Edilməsi üçün kontr-tsiklik kapital buferi tətbiq edilə bilər. Bu məqsədlə kontr-tsiklik

16 
 
İna
m
(c
əm
i 
re
sponde
tl
ər
d
ə
 
pa
y
ı,
%
) 
D
ö
v
lə
t 
ef
fe
k
ti
v
li
y
i 
Eyni  zamanda  bürokratiyanın  keyfiyyəti  göstəricisinin  1  vahid  yaxşılaşması  iqtisadi  artıma 0.6% 
bəndi,  mülkiyyət  hüquqlarının  qorunması  indeksinin
1  
1  vahid  artımı  isə    iqtisadi  artıma  1.1%  bəndi 
artırıcı təsir edir (Qrafik 2). 
 
 
2,5 
 
2 
 
1,5 
 
1 
 
0,5 
 
0 
 
-0,5 
 
-1 
 
-1,5 
 
-2 
 
-2,5 
 
Qrafik 2. Dövlət effektivliyi və adambaşına ÜDM 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
0 
20000 
40000 
60000 
80000 
100000 
Adambaşına düşən ÜDM 
 
Mənbə: Dünya Bankı 
 
Sosial  kapitalı  ölçmək  üçün  istifadə  edilən  göstəricilərən  biri  ölkələr  üzrə  inam  səviyyəsidir.  Bu 
göstərici  ölkələr  üzrə  insanlara  verilən  “Siz  insanlara  etibar  edirsinizmi”  sualına  müsbət  cavab  verən 
respondentlərin   ümumidə   payı   kimi   hesablanır.   Aparılan   tədqiqatlara   görə   inam   göstəricisi   ilə 
adambaşına ÜDM arasında pozitiv əlaqə mövcud olsa da, bu əlaqə kifayət qədər dağınıqdır (Qrafik 3). 
 
80% 
 
70% 
 
60% 
 
50% 
 
40% 
 
30% 
 
20% 
 
10% 
 
0% 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Türkiyə 
 
Qrafik 3. İnam və adambaşına ÜDM 
İsveç 
 
Norveç 
0 
20 000 
40 000 
60 000 
80 000 
100 000 
Adambaşına düşən ÜDM 
 
 
 
Mənbə: World Values Survey və Dünya Bankı 
 
 
 
 
 
 
 
 
1 
ən yaxşı 10 olmaqla [ 0-10] intervalında qiymtləndirilir. 

---

17 
 
3.   Nəticə
 
Beləliklə,  aparılan  təhlillər  onu  göstərir  ki,  institutlar  və  iqtisadi  artımın  arasında  sıx  əlaqə  vardır  və 
bu  əlaqə  elmi  ədəbiyyatda  həm  nəzəri,  həm  də  empirik  cəhətdən  sübuta  yetirilmişdir.  İnstitutlar  iqtisadi 
mühitin  keyfiyyətini  formalaşdırır,  iqtisadi  inkişafın  “inklüzivlik”  səviyyəsinə  və  iqtisadi  artımın 
dayanıqlığına təsir edir. 
Dünya  ölkələri  arasında  gəlir  səviyyələrinin  fərqləri  baxımından  məsələyə  yanaşsaq,  aşağı  gəlirli 
ölkələr üçün  əsas  prioritetin  məhz  institutların   keyfiyyətinin  artırılması  olması  şübhə doğurmur.  Formal 
institutlar ilə yanaşı qeyri-formal institutlar da iqtisadi artıma və inkişafa təsir edən strateji amildir. Sosial 
kapitalın iqtisadi inkişafda pozitiv təsirinin artmasında təhsilin əvəzsiz rolu vardır. 
 
 
Ə
dəbiyyat
 
1.   Arrow. (1974). The Limits of Organization. New York: W.W. Norton. 
 
2.   Bowles.  (1998).  Endogenous  Preferences:  The  Cultural  Consequences  of  Markets  and  Other 
Economic Institutions. The Journal of Economic Literature , 75-111. 
 
3.   Durlauf, (2005). Handbook of Economic Growth. Elsevier. 
 
4.   North,  (1973).  The  Rise  of  the  Western  World:  A  New  Economic  History.  Cambridge  UK: 
Cambridge University Press. 
 
5.   Romer, (1990). Endogenous technical change. Journal of political economy , 1002-1037. 
 
6.   Putnam,  (1993).   Making  Democracy  Work:   Civic   Traditions   in   Modern   Italy.   Princeton: 
Princeton University Press. 
 
7.   Coleman,  (1988).  Social  Capital  in  the  Creation  of   Human  Capital.  The  American   Journal  of 
Sociology, pp.S95-S120. 
 
8.   Fukuyama, 1995, Trust: the Social Virtues and the Creation of Prosperity./New York: Free Press 
 
9.   Rodrik, (2002). The primacy of institutions. NBER Working Paper . 
 
10. Tabellini, (2008). Institutions and culture. Journal of European Economic Assocation , No. 6 (2– 
3). P. 255–294. 
 
11. Putnam, (1995). Bowling Alone: America's Declining Social Capital. Journal of Democracy, 6(1): 
65-78 
 
12. Whiteley, (2000). Economic Growth and Social Capital. /Political Studies.48:443-466 
 
13. Keefer,  (1997).  Does  Social  Capital  Have  an  Economic  Payoff?  A  Cross  Country  Investigation. 
The Quarterly Journal of Economics, Vol.112, No.4, pp.1251-1288. 
 
14. Woolcock,  (2000).  Social  capital:  Implications  for  development  theory,  research  and  policy. 
World Bank Research Observer , No. 15. P. 225–250. 

---

18 
 
 
 
 
 
 
Valyuta ehtiyatlarının idarə 
olunması:
 
 
yeni yanaşmalar
 
 
 
 
 
 
 
 
Aftandil Babayev
 

---

19 
 
Xülasə 
 
Asiya  böhranından  sonra  dünyada  valyuta  ehtiyatlarının  əhəmiyyətli  artması  ehtiyatların  idarə 
edilməsinə  və  onun  maliyyə  bazarlarına  təsirinə  diqqəti  artırmışdır.  Son  10  ildə  isə  dünyada  ehtiyatların 
idarə  edilməsi  təcrübəsi  əhəmiyyətli  dərəcədə  inkişaf  etmiş,  bu  inkişaf  həm  də  iqtisadi  və  institusional 
mühitdə baş verən dəyişiklikləri özündə əks etdirmişdir. 
 
Məqalədə  də  ehtiyatların  idarə olunmasına dair  beynəlxalq  təcrübə təhlil  edilmiş,  bu  dəyişikliyin 
əsas  səbəbləri  göstərilmiş  və  post-böhran  dövrünün  çağırışları  ümumiləşdirilmişdir.    Xüsusilə  maliyyə 
bazarlarına təsir edə biləcək çağırışlara önəm verilmişdir. 
 
 
 
Abstract 
 
The  increasing  size  of  official  foreign  exchange  reserves  after  years  of  continued  expansion, 
especially  since  the  Asian  crisis,  have  led  to  rising  interest  for  the  ways  of  asset  management  and  the 
impact  of  reserves  on  financial  markets.  Reserve  management  practices  have  evolved  substantially over 
the past decade or so, reflecting changes in both the economic and the broader institutional environment. 
 
This  paper  documents  some  of  the  main  changes  in  foreign  exchange  reserve  management 
practices,  considers  the  main  drivers  behind  them,  and  explores  some  of  the  challenges  ahead.  Special 
focus is given on those challenges that could have a more significant impact on financial markets. 
 
 
 
 
 
 
 
Açar sözlər: mərkəzi bankçılıq, maliyyə böhranı, maliyyə sabitliyi, rezervlərin idarə edilməsi 
 
Key words: central bank, financial crisis, financial stability, reserve management 

---