I c I l d VII-XII əsrlər azərbaycan şERİ

O   q o şa  zülffinə  b ir b ax   ki,  h alq alan m ışd ır,
B u   rəsm d ir,  b a s d a n la r b aşı  aşağı  d ü şər.
M ə q a m ı  sə rv in   h ə m iş ə   səfalı  b a ğ d a   olar, 
Q am ışsa,  rə s m  b u d u r,  b a d a ğ ın   y a n ın d a   bitər.
S ə n i  o  sərv   b o y u n   x a tirin ə   istə r b ağ ,
M ə n im   g ö z ü m sə   qam ış  h ə s rə tin d ə   y aş  ç ilə y ə r.
S ə n in  b e lin lə   m ə n im   cism im in   n işan ı  itib,
Y o x   indi  s ə n d ə   ağız,  m ə n d ə s ə   ü rə k d ə n   ə sə r.
B irin d ə n   ah,  b irin d ə n   fə ğ a n   m ə n d ə   q alıb , 
S ə n in  b irin ə   sö z ü n d ü r  nişan,  b irin ə   k ə m ə r.
Y an ağ m m   o d u n u   ə n b ə r  ilə   ö rtm ü şsə n ,
A x a n d a   göz  y a şın ,  ö rtə r  onu  ş ə k ə r  lə b lə r.
N ə   ə n b ə rin   a lışa r  şö lə sin d ə n   a tə şin in ,
N ə   g özyaşı  y ağ ışın d a n   o  şə k k ə rin   ə riy ə r.
N iy ə   sığındı  sə n in   zü lfü n   altına  ü rəy in , 
S ev ərm i  heç  de  q aran lıq   g ecən i  n ilu fə r?
H ə m işə   q ə srim i  K ə şm irə   d ö n d ə rə r  çö h rə n , 
H ə m iş ə   sə rv   b o y u n   bağ ım ı  e d ə r  K e şm ə r...
M ə g ə r  çatıb  sə n ə   do  bu  ki,  p ə rd ə d a rb aş ı,
M ə n ə   n ə d ə n s ə   ed ir  b aşq a  bir  göz  ilə  n ə z ə r?
C ah an a,  d ö v lə tə   candır,  əm in   Ə bu  M ən su r, 
B ü tü n   sülalə  o n u n   v arlığ ıy la  fə x r e y lə r.
C a h a n   onunla,  b ə d ə n   ruh  ilə  q ə ra r  tu tm u ş, 
F ə lə k   on u n la ta p a r n ə z m ,  n u r  ilə  g ö zlər.
B a şın d a  p is  fıkir,  ağ lın d a  b ir x ə ta   o lm az,
N ə   p is  bir  ad  g ö tü rə r,  n ə   suda  şə k il  ç ə k ilər!
A ğd  s ə n in lə ,  şah ım ,  əq l  ilə  v ü c u d   öyiinər, 
S ə d ə f g ö v h ə rlə   ə z iz d ir,  sə n in lə   elm ü   hünər!
C ahan  y ara td ı  sən i,  sə n sə n   iz z ə tin ə   sə b ə b , 
S ə d ə f o n u n la   ə z iz d ir  ki,  b ə s lə m iş   g ö v h ər,
Sən  ə m r v e rsə n ,  ə m ə l  e tm ə m ə k   o la r  üsyan. 
Sənin  ə m ə llə rin i  h ə r   danan  o la r  k afər.
Q üm cını  y a d a   sa id ıq d a   ruh  q a n la  dolar, 
O ü n d ən   ad  ç ə k ə n in   ağzı  k im y ay a  dönər,
S ənin  d ö y ıişiərm in   v əsfı  d ə  ig id lik d ir.
>  .v av ətin d ən   açan  b əh s.  h əq q i  v ar,  ö yünər.
S əx av ətin   iirəyi,  n u ru ,  q ə lb isə n   k ə rə m in , 
V öfa  b a şın d a   ağılsan,  x ey ir  ca n ın d a   ciyər.
Ə d a v ə tin d ə   q ə n im sə n ,  sə x a v ə tin d ə   k ərim , 
Q dm cın  soddi  yarar,  b ayrağın  q u ra r  səflər.
H ər  ay  b irin ci  g e c ə   aypara,  ə z iz   tutular:
Axı  o,  k ö h lə n in in   ay   nalına  çox  b ə n z ə r.
Eşitsə  n iz ə n in   h aq q ın d a   v ə s flə r  xaqan, 
Q ılm cını  ç o k sə n   ə g ə r  g ö rsə  b ə rq in i  q cy sər.
Birinci,  k ar  quluna,  sə rv ə rim ,  h ə s ə d   aparar, 
İkinci,  k o r  n ö k ə rin   H alın a  m in  q ib to   cdər.
D ü şərsə  ə z m   işığın  h ə r  daşa,  e d ə r  yaqut.
Əlin  n əsim i  qara  to rp ağ ı  q ılar  ə n b ə r.
Cahan  x ila fın a sa n   e lm d ə ,  sə x a v ə td ə ,
Cahan  h ə m iş ə   o lu b d u rsa  da  x ila fı-b ə ş ə r...
Sən  ey  sü n u rla r  açan ,  d üşm əni  salan   b ə n d ə , 
Verib  d ə   x ə z n ə n i  b ir  m əd h i  e y lə y ə n   ə zb ər.
( J r * ^  
65

---

Ə ziz  idi  h a m ıd an ,  hansı  y e rd ə   o lsay d ım ,
S ə n in   g ö z ü n d ə  n ə d ə n   o lm u şa m   b e lə   b ifər?
İn an m asan   sö z ü n ə   b ə n d ə n in ,  n ə   çox  şair, 
M ə n im lə   azca tu tu şd u r  v ə   m ə rh ə m ə t  göstər!
Ə g ə r  biri  m ə n ə   tay   olsa  şeir  y azm aq d a,
S ə n ə   nə  ki,  d e m işə m ,  b il,  y alandır,  ey  sərvər!
F ə lə k  h ə m işə   e d ir  dövr,  yaxşısı,  pisi  var,
H ə m işə   u ld u z  ilə   ü z lə ş ə r  xeyir,  ya  şər.
S ə n in   sə a d ə tin in   n am m a  fə lə k   d ö nsün,
H ə m iş ə   şahlığm ı  nura  çu lğ asın   g öylər!
9
ƏMİR  ƏBÜLFƏTİN  MƏDHİ
Ə g ə r  b ə la   aram ırd ı  cah an d a  x o lq ə  zam an ,
N iy ə   onun  üziinii  ctdi  x ə lq d ə n   p ü nhan?
Ə g ə r  o,  q əlb i  y an ıq ,  ağ la r  istəm əzd i  m ən i,
N iy ə   edirdi  onun  hüsnünii  iirək  q o p aran ?
Ə g ə r  deyil  ü royim   eşqdo  y an ar  tən d ir,
N iy ə   göziim dən  axan  y aşla  qopdu  bu  tufan?
Ə g ə r  bclim lə  deyil  bir  n əso b d ə n   o  zü lfü n ,
N iy ə   belim   ə riy ib ,  zülfiino  olub  taban?
Ə g ə r  göziim   b u lud,  hiisnün  dcy ilsə  giil,  ya  ç iç ə k , 
N iy ə   m on  ağ lar  ikən  ay  üzün  olur  x ən d an ?
Ə g o r  sən in   q ara  ziilfün  deyildi  ço v q an b az,
N iy ə   güm ıiş  to p a   o,  tu şlam ış  sə m ə n   çov q an ?
Ə g ə r  səni,  y a rad an   y azm am ışd ı  d ə ıd ə   dəv a,
N iy ə   gözün  g ə tir ə r   d ərd ,  lobin  v e rə r  d ərm an ?
Ə g ər h ə y a t  suyu  x ə lq   olm am ış  d o d ağ m d a,
N iy ə  ta p ır  ö lü lə r,  b irc ə   b u sə  v e rsə n ,  can?
Ə g ər  d e y ilsə   sözün  b ir n işan ə  ağ zın d an ,
N iy ə  sü k u tu n   edib  q ö n çə  ağzını  p ü n h an ?..
Ə g ər  m ə n im lə   g ö zü n   istə m ə z so   c ə n g ü   c ə d ə l, 
N iy ə  k a m a n ə   q o y u b   oxları,  tu ta r p ey k an ?..
Ə g ər b u   c a m m a   d ə rd ü   b ə la   d ey il  arzun,
N iyə  o  in c ilə r  ü stü n ə   q o y m u san   m ə rc a n ?
Ə g ər  g ü n ah   sa y ılır  k ü fr  örtsə  iym anı,
N iyə  ü z ü n d ə   düşü b   küfrün  altm a  iym an?
Ə g ər o  n az  ilə  q ə m z ə n   şahm   q ılın cı  deyil,
N iy ə  aiır  o,  q ılın c tə k   sev ə n  b ə d ə n d ə n   can?
Ə g ər  d e y ilsə   Ə b ü lfə th   Ə m ir  c a h a n   şahı,
N iyə  cahanı  edib  d ö v lə tiy lə   şad,  ab adan?
Ə g ər o,  d ü şm ə n in in   b aşının b ə la s ı  deyil,
N iyo  b ə la d a n   o n u n   d ü şm ə n in ə   y o x d u r  am an ?
Ə gor  fə lə k lə r   onun  istə y in c ə   d ö v r  etm əz,
Niyo  h o r  istəy in i  ə ld ə   ey lə y ir  asan ?
Ə gor q ılın cı  dcyil,  sindan  o d lay an   atəş,
N iyə  q ılın cı  d ə y ə rk ə n   m u m a  d ö n ü r  sindan?
O gor  d em irso   o  “p e y ğ ə m b ə rə m   z ə m a n ə d o   m ə n ” , 
N iyə  q ılın cı,  əli  m ö c ü z ə   edir  clan?
Ə gor  d c y ilsə   b ə la ,  n iz ə si  onun  k ü frə,
Niyo  h o m işə   tu tu r  k ü fr  əh lin ə   d iv an ?
Ə gor q ılın cın ,  ey  şohriyar,  deyil  atəş,
Niyo  d ö n ü r  k ü lə   ə y n in d ə   d ü şm ən in   kaftan?
C T r ^   67

---