www.vivo-book.com
540
azaltdı. Millҽr atҽĢ saçmağa baĢladı.
Rҽqqasҽnin al rҽnglҽri tutqunlaĢan libası ҽtrafında minlҽrlҽ
qığılcımlar, parlaq atҽĢböcҽklҽri, ulduzcuqlar uçuĢurdu,
һeyrҽtamiz gözҽllik idi. Lakin elҽ bil vaxt, millҽrdҽki atҽĢin
vҽ rҽqsin qҽdҽri, çalınan rҽngin qҽdҽri ilҽ ölçülmüĢdü. Rҽng
qurtaran anda rҽqqasҽ pҽrdҽnin dalında yox oldu vҽ
qҽndillҽrin iĢığı artdı.
– Hökmdarım, mҽni günaһa batırdın. Namҽһrҽmҽ baxdım...
ġair güldü:
– Bunun vҽbalı mҽnim boynuma. Arabir mҽclisdҽn
yarımmҽst sҽslҽr eĢidilirdi:
– Saqi, qurbanın olum, mey ver piyalҽ vaxtıdır.
– Qurbanın olum, saqi, mey ver, mҽnҽ bir mey ver. – Ҽfv
et, axund ağa, qulluğunda biҽdҽblik elҽyirҽm. – Ҽrҽnlҽr
deyib ki, «Mҽrizdҽn ҽdҽb saqitdir».
– Mҽgҽr mҽn mҽrizҽm?
– Ҽlbҽt ki! Biriniz eĢqin, digҽriniz Ģҽrabın mҽrizidir.
www.vivo-book.com
541
Mҽclis davam edirdi. Ġndi dҽ tҽzҽcҽ Sҽmҽrqҽnddҽn gҽlmiĢ
Ģair – dҽrviĢ – qҽlҽndҽr Saili danıĢırdı. 0, Sҽmҽrqҽnddҽ
Hüsam ibn Abbas-ġaһzindҽ, Qazizada, ġadmülk, Ҽmirzadҽ,
Toğlutҽkin mҽqbҽrҽlҽrini, Hҽzrҽt Xızr, Bibixanım
mҽscidlҽrini, Rekistan vҽ baĢqalarını görmüĢ, onların
gözҽlliyindҽn danıĢıb deyirdi;
– Sҽnҽtkarlar Allaһ vҽ Mҽһҽmmҽd sözlҽrini, qibleyi-alҽm,
firuzҽyi vҽ ağ Ģirli kҽrpiclҽrlҽ elҽ quraĢdırıblar, elҽ yazıblar
ki, xudavҽndin yaratdığı ҽlvan gülҽ-çiçҽyҽ oxĢayır. Özü dҽ
dörd tҽrҽfdҽn yuxarıdan aĢağı, sağdan, soldan, aĢağıdan
yuxarı necҽ oxusan da һҽmin söz alınır.
– Bҽs Ҽli?
– Xeyr, Ҽliyyҽl-Mürtҽzanın adı yoxdur.
– Neynҽk, biz dҽ babamızın, atamızın mҽqbҽrҽsini o
cisbirdҽ qurdurmuĢuq, o ziyarҽtgaһlar kimi! Hҽm dҽ doğma
Ҽrdҽbilimiz abad olub, ziyarҽtҽ gҽlҽn çoxalıb, һҽm dҽ
Ҽmirҽl-möminin dҽ adını biz yazdırmıĢıq, elҽ o cür, amma
Allaһ-Mҽһҽmmҽd-Ҽli Ģҽklindҽ.
www.vivo-book.com
542
Mҽclisdҽ isҽ Ģaһın izniylҽ baĢqa bir aĢıq oxuyurdu, qoĢma
vҽ gҽraylıları, ağır mҽһҽbbҽt macҽrası mҽclisҽ bҽlli olan
Qurbanidҽn oxuyurdu:
Könül qalxdı Bҽrdҽ sarı yeridi,
Orda bir Ģҽһҽr var adı Gҽncҽ һey!
Gözҽllҽri, mҽһbubları, xubları
Xub batıblar mala, mülkҽ, Gҽncҽ һey!
Birdҽn aĢıq «sҽnҽd verrҽm, qulun ollam yüz ilҽ», deyҽ eĢqҽ
sҽdaqҽtindҽn oxumağa – cҽһ-cҽһҽ baĢladıqda bu bircҽ ifadҽ
aĢığın ağzından çıxan kimi Ģairin xҽyalı yerindҽn oynadı:
«Yox aĢıq, yox mҽnim ҽzizim! Sҽn qulun nҽ olduğunu
bilmirsҽn yҽqin! Sҽnin böyüdüyün vҽtҽn dağlarından qız-
gҽlin, polad qollu cavan, qul kimi alınıb-satılmır». ġair aĢığı
da, mҽclisi dҽ unutdu, xҽyal onu qanadları üstünҽ götürüb
Ġraqa atdı.
Samirҽyҽ girҽndҽ gün iki cida boyu qalxmıĢdı. BaĢının
dҽstҽsilҽ birlikdҽ adını çoxdan eĢitdiyi qul bazarına yönҽldi.
www.vivo-book.com
543
Dҽclҽnin sağ saһilindҽ yerlҽĢҽn Harun-ҽr-RҽĢid sarayı onu
maraqlandırmırdı. Dҽclҽnin bu biri saһilindҽ imam
mҽqbҽrҽsindҽn bir qҽdҽr Ģimala çox maraqlı tikililҽr var idi.
Mavi, firuzҽyi! Samirҽ mҽscid-mҽqbҽrҽsi dҽ onu valeһ
etmҽdi. Kҽrbҽlada Hüseyn, Nҽcҽfül-ҼĢrҽsrdҽ Ҽli
mҽqbҽrҽlҽri daһa gözҽl, zҽngin vҽ zҽrif idi.
Ҽtrafı ayҽ üzüklü һücrҽlҽrlҽ ҽһatҽ olunmuĢ geniĢ һҽyҽtdҽ
ağ, mavi, firuzҽyi kҽrpicdҽn tikilmiĢ divarlar bayırdan
bütünlüklҽ, içҽridҽn insan boyuycan ayҽlҽr, insanı yaxĢılığa
dҽvҽt edҽn xitablarla bҽzҽnmiĢdi. Mҽscidin çölü, nҽһҽng
qızıl gümbҽzi, içҽridҽn daĢ güzgü vҽ büllur stalaktit bҽzҽyi
ilҽ göz qamaĢdırırdı. AtҽĢ saçan alov kimi yanan qızıl
gümbҽzin parıltısına bir göyҽrçin belҽ yaxın düĢҽ bilmirdi.
Bu göz qamaĢdıran alҽm ziyarҽtçilҽri seһrli, möһtҽĢҽm
görkҽmiylҽ һeyrҽtҽ, qorxuya salırdı. Qara ҽbla-çadrasıyla
qara sҽrvҽ bҽnzҽyҽn zҽvvar qadınlar, müxtҽlif millҽtdҽn
olan müxtҽlif geyimli kiĢilҽr dҽr-divarı, altı guĢҽ mҽzarın
gümüĢ Ģҽbҽkҽlҽrini öpҽ-öpҽ dua edir, dҽrdini pıçıldayır, Ģҽfa
istҽyirdilҽr.
Buradan Samirҽdҽki incҽ-firuzҽyi minarҽ va gümbҽzi bircҽ
www.vivo-book.com
544
parça belҽ bulud görünmҽyҽn mavi qübbҽyҽ dirҽnmiĢ
mҽscid-mҽqbҽrҽ xҽyala, kölgҽyҽ bҽnzҽyirdi.
Mҽsciddҽn azacıq Ģimalda yerlҽĢҽn bina isҽ xҽyal deyil,
һҽqiqҽt idi. Deyirdilҽr ki, guya bu һündür һasarın nҽһҽng
һҽyҽt – meydanını mҽһz qul bazarından ötҽri Harun ҽr-
RҽĢid özü tikdirib. Elҽ dҽ möһkҽm tikdirib ki, yeddi ҽsr
keçsҽ dҽ bircҽ kҽrpici düĢmҽyib, һҽlҽ dҽ iĢlҽyir. Qul bazarı –
meydanın darvazaları önündҽ üç yüz altmıĢ buruq pillҽsi,
daĢdan tikilmiĢ nҽһҽng qüllҽ-minarҽ ucalır. Bu daĢ
minarҽnin ucunu görmҽk mümkün deyil. Pillҽlҽri adi
minarҽlҽrdҽn fҽrqli olaraq içҽridҽ – daxildҽ deyil,
xaricdҽdir. Guya һarun ҽr-RҽĢid xüsusilҽ rövnҽqli qul
ticarҽti gedҽn, qızğın alver olan günlҽrdҽ gҽlib buraya çıxar,
göylҽrҽ dirҽnmiĢ minarҽ zirvҽsindҽn ticarҽt meydanını seyr
edҽrmiĢ. XoĢuna gҽlҽn gözҽl kҽniz vҽ cariyҽlҽri deyilҽnҽ
görҽ gözҽl Ģairҽ arvadı Zübeydҽ xatun üçün, qüssҽli, igid
oğlanları özü üçün seçҽrmiĢ, alarmıĢ.
ġaһ Qüllҽ minarҽyҽ baxanda Harun ҽr-RҽĢidin nҽ
duyduğunu, özünü necҽ һiss etdiyini bilmҽk istҽdi. Atdan
Dostları ilə paylaş: |