15
dağlara; Bir gözəl gördüm bu gün; Mən səni bənzətmişəm;
Yetişib bahar fəsli; Qafıl pəncərədən baxdım; Canımı qurban
eylərəm; Yaraşdırıb əndamına; Bu gün bir gözəl görmüşəm;
Cilvələndi tovuz kimi; Naqafil çıxdı qarşına; Məşədi gəhm elə
gör; Bir bivəfa dost yolunda. Müxtəlif şeirlər: Bir ay
növbahardan keçəndə; Bahar fəsli yaz ayları gələndə; Süsənli,
sünbüllü, tər bənövşəli; Yaradan yaradıb külli aləmi; Aləmdə
dastan olub; Məğrurluq eyləyib ustadam deyən; Sərraf yüz
bəzəsə səngi siyahi; Məğrurluq eyləyib ustadam demə; Aşıq
olub diyar-diyar gəzənin; Yazır aşıq vermə ömrünü zaya;
Bivəfanın, müxənnəsin, nakəsin; Dad sənin əlindən a qanlı
fələk; Müxənnəd zamanı bimürvət fələk; Arif məclisində bir
söz söylərəm; Can deməklə candan can əksis olmaz; Bu
dünyanı mən təcrübə eylədim; Arif olan gəlin sizə söyləyim;
Əqildən kəm, hüşdan çaşqın, dildən küt; İnsan payız ölə, yazda
dirilə; Nə sevda tapıbsan, nəyə talıbsan; Ay həzərat, gəlin sizə
söyləyim!; İki bədən gördüm altmış baş var; Mərifətlə nəfs
girdi cahada; Bu gün bir əcayib gördüm; Mərd igidin
məclisindən; Gün kimi aləmi tutubdur adın; Dəli Alı bir sədd
açıb; Dəli Alının tərifini. Həcvlər: “Qarışdırma Şəmsəddini,
Qazağı; Bir adamsan bir adama namə yaz; Söyütdür zatınız
billəm mollalar; Yüz igidin birin bəyən boyun əy; Arif olan
insafından keçməsin; Qərib, qürbət eldə qız sevən oğlan; Ala
gözlü nazlı dilbər!; Danışdıq, barışdıq mərhəmətlə; Aman
siçanın əlindən; “Qanlı”da qonaq qalanda. Deyişmələr: Aşıq
Ələsgər və Şair Vəli; Aşıq Ələsgər və Aşıq Söyün; Aşıq
Ələsgər və Həcər. Aşıq Ələsgərə bənzətmələr: Şair Vəli; Aşıq
Musa; Aşıq Nəcəf; Abdulla; Aşıq Hüseyn; Şair Vəli.
1937
5. Aşıq Ələsgər [Mətn]: [şeirlər] III çapı /Aşıq Ələsgər;
topl. Hümmət Əlizadə.- Bakı: Azərnəşr, 1937.- 264 s.
16
Kitabın
içindəkilər:
Aşıq
Ələsgərin
bioqrafiyası.
Qoşmalar: Çərşənbə günündə, çeşmə başında; İstər asdır, istər
yara qul elə; Tovuz kimi qalxdı çeşmə başından; Görürsənmi
oğrun baxan gözəli; Gözəllər sultanı, mələklər şahı; Ala
gözlüm, səndən ayrı düşəli; Dərdim çoxdur dindirməyin
həzarat; Ay bimürvət, biinsafın balası; Gözəllər sultanı ay
Cəlbi xanım; İki sevgi bir araya gələndə; Səni gördüm, əl
götürdüm dünyadan; Tərlan tamaşalı, maral baxışlı; O cəllad
qaşların qəhri zəhməti; Kamil ovçu ölməyincə usanmaz; Bir
sözüm var sənə pünhan deməli; Qadir mövlan yazar yazanda;
Ay nazənin, xətirinə
dəyməsin; Bir gözəl görmüşəm
“Çalqılınc”da; Ay nazənin, ay qabağın altından; Gedirdim,
güzarım düşdü bulağa; Camalın şöləsi nuri-təcəlla; Dedim,
könül, içmə eşqin camını; Can qurban eyləsən layıqdır, layıq;
Göz-gözə baxanda məhəbbət ilə; Gəl getmə buradan, ey Şəkər-
xanım; Dürdanəni səngi-siyah içində; Könlümün şüşəsi, saqın
ki, sanar; Fələyin qəhrindən, el tənəsindən; Yayda yaylağımdır,
qışda oylağım; Orğun-orğun daldalardan baxanda; Güləbətin
qıyı tər sinən üstə; İltimas eylərəm gedən canlardan; Dodağın
qönçədir, dəhanın sədəf; Arif olan, gəlin sizə söyləyim;
Bilirsən könlümün nədir davası; Bir dili qurumuş kaf, lam, sat,
dedi; Ay ariflər, gəlin sizə söyləyim; Dad sənin əlindən, a qanlı
fələk; Çərxin gərdişindən bimürvət fələk; Adil padşahsan,
ədalətin var; Yazıq aşıq, vermə ömrünü zaya; Arif məclisindən
bir söz söylərəm; Can deməklə candan əksik olmaz; Bu
dünyanı mən təcrübə eylədim; Arif olan, gəlin sizə söyləyim;
İnsan payız ölə, yazda dirilə; Bu dünyada üç şey başa bəladı;
Həcərxanım, qaşın, gözün təhrində; Səhər vaxtı mənim müşkül
çağımda; Adı tərlan, tərlan balası; Sevdiciyim, hanı gözəllər
xanı?; Pasibani oldum mən dost rahının; Şahmar zülflərini
görəndən bəri; Əsdi sər-sər yeli yenə üzümə; Cilvələnib nə
durubsan qarşımda; Gərdəninə neçə şahmar dolanıb; Sallana-
sallana gedən salatın; Arif olan insafından keçməsin;
Məərifətlə nəfs girdi cahada; Gün kimi aləmi tutubdur adın;
17
Ala gözlüm, səndən ayrı düşəli; Səhər çağı mah camalın
görəndə; Eşq oduna yanan yanmaz aşkara; Aman qasid, mənim
ərzi-halımı; Bilmirəm ki, nə bəlalı qul oldum; Qabliyətdə,
mərifətdə, kamalda; Ömrüm ah-vaynan keçdi dünyada;
Müddətdir, gəzirdim mən təbib deyə; Hər yetən gözələ gözəl
demərəm;
Aşıq
olub
diyar-diyar
gəzənin;
Bivəfanın,
müxənnəsin, nakəsin; Yüz igidin birini bəyən, boyun əy;
Məğrurluq eyləyib ustadam demə; Yaradan yaradıb külli-
aləmi; Nə sevda tapmısan, nə yatalmısan; Bahar fəsli, yaz
ayları gələndə; Bir ay yarım nobahardan keçəndə. Təcnislər:
Könül, sən ki, düşdün eşqin bəhrinə; Hicran düşkünüyəm,
gözəl müştaqı; Əlifdən dərs aldım, əbcəd oxudum; O sərxoş
yerişin, bu sallanışın; Səndən ötrü ömrüm barın becərdim;
Şahmar zülfün bədnəzərdən daldala; Ay nazənin, dərdin mənim
canımı; Sağ əlində qızıl şana sevdiyim; İbtida ustaddan dərsim
alanda; Xudam onnan məni yoxdan yaradıb; Xudam səni nə
xoş gündə yaradıb; Var olsun Qarabağ, əcəb səfadır; Müxənnəs
seyrağıb, xaini-xəbis; Sabah dost zülfünə şana çəkəndə; Elə
qafil atdın gözün müjganın; Gözəllər sultanı mələklər şahı;
İsmin üç hərfdir ay çeşmi xumar; Qarlı dağlar gəldi düşdü
araya; Arif olan diqqət ilə fəhm elə; Əlif hökmü ilə, cim
fərmanilə. Dodaqdəyməz təcnislər: Gəldi yaz ayları həsrət
çəkər xak; El yeridi yalnız qaldıq səhrada; Hər kəsin qəsdindən
aşığlıq keçər; Sarsağla seyrə çıxan səhraya; Ğeyz eyləyər çən
çəkilər dağlara; Dağlar sinəsində lalə seyr edər. Cığalı
təcnislər: A bimürvət, həsrətin çəkməkdən; Arif olan, bir dərd
alıb canımı; Arif olan, bir od düşüb canıma; Mərifət bəhrində
qəvvasam deyən; İsmin üç hərfi ilə eylərəm bəyan; Götürüb
sazımı girrəm meydana. Gəraylılar: Səhər-səhər sağal verir;
Nə
baxırsan pəncərədən; Bir gözəl keçdi yanımdan.
Tərifnamələr:
Bir gözəl gördüm bugün; Mən səni
bənzətmişəm; Yetişib bahar fəsli; Qafıl pəncərədən baxdın;
Canımı qurban eylərəm; Yaraşdırıb əndamına; Bugün bir gözəl
görmüşəm; Geyibsən tər əndama; Ariflər, fəhm eləyin;
Dostları ilə paylaş: |