λ=1000 λc /c bunda, λc – solishtirma elektr o‛tkazuvchanlik, c – eritmaning g∙ekv/l da ifodalangan kontsentratsiyasi.
Demak, ekvivalent elektr o‛tkazuvchanlik elektrodlar orasida masofa 1 sm bo‛lganda tarkibida 1 g∙ekv erigan modda bor eritmaning elektr o‛tkazuvchanligidir. Ekvivalent-elektr o‛tkazuvchanlik sm2∙om-1/g∙ekv da ifodalanadi.
Elektr o‛tkazuvchanlik, ionlar kontsentratsiyasi va ionlarning harakatchanligi orasidagi bog‛lanish.kolraush qonuni
Eritmalarda elektr zaryadini tashuvchilar ionlar bo'lganligi sababli eritmaning elektr o'tkazuvchanligi ionlarning kontsen-tratsiyasiga to'g‛ri proportsional bo'ladi. Berilgan kontsentratsiyada esa elektr o'tkazuvchanlik ionlarning harakatlanish tezligiga to'g‛ri proportsional bo'ladi. Ionning harakatlanish tezligi lining tabiatiga, maydon kuchlanganligiga, kontsentratsiyaga, temperaturaga, muhitining qovushqoqligiga va boshqalarga bog‛liq bo'ladi. Agar kationning absolyut harakatlanish tezligini u sm/sek, anionnikini v sm/sek bilan belgilasak, uF kationining harakatchanligi, vF — anionning harakatchanligi deyladi. Kationning harakatchanligini lk, anionning harakatchanligini la bilan belgilaymiz. Kationlar tashigan (nk) va anionlar tashigan (na) elektr ulushi tashish soni deyiladi:
nk=ik/i=u/(u+u)=lk/(lk+la) (1)
bunda ik va ia kationlar hamda anionlar tashigan elektr miqdori
i=ik+ia
Bunda, kationlar tashish sonining anionlar tashish soniga nisbati kationlar va anionlar absolyut tezliklarining yoki harakatchanliklarining nisbatiga teng:
nk/na=u/V=ik/la (2)
Ekvivalent elektr o'tkazuvchanlikni λ bilan belgilasak, to'liq dissotsilanadigan kuchli elektrolitlar uchun:
λ=lk+la (3)
kuchsiz elektrolitlar uchun esa
λ=α(lk+la) (4)
bunda α — elektrolitning dissotsilanish darajasi. Eritma cheksiz suyultirilganda, ya'ni, lk→kl∞, la→al∞ va α=l, χ=λ∞ bo'lganda tenglama quyidagi holga keladi:
Dostları ilə paylaş: |
