c) Əvvəlki inkişafın trayektoriyasından asılılığı
d) Əvvəlki inkişafın trayektoriyasının periodiklik meyarı
e) Bütün cavablar doğrudur.
230. Variantlardan hansı “ institut”un tərkib elementini əks etdirir?
a) Normanın tətbiqi şərtlərini səciyyələndirən şəraitin təsviri.
b) Fərdin və ya normanın adresatının xarakteristikası.
c) Tapşırılan hərəkətin müəyyənləşdirilməsi və ya normanın məzmunu.
d) Tapşırılanların yerinə yetirilməsinə görə sanksiyaların təsviri və normanın qarantının
(zaminin) xarakteristikası.
e) Bütün cavablar doğrudur.
231. Variantlardan hansı institusional dəyişikliklərə nümunəni əks etdirir?
a) Ali məktəblərə vahid dövlət imtahanının nəticələrinə görə qəbula keçid.
b) Cəzaların sərtləşdirilməsi ilə bağlı inzibati qanun pozuntuları haqqında məcəllədə
düzəlişlərin edilməsi.
c) Valyuta alqı-satqısının leqallaşdırılması.
d) Dövlət mülkiyyətinin özəlləşdirilməsinə icazə verilməsi.
e) Bütün cavablar doğrudur.
232. İnstitusional dəyişikliklər mexanizmlərinin tiplərini hansı variant düzgün əks etdirir?
a) İnstitutun və ya institusional dəyişiklik ideyasının yaranma mexanizmləri və
dəyişikliklərin yayılma mexanizmləri.
b) Yayılma mexanizmləri
c) Yaranma mexanizmləri
d) Siyasi mexanizmlər
e) Bütün cavablar doğrudu
233. İnstitutun məqsəd yönlü yaranması və ya dəyişməsi necə baş verir?
a) Müəyyən hazırlanmış plana müvafiq olaraq baş verir.
b) Kimsənin öncədən niyyəti və planı olmadan baş verir.
c) Bütün qrup iştirakçılarının maraqlarının realizəsi üçün qrup daxilində fərdlərin
razılığı olmadan baş verir.
d) Yekdil qərar (konsepsas) qəbul etmədən baş verir.
e) Bütün cavablar səhvdir.
234. Könüllü razılaşmalar vasitəsilə effektiv institutların hazırlana bildiyi vəziyyətləri ardıcıl
əks etdirən variantı seçin.
a) yekdil qərar
b) səs çoxluğu ilə qərar
c) xüsusi ikitərəfli razılaşma və yekdil qərar
d) yekdil qərar, səs çoxluğu ilə qərar və xüsusi ikitərəfli razılaşma
e) bütün cavablar doğrudur
235. Variantlardan hansı “inkreminent” dəyişikliklər trayektoriyasına şərti misalı əks etdirir?
a) Müəyyən qanunun bir neçə il ərzində ona düzəlişlər edilməsi yolu ilə həyata
keçirilən ardıcıl dəyişdirilməsi
b) Müəyyən qanundan birdəfəlik imtina edilməsi və tamamilə yenisinin qəbul edilməsi
c) Hər hansı adətin tədricən birdəfəlik yoxa çıxarılması deyil
d) Hər hansı adətin ənənənin dövlət tərifindən uzun müddət toxunulmaz tətbidi
prosesidir
e) Bütün cavablar səhvdir
236. Variantlardan hansı Harold Demsetsin konsepsiyasının (sxeminin) mahiyyətini düzgün
əks etdirir?
a) Mülkiyyət hüquqları kənar təsirləri internalizə etmək üçün və internalizədən isə
qazanc ona çəkilən xərclərdən çox olanda inkişaf etdirilir.
b) Bilik səviyyəsində dəyişiklik yeni texnologiyaların meydana gəlməsinə aparır.
c) Yeni texnalogiyalar resursların nisbi qiymət səviyyələrini dəyişir.
d) Qiymətlərin yeni səviyyələri dəyərləri potensial artan resursların sahiblərində onlara
mülkiyyət hüququnu dəyişməyə həvəs yaradır.
e) Bütün cavablar doğrudur
237. Variantlardan hansı institusional dəyişikliklərin “baza” sxeminə D.Nayt tərəfindən
edilmiş əlavəni əks etdirir?
a) Xarici amillərin bir sahədə dəyişdiyi, institusional dəyişikliklərin isə başqa sahədə
yarandığı induksiya edilmiş institusional dəyişikliklərin yaranma imkanı.
b) İnstitusional dəyişikliklərin həyata keçirilməsi ilə yanaşı institutların xeyli
dərəcədə ictimai nemətlərlə oxşar olması ilə əlaqədar “biletsiz” effektinin
yaranması imkanı.
c) Dəyərin yaradılmasına müsbət təsir edən mümkün institusional dəyişikliklərdən
qazancın bir iqtisadi agentlərin olması, onun həyata keçirilməsi xərclərini
başqalarının çəkə bilməsi ehtimalı mütləq nəzərə alınmalıdır ki, bu da onun
təzahürünə mane ola bilər.
d) Bilik səviyyəsində dəyişiklik yeni texnologiyaların meydana gəlməsinə aparır.
e) D.Nayt tərəfindən “baza” sxeminə heç bir əlavə edilməmisdir.
238. D.Nortun tərifinə görə “institusional müvazinət” anlayışının mahiyyəti hansı variantda öz
əksini tapır?
a) Elə vəziyyətdir ki, bu zaman oyunçuların həmin qüvvələr nisbəti və iqtisadi
münasibətləri əmələ gətirən həmin müqavilə münasibətləri dəstində
oyunçulardan heç biri müqavilələrin əks dəyişdirilməsinə resurs sərf etməyi özü
üçün sərfəli saymır.
b) Elə vəziyyətdir ki, bu zaman oyunçuların həmin qüvvələr nisbəti və iqtisadi
münasibətləri əmələ gətirən həmin müqavilə münasibətləri dəstində oyunçuların
əksəriyyəti müqavilələrin əksdəyişdirilməsinə resurs sərf etməyi özü üçün sərfəli
sayır.
c) Elə vəziyyətdir ki, bu zaman oyunçuların həmin qüvvələr nisbəti və iqtisadi
münasibətləri əmələ gətirən həmin müqavilə münasibətləri dəstində oyunçulardan heç
biri müqavilələrin əksdəyişdirilməsinə resurs sərf etməyi özü üçün və müqaviləni
imzalayan digər tərəf üçün də sərfəli sayır.
d) Elə vəziyyətdir ki, bu zaman oyunçulardan heç birinin razılığını almadan qrupun
lideri müqavilələrin əksdəyişdirilməsinə resurs sərf etməyi öz şəxsi maraqlar
çərçivəsində həll edir.
e) Bütün variantlar (yanaşmalar) D. Nortun tərifini tam əks etdirmir.
239. İnstitusional dəyişikliklərin trayektoriyası – bu:
a) Nəzərdən keçirilən müəyyən (baza) institutun məruz qaldığı dəyişikliklərin
ardıcıllığıdır.
b) Nəzərdən keçirilən müəyyən (baza) institutun məruz qaldığı köklü dəyişikliklərin
məcmusudur.
c) Nəzərdən keçirilən müəyyən (baza) institutun məruz qaldığı bəzi dəyişikliklərin
təhlili metodudur.
d) Nəzərdən keçirilən hər hansı institutun inkişafının kəmiyyət dəyişmələrinin
keyffiyyət dəyişməsinə keçməsi anıdır.
e) Nəzərdən keçirilən müəyyən (baza) institutun yaranma səbəblərinin əsas
xarakteristikalarının məcmusudur.
240. Hansı variant D.Nort tərəfindən işlədilmiş “Təcridetmə effekti” anlayışını düzgün əks
etdirir.
a) Qüvvədə olan qaydalardan istifadədən bölgü səmərəsi götürən təşkilatlar
tərəfindən qaydaların dəyişdirilməsinə maneələr yaradılmasından ibarətdir
b) Qüvvədə olan qaydalardan istifadədən bölgü səmərəsi götürən təşkilatlar tərəfindən
qaydaların dəyişdirilməsinə şərait yaradılmasından ibarətdir
c) Qüvvədə olan qaydalardan istifadədən bölgü səmərəsində marağı olmayan
təşkilatların qaydaların dəyişdirilməsinə maneələrin tamamilə aradan
qaldırılmasından ibarətdir
d) Qüvvədə olan qaydalardan istifadədən bölgü səmərəsi götürən təşkilatların mövcud
qaydaların dəyişdirilməsinə laqeyidliyindən ibarətdir
e) Bütün cavablar yanlışdır
241. Erix Poznerin siqnalizasiya mexanizmi öz mahiyyətini hansı variantda tapır?
a) Subyektin özü haqqında müəyyən informasiya yaratmaq məqsədi əsasında
müşayiət olunan istənilən hərəkətdir.
b) Subyektin rəqibləri haqqında müəyyən yalnış informasiya yaratmaq məqsədilə
xərcləri ilə müşaiət olunan istənilən hərəkətdir.
c) Obyektlər arasında qarşılıqlı informasiya mübadiləsi ilə bağlı birgə xərclərlə müşaiət
olunan hərəkətdir.
d) İki və daha artıq sosial mənşəli subyektlər arasında informasiya alqı-satqısı ilə
müşayiət olunan hərəkətdir.
e) Bütün cavablar doğrudur.
Dostları ilə paylaş: |