70
(1974, Naxçıvan), "C.Cabbarlı" (1982, Bakı) abidələri və "Uxuru" ("Azadlıq"), "Neftçi", "Xəzri" kimi lirik
səpgili əsərləri Azərbaycan heykəltəraşlığının nailiyyətlərindəndir.
Moskva (1991, heykəltəraşlar Telman və Eldar Zeynalov qardaşları) və Sankt-Peterburqda (2002,
heykəltəraş Görüş Babayev) dahi Nizaminin, Brüsseldə Dədə Qorqudun (2004, heykəltəraş Namiq Zeynalov),
Vyanada Ü.Hacıbəyovun (2006, heykəltəraş Ömər Eldarov) abidələrinin qoyulması Azərbaycan
heykəltəraşlığının yeni uğurlarıdır. İstedadlı qadın heykəltəraşlar - Zivər Məmmədova ("Ə.Əzimzadənin
portreti", 1941; "Ü.Hacıbəyovun portreti", 1946), H.Abdullayeva (Şuşada M.P.Vaqifin abidəsi, 1957; "Laylay"
heykəl kompozisiyası, 1963), E.Hüseynova ("Ailə", 1960; "Ana", 1970; Bakıda H.Zərdabinin abidəsi, 1983),
M.Rzayeva, Z.Əliverdiyeva öz əsərlərində müxtəlif mövzulara müraciət etmişlər. E.Şamilov, Q.Sücəddinov,
A.Mustafayev, S.Qurbanov, F.Salayev, Ə.Salikov, F.Nəcəfov, F.Bakıxanov, A.Qazıyev, M.Rüstəmov,
K.Ələkbərov, Ə.Mirzəyev, A.Rüstəmov, H.Musayev, V.Şərifov, G.Babayev, Ş.Şərifov, Telman və Eldar
Zeynalov qardaşları, A.Əsgərov, X.Əhmədov, Z.İsgəndərov, H.Haqverdiyev, S.Zakiri və başqa heykəltəraşların
əsərlərində milli ənənələrlə yanaşı yenilik, forma emosionallığı məsələləri xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Azərbaycan qrafika sənətinin inkişafında mövzu, janr, bədii üslub rəngarəngliyi sahəsində axtarışlar
həlledici yer tutur. Dəzgah qrafikası növlərində silsilə əsərlər yaradılmışdır. Xalq rəssamı Maral Rəhmanzadənin
yaradıcılığında qrafikanın bütün növləri öz dolğun, kamil təzahürünü tapmışdır. O, həm bədii-estetik, həm də
texniki ifadə cəhətdən mürəkkəb bədii problemləri ustalıqla həll etmişdir. Onun əmək və məişət mövzusunda
"Bizim Xəzərdə" (1953-56), "Vətənim" (1964), "Mənim bacılarım" (1965-82) qrafik silsilələri obrazların
həyatiliyi və milli xüsusiyyətləri ilə fərqlənir. Rəssam doğma Bakının keçmişi və müasir simasını bir neçə
silsilədə əks etdirmişdir. O, Nizami,
Füzuli, Heyran xanım, M.S.Ordubadi,
Ə.Cəfərzadə və başqalarının əsərlərinə
maraqlı illüstrasiyalar çəkmişdir.
Ə.Rzaquliyevin "Köhnə Bakı",
"Xalçaçılar", R.Babayevin "Qobustan",
"Xınalıq" linoqrvavüra silsilələri xalq
məişətinin real lövhələri, ifadə yetkinliyi
ilə seçilir.
Y.Hüseynov kitab tərtibatı, dəzgah
qrafıkası və boyakarlıq sahələrində
fəaliyyət
göstərir.
Onun
"Xəzərin
ənginliklərində"
rəngli
linoqravüra
silsiləsi, "Xınalıq", "Odlar yurdu", "Xəzər
balıqçıları" əsərləri Azərbaycan qrafika
sənətinin uğurlarıdır.
Rəssamlardan
A.Hacıyev,
R.Mehdiyev, Ə.Məmmədov, E.Aslanov,
C.Müfidzadə, N.Babayev, B.Hacıyeva və
başqalarının linoqravüra, ofort və rəsm
silsilələri,
illüstrasiyaları
obrazların
müasirliyi ilə fərqlənir. Orta nəslin nümayəndələrindən A.Hüseynov, A.Rüstəmov, A.Ələsgərov, Ə.Səlimov və
R.Hüseynovun yaradıcılığı rəsm və kompozisiya ahəngdarlığı, fərdi üslub orijinallığı ilə diqqəti cəlb edir.
Tanınmış qrafik, xalq rəssamı K.Kazımzadənin yaradıcılığı epik və lirik xarakter daşıyır. O, Nizaminin
"Xəmsə"sinə (1957), "Dədə Qorqud" dastanına (1967), Əlişir Nəvainin, Şah İsmayıl Xətainin və başqa
klassiklərin əsərlərinə maraqlı illüstrasiyalar çəkmişdir.
Q.Xalıqov, İ.Axundov, Ə.Hacıyev klassik Azərbaycan ədəbiyyatı və folklor nümunələrinə, xüsusilə
Nizami və Xaqaninin əsərlərinə, M.Abdullayev "Kitabi-Dədə Qorqud" boylarına, Füzulinin "Leyli və Məcnun"
poemasına, S.Rəhimovun "Şamo" romanına maraqlı illüstrasiyalar çəkmişlər.
O.Sadıqzadə Qərbi Avropa, rus və Azərbaycan klassiklərinin (V.Hüqo, İ.Turgenev, M.Qorki, Nizami,
Xaqani, Nəsimi, C.Məmmədquluzadə və başqa) əsərlərinə silsilə illüstrasiyalar həsr etmişdir.
Plakat janrının inkişafı Q.Xalıqov, Ə.Hacıyev, K.Kazımzadə, H.Əliyev və Y.Ağayev, Elmira
Şahtaxtinskaya, H.Nəzərov, C.Qasımov, A.Əzizov, M.Qumriyev, V.Ağababayeva, Q.Yolçuyev və başqalarının
adları ilə bağlıdır.
Xalq rəssamı E.Şahtaxtinskaya "Azərbaycan qədim mədəniyyət diyarıdır" silsilə portret plakatlarında
görkəmli alim və mütəfəkkirlərin,
klassik şairlərin, sənət xadimlərinin obrazlarım canlandırmışdır.
Nəcəfqulu, Q.Xalıqov, İ.Axundov, K.Kazımzadə, S.Şərifzadə, H.Haqverdiyev, həmçinin Z.Kərimbəyli,
A.Quliyev, R.Qədimov, Ə.Zeynalov və digər rəssamların karikaturaları satirik janrın inkişafında əhəmiyyətli