz ordumuz yarandı. Müxtəlif
sahələrdə xarici ölkələrlə kontraktlar bağlandı, hər
tərəfdən respublikaya investisiya axını başlandı. Cə
nab Heydər Əliyevin beynəlxalq aləmdə qazandığı
misilsiz nüfuz çətin bir dövrdə Azərbaycan xalqının
imdadına çatdı.
Heydər Əliyev dühası az bir zamanda Azərbaycanı
bütün dünyaya tanıtdı.
Heydər Əliyevdə olan böyük düha hamını heyran
edirdi. Bu şəxsiyyətin Allaha inamı da heyranedici
idi.
Cənab Heydər Əliyev respublikamızın prezidenti
seçildikdən sonra ölkəmizdə baş vermiş siyasi, sosi-
44
ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
al-iqtisadi keyfiyyət dəyişiklikləri hələ çox tədqiq
ediləcək, çoxcildli əsərlər yazılacaqdır. Biz isə öz
mülahizələrimizi, çox yığcam halda şərh etməyi qar
şımıza məqsəd qoymuşuq.
Apardığımız tədqiqatın nəticələrini açıqlamazdan
öncə, möhtərəm Heydər Əliyevin prezidentliyindən
əvvəlki və sonrakı dövrü şərh etmək istərdik.
Bir anlığa təsəvvürümüzə 90-cı illəri gətirək. Res
publikamızın sakinləri səhər açılmamış çörək almaq
üçün mağazaların qabağında növbəyə durur, çox vaxt
45
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
o keyfiyyətsiz, xəmir çörəyi də ala bilmirdilər. Əli
boş, necə deyərlər, üzüqara evlərinə qayıdırdılar.
İşə gedəndə, işdən gələndə saatlarla soyuq havada,
çovğunda, dayanacaqlarda nəqliyyat gözləyirdilər.
Ərzaq və istehlak malları gündən-günə bahalanırdı.
Ərzaq qıtlığı, aclıq baş verəcəyi insanların sabaha
olan ümidlərini qırırdı. Kimin evində nəyə gümanı
gəlirdisə, aparıb orda-burda dəyər-dəyməzinə satırdı.
Axşam olanda, şər düşəndə insanlar evlərindən
küçəyə çıxmağa cəsarət etmirdilər. İnsan oğurlamaq,
maşın qaçırtmaq adi hala çevrilmişdi. Hər həyətdən,
hər bir məhlədən gecə-gündüz aramsız olaraq güllə
səsləri gəlirdi. Hərc-mərclik baş alıb gedirdi.
Müharibə bölgələrindən günahsız oğul və qızları
mızın cənazələri gətirilirdi. Sabah sağ-salamat qala
biləcəyimizə ümid yox idi.
46
İşsizlik günü-gündən artırdı. Zavod və fabriklər, tə
sərrüfatlar qarət olunurdu. Dövlət qurumlarında çalı
şanlar, xüsusilə müəllimlər, həkimlər, elmi işçilər
əməkhaqlarını, təqaüdçülər təqaüdlərini aylarla ala
bilmirdilər.
Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin rəsmi
məlumatlarına əsasən iki il (1992-1993-cü illər) ər
zində respublikamızda Ümumi Daxili Məhsul istehsa
lı iki dəfəyə yaxın azalmışdı. Həmin illərdə sənaye
məhsulları istehsalı 2 dəfə, kənd təsərrüfatı məhsul
ları istehsalı isə 35 faiz geriləmişdi. Respublikada
sərmayə qoyuluşu 64 faiz, yük daşınması 66 faiz, əm
təə dövriyyəsi isə 56 faiz azalmışdı. İstehlak malları
nın qiyməti 124 dəfə bahalanmışdı. Həmin iki il ər
zində respublika əhalisinin yaşayış səviyyəsi 3 dəfə
aşağı düşmüşdü.
Ümummilli liderimiz ölkəyə başçılıq etdiyi dövrdə
ictimai-siyasi və sosial iqtisadiyyatın bütün sahələrin
də çox ciddi və köklü keyfiyyət dəyişiklikləri baş
verdi. Ölkəmizin iqtisadiyyatı böhran vəziyyətindən
tezliklə çıxarıldı və dinamik inkişaf yoluna salındı.
ÜDM 1993-cü ildəki 157,1 mlrd, manatdan, 2003-cü
ildə 35 trilyon manata çatdırılmışdır. Ölkəmizin ÜDM-i
müstəqillik illərində ilbəil artırılaraq 41,9 trilyon ma
natı ötmüşdür. Belə dinamik inkişaf iqtisadiyyatımızın
bütün sahələrinə şamildir. Bununla əlaqədar olaraq,
ölkəmizin dövlət büdcəsinin gəlirləri ilbəil yüksəlmiş
və 2003-cü ildə 6,1 trilyon manatdan çox olmuşdur.
_________________________ ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
47
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
2005-ci ildə isə 9,4 trilyon 22 milyard manat o lm a sı
gözlənilir. Həmin il iqtisadiyyatın ayrı-ayrı s a h ə lə rin
də çalışan işçilərin orta aylıq əməkhaqqı 383 min m a
nat təşkil etmişdir. Aylıq təqaüdlərin orta m əbləği is ə
120 min manata qədər olmuşdur. Bütün b u n lard an
belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, ümummilli lid e ri
miz Heydər Əliyevin respublikamıza başçılıq e td iy i
dövrlərdə sosial-iqtisadi inkişaf dinamik xarakter a l
mış, xalqımızın maddi rifahı kökündən yaxşılaşdırıl
mışdır.
Bütün bunlar əyani surətdə göstərir ki, ümumm illi
liderimiz Heydər Əliyevin idarəçilik məharəti, böyük
uzaqgörənliklə irəliyə doğru atdığı nəhəng addım lar
ölkəmizin siyasi, sosial-iqtisadi və mədəni yüksəlişi
ilə nəticələnmişdir.
48
ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
Dünyanın bir çox şəhərlərində Heydər Əliyevə abi
dələr qoyulmuş, muzeylər yaradılmışdır. Heydər Əli
yev bağları, parkları, meydanları salınmış, bulaq-abidə
kompleksləri inşa edilmişdir. Onun adını daşıyan bağ,
park, xiyaban və bulaq-abidə kompleksləri xalqımızın
istirahət guşələrinə çevrilmişdir. Kiyevdə Heydər Əli
yev adma Siyasi Elmlər və Beynəlxalq Münasibətlər
İnstitutu fəaliyyət göstərir. Saysız-hesabsız məktəblər
də və universitetlərdə Heydər Əliyevin irsi öyrənilir.
Bütün bunlar bunu deməyə əsas verir ki, Azərbayca
nın nurlu gələcəyi vardır. Yaxın vaxt ərzində onun
ərazi bütövlüyü bərpa ediləcək, hər kəs öz ata-baba
yurduna qayıdacaq, firavan həyatını quracaqdır.
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin həyat və
əmək fəaliyyətini tədqiq edən filosoflar, politoloqlar,
sosioloqlar, psixoloqlar və başqaları çox haqlı olaraq
onun şəxsiyyətini belə səciyyələndirirlər:
Həddən artıq əməksevər, fəal, həyat eşqi sönməz,
yorğunluq bilməz, dözümlü, müqavimətlərə qalib gəl
məyi bacaran, hər cür çətinlikləri aradan qaldırmağa
qadir idi.
Səbirli, hövsələli, nizam-intizamı sevən, sarsılmaz,
müvazinətini saxlayan və prinsipial idi.
Müşahidəçiliyi güclü, uzaqgörən, ehtiyatlı və tədbir
li, baş verə biləcək hadisələri öncə görüb, nəticələrini
təhlil etmək qabiliyyəti vardı, fəhmi heyranedici idi.
Təmasda olduğu şəxsin fikrinin yarı kəlmədən du
ya bilirdi.
49
Dostları ilə paylaş: |