27
Kanadalı mütəxəsislər tərəfindən reallaşdırılan və “Nature Communications”da nəşr olunan
araşdırmaya görə, bağırsaqdakı bakteriyalar depressiyanı sürətləndirə bilir.
48
Hollandiyalı və Amerikalı tədqiqatçıların apardığı araşdırmada, ağır depressiyada olan və ya
keçmişdə depressiya keçirən şəxslərin hüceyrələrinin bioloji baxımdan daha yaşlı
göründüyünü ortaya qoydu.
49
Nəticələri “Molecular Psychiatry” jurnalında nəşr olunan
araşdırma çərçivəsində, 2047 adam iştirak etmişdir. Harvard Universitetində aparılan
araşdırmada , karbohidratlı yeməklər yeyən qadınlarda depressiyaya rast gəlmə nisbətinin
təxminən yüzdə 41 % çox olduğunu göstərdi. 12 il davam edən araşdırmada depressiya
keçmişi olmayan 43 min qadın iştirak etdi karbohidratı çox olan yeməklərdən istifadə
edənlərdə depressiyaya daha sıx rast gəlindiyi, zeytun yağı, qəhvə, şərab və balıq yemə
vərdişi olanlarda isə bu faizin daha az olduğu görüldü.
50
Tədqiqatçıların karbohidratın
depressiyaya gətirib çıxardığını yoxsa depressiyadakıların bu cür yeməkləri çox yediyini hələ
dəqiqləşmədiyini qeyd etdilər. Araşdırmanın nəticələri "Medical Daily" jurnalında nəşr
olundu.
Balıq istehlakı ilə ruh sağlamlığı arasındakı əlaqəni araşdıran 26 fərqli araşdırmanı analiz
edən Çinli mütəxəssislər, çox balıq yemənin depressiyaya qarşı müdafiə təmin etdiyi
nəticəsinə gəldilər. 150 min adamın iştirak etdiyi tədqiqatda, çox balıq yeyənlərin depressiya
riskinin yüzdə 17% azaldığını göstərdi. Mütəxəssislər bu vəziyyəti balıqdakı yağ turşularının
müxtəlif bucaqlardan beyin fəaliyyətləri üçün əhəmiyyətli olması ilə açıqlayır.
51
Qingdao Universiteti Tibb Fakültəsindən Prof. Dongfeng Zhang "Yüksək nisbətdə balıq
istehlakı depressiyanın ilk mərhələlərinin dayandırılmasında faydalı ola bilər.
48
The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences,2015:119-126 Ebru Erginbas Kender, Goksen Yuksel, Can Ger, Urun Ozer
(www.scopmed.org)
49
Depresyon son araştırmalar
,
www.e-psikiyatri.com/.../depresyon-eriskin-psikiyatri
50
Kessler RC, Price RH, Wortman CB (1985) Social factors in psychopathology: Stress, social support and coping processes.Ann
Rev Psychol, 531-572.1985(/www.researchgate.net/)
51
Goodyer IM, Herbert J, Tamplin A. (2000) First-episode major depression in adolescents: Affective, cognitive and endocrine
characteristics of risk status and predictors of onset.Br
J Psychiatry, 142-149(bjp.rcpsych.org/content)
28
Bu əlaqənin balığın növüylə dəyişib dəyişmədiyini görmək üçün daha çox araşdırma
aparılması lazımdır.
İngilis Guardian qəzeti depressiyanın səbəblərinə bağlı bir araşdırma yazısı nümayiş etdi.
Araşdırmaya görə depressiyanın səbəbi fizioloji narahatlıqlar ola bilər.
52
Depressiya və
bipolyar pozuntu narahatlığı yaşanan şəxslərin bədənində də iltihab nisbəti artır.
Romatizma oynaq iltihabı yaşayan insanların çoxunda depressiya müşahidə olunur.O
cümlədən depressiya yaşayan şəxslərdə iltihab nisbətinin yüksək olduğunu, iltihablı
bədənlərdə depressiya əlamətləri müşahidə edildiyi ortaya qoyuldu.
Təhsil səviyyəsi yüksək olanlarda depressiya riskinin artdığı müəyyən olundu.
53
Araşdırmaçılardan Piet Bracke, yüksək səviyyədə təhsil alanların işlərinə motivasiya ola
bilmədiyini və təhsil müddətində əldə etdikləri bacarıqlarını tam mənasıyla istifadə edə
bilmədikləri üçün stressə girdiklərini müəyyən etdi. "LiveScience" internet saytında nümayiş
olunan araşdırmada Bracke, universitet təhsili alanların sayı artdıqca və iş bazarı bu artıma
cavab verə bilmədikcə cəmiyyətin ruhi sağlamlığının pozula biləcəyinə diqqəti çəkdi. Daha
əvvəl aparılan araşdırmalar, təhsil səviyyəsinin aşağı olması sağlamlıq problemlərinin
artırdığını göstərmişdi.
54
Həyatı boyunca depressiya müalicəsi alanlarda Alzheimer riski ən az iki misli artır.
55
Dünya
Sağlamlıq Təşkilatının ehtimallarına görə depressiya dünyada gələcək 10 il içində ən çox
görülən ikinci xəstəlik olacaq. Yalnız yetkinlərdə deyil, məktəb yaşlı uşaqlarının yüzdə 2-də,
yetkinlərin isə yüzdə 5-də depressiya rast gəlinir.Depressiyanın artması səbəbiylə Dünya
Psixi Sağlamlıq Federasiyası, 2002-ci il il 10 Oktyabr Dünya Psixi Sağlamlığı Gününün əsas
mövzusu olaraq Depressiyanı təyin etdi. Xüsusilə inkişaf etmiş ölkələrdə təsir sahəsini hər
keçən gün artıran bu xəstəlik, müasir dünyanın epidemiyası olaraq xarakterizə edilir.
52
Lindeman S, Hamalainen J, Isometsa E ve ark. (2000) The 12-month prevalence and risk factors for major depressive episode in
Finland: Representative sample of 5993 adults.Acta Psychiatr Scand, :178-184(www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed)
53
KLINIK PSIKOFARMAKOLOJI BULTENI- 2015;162-70 Bilge Burçak Annagür, Özlem Orhan, Ali Özer, Nur Yalçın, Lut
Tamam(www.scopmed.org)
54
Sigara bağımlığı Birinci Basým Nisan 2003,Gençöz, F.Gençöz,T.Soykan, A.Soykan, Ç ( www.toraks.org.tr)
55
Risk factors for Alzheimer’s disease: A prospective analysis from Canadian study of Health and Agin Amer , (2002) 445
45(Smyrna Tıp Dergisi) (www.psychenet.de/tr/ruhsal-saglik/
)