www.vivo-book.com
500
yarımsҽrxoĢ sҽrkҽrdҽlҽr badҽni badҽ dalınca nuĢ etdikcҽ bir-
birinin qarĢısında düĢmҽnҽ çaldıqları zҽrbҽdҽn söz açırlar.
– Elҽ «gҽlirlҽr» xҽbҽri çatan kimi atlandıq. At çapan, ox
atan, qılınc oynadan, ĢeĢpҽr һҽrlҽyҽn bir-birinҽ qarıĢmıĢdı...
– Onun bu iĢi mҽnҽ elҽ yer elҽyib... QoĢapҽr cidasını alıb
baĢına elҽ endirdim ki...
– ...Bilirsҽn nҽ sҽrkҽrdҽydi? PadĢaһlar ondan tük tökür...
Meydana girҽndҽ ҽsrimiĢ nҽrҽ bҽnzҽyir, Ustaclu
Mҽһҽmmҽd... DüĢmҽn tuĢa çıxdı... Mҽnnҽn duruĢuna bax –
dedi... Tҽbil döyüldü, gҽrҽnay baĢladı, meydan qızıĢdı..
– Xocaların qҽһrin az çҽkmҽmiĢҽm...
– Dedim ayҽ, bir qabaqla nҽr nҽçidi, nҽkaradı, һardan gҽlib,
һara gedir?..
– Qoç igid yarasınnan bҽllҽnҽr dedim, açdım yaxabҽndin,
baxdım...
– Sҽn öl, ĢeĢpҽrim atının yalmanından elҽ keçdi ki, elҽ bil
ildırım keçdi, görҽn olmadı. Atın nallarından od, qığılcım
qalxdı...
www.vivo-book.com
501
– Hҽ... düz deyirsҽn, Ustaclu örpҽk örtҽn deyil. Arvad
tumanının altında gizlҽnmҽz. Ҽr meydanında ҽsl ҽrdi.
– Gҽrҽk onun yurdunda sarımsaq ҽkdirҽm...
– Dediyindҽn dönmҽz. Diyarbҽkri görmҽdin nҽ günҽ saldı?
PadĢaһımız söz vermiĢdi axı...
– Qançığasından qanlı baĢlar asılmıĢdı... Elҽcҽ dҽ çapıb
gҽldi һüzura, atdı baĢları Alҽmpҽnaһın qҽdҽmlҽrinҽ...
Qılınclarını da iki ҽlinin üstündҽ uzatdı Ģaһa.
– Atıyçün polad mıx, gümüĢ nal kҽsdirdi.
– Zordu... zor...
Ustaclunun adı gҽlҽndҽ, xüsusilҽ «örpҽk örtҽn deyil» sözlҽri
yadına düĢҽndҽ, Sultan Sҽlimin tüklҽri biz-biz oldu. Özünҽ
göndҽrilҽn mücrü gözünün önündҽ canlandı. Qҽzҽblҽ
dodağını gҽmirdi. Arğun bҽyin söylҽdiyi baĢqa mҽtlҽblҽri
xҽyalında canlandırdı. «Mҽn bu Ġsmayılı dҽrk etmҽliyҽm.
Mҽn onu anlamalıyam... Tҽkcҽ bu mükalimҽ nҽyҽ desҽn
dҽyҽr» – deyҽ düĢündü. Yҽqin ki, qҽlҽbҽ lҽzzҽtindҽn mҽst
olmuĢ Lҽlҽ Hüseyn bҽy һökmdarının sağ tҽrҽfindҽ ҽylҽĢib
www.vivo-book.com
502
deyirmiĢ:
– Bilirsҽnmi, һökmdarım, qҽlҽbҽ Ģirin Ģeydi. ġöһrҽt olduqca
Ģirin Ģeydi. Dünyada ondan böyük bir bҽxtiyarlıq bilmirҽm
ki, sҽn küçҽ-meydana çıxan kimi barmaqla göstҽrҽlҽr,
tanıyalar, «filan sҽrkҽrdҽdi» deyib eһtiramla pıçıldayalar.
Sҽni görҽndҽ gözlҽrdҽ mҽһҽbbҽt doğa üzlҽrҽ günҽĢli bir
tҽbҽssüm qona...
Amma nҽ sҽn, nҽ dҽ ixlasında duran müxlisin mҽn, bu
Ģöһrҽtҽ qiymҽt verҽ bilmirik. Mҽn ona görҽ ki, bu Ģöһrҽt
mҽnim qҽnĢҽrimҽ çox gec gҽlib çıxıb. O qҽdҽr gözlҽmiĢҽm
ki, һҽlҽ mҽrһum cҽnnҽtmҽkan atanızın vaxtından
gözlҽmiĢҽm. Artıq yorulub usanmıĢam gözlҽmҽkdҽn,
arzulamaqdan. Gözlҽmҽkdҽn yorulmuĢam vҽ indi mҽnasız
bir Ģey kimi baxıram ona. Sҽn isҽ... Sҽn isҽ, padĢaһım, sҽnҽ
Ģöһrҽt tez nҽsib olub. Doğrudur, sҽn dҽ keĢmҽkeĢli һҽyat
keçirmisҽn. Mҽһbҽslҽrin dҽ, qaçaqların da, gizli yaĢamağın
ağrı-acılarını da tez dadmısan. Amma onlar һamısı bir uĢaq
yaddaĢı ilҽ tez dҽ unudulub gedib. Yerindҽ olduqca erkҽn
www.vivo-book.com
503
gҽlmiĢ böyük bir cҽngavҽr vҽ mҽğlubedilmҽz һökmdar
Ģöһrҽti qalıb. Bu da cümlҽtanı on dörd yaĢında gҽlib.
Ҽlbҽttҽ, odur ki, sҽn dҽ bu Ģöһrҽti asan ҽldҽ edilҽn adi bir
Ģey һesab elҽyirsҽn, demҽsҽn dҽ belҽdi, һökmdarım!
PadĢaһ isҽ barmağını qҽdҽһin kҽnarına vura-vura gülümsҽdi
vҽ dedi:
– Amma zҽnbili unutmamıĢam... Sҽn demiĢ, cumlҽtanı
yeddi yaĢında bir uĢaq qҽlbi vҽ yaddaĢı zҽnbil sıxıntısını
müһafizҽ edib, saxlayıb...
PadĢaһın da, Lҽlҽnin dҽ üzündҽn xҽfif bir kölgҽ keçdi.
Bu zaman sҽrmҽst sҽrkҽrdҽlҽrdҽn biri һökmdarın qarĢısında
diz çöküb ҽrklҽ dedi:
– Qibleyi-alҽm, tҽklif edirҽm ki, Mҽһҽmmҽd kimi bir
sҽrkҽrdҽ yetirҽn Ustaclu tayfasının Ģҽrҽfinҽ badҽ qaldıraq.
PadĢaһı bu sözlҽ sanki ilan sancdı. Bir az ҽvvҽlki zҽnbil
aһvalatımı, ya bir neçҽ gün ҽvvҽlki baĢqa bir söһbҽtmi buna
sҽbҽb oldu, һeç kim, nҽ sҽrkҽrdҽlҽr, nҽ dҽ һadisҽnin Ģaһidi
www.vivo-book.com
504
olmuĢ Arğun bҽy bilmҽdi, baĢa düĢmҽdi. PadĢaһın dҽrһal
mҽstliyi keçdi, mürҽssҽ tҽxtin üstündҽ dizlҽri üstünҽ qalxdı,
ҽllҽrini dizlҽrinin üstünҽ qoydu, qҽzҽblҽ sҽrxoĢ baĢları
nҽzҽrdҽn keçirdi vҽ dedi, yox, demҽdi, bağırdı:
– Bҽsdir!.. Nҽ vaxtacan anlamayacaqsınız!.. Ustaclu,
ġumlu, Tҽkҽlü, filan vҽ filan mҽnim mabeynimdҽ bunların
һamısı birdi. Bir xalqdı! Bir dindaĢdı. Mҽn dini, ҽqidҽsi,
mҽzһҽbi müxtҽlif camaatı bir ҽlҽm
46
altında birlҽĢdirib bir
dövlҽt yaradıram. Bunların baĢında da mҽnim din
qardaĢlarım – ҽqidҽdaĢlarım, ҽmҽddaĢlarım durur. Siz isҽ
xҽlayiqi güclҽ qҽbilҽ-qҽbilҽ ayırırsınız, öycük-öycük
oynayırsınız! Mҽn filan tayfa mҽn bu yerli, sҽn o yerli... O
filan... һeç nҽ yıxmasa da, camaatımızın evini yerlibazlıq,
qҽbilҽbazlıq yıxacaq! Nҽ qҽdҽr ki, bu ayrıseçkilik, bu
«һaralısan?» sualı dilimizdҽn yox olmayıb, biz vahid xalq
olmağı yuxuda da görҽ bilmҽrik. Bҽsdir! Bir dҽfҽ bilin ki,
birlik olmayan yerdҽ qҽlҽbҽ dҽ yoxdur! Adı var, özü yoxdur.
46
Burada – bayraq
Dostları ilə paylaş: |