1
AZƏ
RBAYCAN RESPUBL KASI TƏ
HS L NAZ RL Y
AZƏ
RBAYCAN DÖVLƏ
T QT SAD UN VERS TET
“MAG STRATURA MƏ
RKƏ
Z ”
ə
lyazması hüququnda
Ə
liyev Ağahüseyn Nizami oğlu
(Magistrantın A.S.A)
“Bazar iqtisadiyyatı şə
raitində
inflyasiyanın tə
nzimlə
nmə
si problemlə
ri”
mövzusunda
MAG STR D SSERTAS YASI
xtisasın ş
ifri və
adı 060403 “Maliyyə
”
xtisaslaş
ma Maliyyə
menecmenti
Elmi rə
hbə
r:
Magistr proqramının rə
hbə
ri :
i.e.d professor M.X.Həsənli
i.e.d professor A.M.Kərimov
Kafedra müdiri: i.e.d professor M.X.Həsənli
BAKI- 2015
MÜNDƏ
R CAT
2
G R Ş............................................................................................................................3
FƏS L I. NFLYAS YA HAQQINDA NƏZƏR YANAŞMALAR VƏ ONUN
TƏHL L ......................................................................................................................6
1. 1. nflyasiya haqqında klassik iqtisadi alimlərin nəzəri fikirləri. . . . . . . . . ... . . . . 6
1. 2. nflyasiyanın modelləşdirilməsinin metodoloji əsasları. . . . . . . . . . . . . . .........14
1. 3. nflyasiyanın sosial-iqtisadi qiymətləndirmə meyarları ....................................30
FƏS L II.AZƏRBAYCANDA
NFLYAS YA SƏ
V YYƏ
S N N MÜAS R
VƏ
Z YYƏ
T ..............................................................................................................36
2.1.Azərbaycanda nflyasiyanın
yaranması
problemləri
və
onun
qiymətləndirilməsi.......
.. .............................................................................................36
2.2. nflyasiya səviyyəsinin müəyyən edilməsi mexanizminin təhlili və onun
qiymətləndirilməsi ……………………............................................………………..46
FƏS L III.MÜASIR DÖVRDƏ
NFLYAS YANIN TƏ
NZ MLƏ
NMƏ
S
PROBLEMLƏ
R …….........................................................................................…..53
3. 1. Antiinflyasiya tədbirləri və pul islahatları ............. …………………………...53
3.2. Azərbaycan Respublikasında nflyasiyanın dövlət tənzimlənməsi………..........69
NƏT CƏ…………..........……………………………………….........……………..77
ST FADƏ OLUNMUŞ ƏDƏB YYAT…………………….........................……..81
РЕЗЮМЕ
…………………………………………………………………………...84
SUMMARY…………………………………………………………………………85
Magistrant:
Ə
liyev Ağahüseyn Nizami oğlu______________
(A.S.A)
Elmi rəhbər:
i.e.d professor M.X.Həsənli_________________
(A. S. A, elmi dərəcə və elmi ad)
3
G R Ş
Mövzunun aktuallığ
ı. nflyasiya müasir dövrdə bu və ya digər dərəcədə həm
keçid iqtisadiyyatlı, həm də bazar iqtisadiyyatlı ölkələr üçün problem olaraq
qalmaqdadır . nflyasiya- qiymətlərin ümumi səviyyəsindəki daimi artımlar və bunun
nəticəsi olaraq pulun mütəmadi şəkildə qiymətdən düşməsidir. Makkonnell və
Buryuya görə, nflyasiya- qiymətlərin ümumi səviyyəsinin yüksəlməsidir, lakin bu o
demək deyildir ki, bütün əmtəə və xidmətlərin qiymətləri qalxmalıdır. Müasir bazar
iqtisadiyyatı şəraitində bütün dünya ölkələrinin o cümlədən Azərbaycanında
qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri inflyasiyanın sabit saxlanılması və
inflyasiyanın yol aça biləcəyi işsislik, yoxsulluq, iqtisadi böhranlar, qiymətlərin
kəskin bahalaşması kimi böyük problemlərin qarşısını almaqdır.
Tə
dqiqatın predmeti və
obyekti.Tədqiqatın predmetini inflyasiyanın
tənzimlənməsi siyasətinin əsas istiqamətləri təşkil edir. Tədqiqat işində antiinflyasiya
tədbirləri, böhran vəziyyətlərində infilasiyanın tənzimlənməsi kimi mühüm məsələlər
araşdırılır.
qtisadi islahatlar dövründə, beynəlxalq əlaqələrin, xarici ticarətin genişlənməsi
vəziyyətində inflyasiyanın tənzimlənməsi siyasətinin yeri və təsiri, bu sistemin
təkmilləşməsi tədqiqatın obyektidir.
Dissertasiyasının məqsəd və vəzifələri işin quruluşunu müəyyən etmişdir. Bu
məqsəd və vəzifələrin həlli isə müasir inflyasiyanın tənzimlənməsi siyasətinin keçdiyi
tarixi inkişaf yolunun, onun quruluşunun, mahiyyətinin, səbəblərinin öyrənilməsini
tələb edir. Məhz bu səbəbdən işin I fəslində bu məsələlərə toxunulmuş, iqtisad
elminin görkəmli nümayəndələrinin inflyasiya və ona təsir mexanizmi, müxtəlif
konsepsiyalarına tez – tez müraciət olunur, onlardan nümunələr gətirilir.
Növbəti tədqiqat mərhələsi (II fəsil) inflyasiyanın tənzimlənməsi siyasətinin
ə
sas istiqamətlərini əhatə edir. Bu fəsildə müəllif inflyasiyanın tənzimlənməsinin
ə
sas
xüsusiyyətlərini,
Azərbaycanda
iflyasiyanın
yaranmasını,
onu
qiymətləndirilməsini və təhlilinin aparılması öz əksini tapmışdır.. Müasir
antiinflasiya siyasətinin və Azərbaycan respublikasında inflyasiyanın dövlət
tənzimlənməsinin perspektivləri isə III fəsildə təklif edilmişdir.