1
Niyazi Mehdi və Dilarə Mehdi
Fəlsəfə tarixində Fəlsəfə (1997)
Nə və necə deyilənlər haqqında kitab
(Fəlsəfə üzrə dərs vəsaiti)
Bakı - 2006
Müəlliflər:
Fəlsəfə elmləri doktoru, ADMİU-nun «Mədəniyyətşünaslıq» kafedrasının professoru Niyazi Mehdi.
Fəlsəfə elmləri doktoru, ADMİU-nun «Teatr rejissorluğu» kafedrasının professoru Dilarə Mehdi.
Redaktor: Sənətşünaslıq elmləri namizədi, ADMİU-nun «Teatrşünaslıq» kafedrasının dosenti Aydın
Talıbzadə
Rəyçilər:
Fəlsəfə elmləri doktoru, professor Rəhman Bədəlov
Fəlsəfə elmləri doktoru, professor Əli Abbasov
Dərs vəsaitində dünya fəlsəfəsindən seçmələr tələbələrin və elmlə maraqlananların geniş auditoriyası
üçün anlaqlı şəkildə açıqlanır. Müəlliflər dünya fəlsəfi ideyalarını yeni örnəklərə və faktlara proyeksiya
etməklə yanaşı, onları çağdaş azərbaycanlını maraqlandıran məsələləri düşünmək işinə də cəlb edirlər.
Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin qrif verilməsi barədə 874 saylı 22.12.05 tarixli
əmri ilə çap olunur.
2
İçindəkilər
Ön söz
Birinci bölmə.
Fəlsəfədə anlayış problemi. Anlamaq və anlayış
Anlayışlar və ümumilik
Cisimlər, hadisələr qrupu və ümumilər
Mahiyyət nədir?
Anlayış və təkcə
İndisə gündəlik şüurun anlayışları haqqında
Elmi araşdırmalarda anlayışlar
Anlayışlar və danışıq qabiliyyəti
Anlayışlar və fəlsəfi kateqoriyalar
Fəlsəfə nəyi, necə, nə üçün öyrənir
Hikmət və fəlsəfə
Elm və fəlsəfə
Elmdə həqiqət, fəlsəfədə həqiqət
Fəlsəfi həqiqət və dəyər
Fəlsəfi həqiqətlər ən yüksək ümumiləşdirmələrə can atır
Doğru və yanlış olan
Marksizm fəlsəfənin əsas məsələsi haqqında
Materializm və idealizm
Daosizm materializmdir, yoxsa idealizm?
Fəlsəfə dünyanı nə məqsədlə öyrənir?
Fəlsəfə dünyagörüşü üçündür
Dünyagörüşünün necə olmağa, necə etməyə təsiri
Materiya
Qədim fəlsəfə materiya haqqında
«Materiyanın özündən yaranan gücü yoxdur» deyən əski filosoflar
«Materiyanın özündən yaranan gücü yoxdur» deyən əski filosoflar
Marksist fəlsəfə materiya haqqında
Marksist fəlsəfədə materiya kateqoriyasının çatışmazlıqları
Şüur
Şüur və bilmək
Şüurumuz həm düşüncələrimizdir, həm duyğularımızdır, həm də ...
Şüurun sirləri, paradoksları
Şüur sosial hadisə kimi...
Şərq fəlsəfəsi şüurdan arınmaq haqqında
Dünya şüurda görünür, ya yox?
3
Tanrı
Aristoteldə Tanrı ideyası
Plotində Tanrı ideyası
Orta yüzillərdə və yeni çağda Tanrı ideyası
Tanrının olması, olmaması haqqında sübutlar
Tanrı qüdrətinin sərhədi varmı?
Dünyadakı pisliklərə görə Tanrı məsuliyyət daşıyırmı?
Tanrını bilmək olarmı?
Teodiseyanın əyər-əskikləri
İnsan
Sokrat insan haqqında
Konfutsi bilib etmək haqqında
Kiniklər insan haqqında
Kirenaiklər insan haqqında
Epikür insan haqqında
Stoya məktəbi insan haqqında
Buddizm insan haqqında
Buddizmdə dörd həqiqət, səkkizlik qurtuluş yolu
Buddizm ruhun «Mən»dən arınması haqqında
Buddizm və Hinduizm
Buddizm və Dao fəlsəfəsi: oxşayışlar, fərqlər
Dao fəlsəfəsində boşluq və insan ruhuna baxışda onun mənası
Dao fəlsəfəsi və incəsənətdə Fen-lyu məktəbi
Dao fəlsəfəsində təbiilik
Dao fəlsəfəsi insan haqqında
Buddizmdə Nirvana, Dao fəlsəfəsində Boşluq, Sufizmdə Allah
Sufidə Allaha sevgi
Sufizmdə Allah, insan və dünya
Sufizmdə Allah, insan və dünya
Dünya Allahın yaradıcılığı kimi
Dünyanın qatları
Sufizm ruhun dünya mərtəbələrində səyahəti haqqında
İslam dünyaduyumunda sirrə sevgi və təsəvvüf (Sufizm) əhlinin psixolojisi
Təsəvvüfdə sirli əcaibliklər və qəribə düşüncələrə, davranışlara sevgi
Sufizmdə Allaha qovuşmaq
Sufi yaradıcılıqla yaşayandır
Fəlsəfə insanda gündəlik şüurun ağlına gəlməyən tərəfləri açır
Maarifçilər fəlsəfəsi insan haqqında
Kant insan haqqında
Kant insan azadlığı haqqında
Kant təcrübədə bilik tapan düşünüşlə təmiz düşünüş haqqında
Kantın əxlaq nəzəriyyəsi və başqa əxlaq sistemləri
Marksist fəlsəfədə insan problemi
Marksizmdə insan azadlığı
4
Marksizmdə insan və cəmiyyət
Marksizm tarixdə şəxsiyyətin rolu haqqında
Nitsşe üst insan haqqında
İnsan problemi haqqında yekun sözü
İkinci bölmə. Mədəniyyət
Mədəniyyətin tərifi
Mədəniyyət və informasiya
Maddi dəyərlər və mənəvi dəyərlər
Maddi və mənəvi dəyərlər arasında səbəb-nəticə əlaqələri
Freyd mədəniyyətin yaranması, mədəniyyət hadisələrinin vəzifələri, işi haqqında
Üçüncü Bölmə. Filosoflar
Kantın fəlsəfəsi və estetikası
Kant şüurun iki işi haqqında
Kant fəlsəfəsində «özündə qalan nəsnə» və «bizə bilinənlər»
Kant anlayışların transendantlığı haqqında
Kant reflektləşdirici hökm yürütmək bacarığı ilə estetik qavrayış haqqında
Kant yaxşı olanlarla gözəl olanların fərqi haqqında
Kant estetik ideyanın, incəsənətin çoxmənalılığı haqqında
Kanta görə, dahilik yalnız sənətdə ola bilər
Kant və «sənət sənət üçündür» estetik prinsipi
Şellinqin fəlsəfəsi və estetikası
Mütləq olan və ya Absolyut
Absolyut və dünyadakı çoxluq, cürbəcürlük
Absolyut azadlıq və azadsızlıq haçasından da o taydadır
Şellinq fəlsəfəsində «ayrıca» kateqoriyası
Fəlsəfədə həqiqət, sənətdə gözəllik və gerçəklikdə Absolyut
Gözəllik və anlayış
İncəsənət və mifologiya
Şellinq sxematizm, alleqorizm, simvolizm haqqında
Yunan mifologiyasında və incəsənətində simvolizm
Xristian mədəniyyətində sxematizm
Təbiətdə sxematizm, alleqoriya, simvol
Sənət növlərində simvol, alleqoriya, sxematizm
Şellinqin estetik düşüncələri və çağdaş sənət
Şellinq ülvilik və faciəvilik haqqında
Hegelin fəlsəfəsi və estetikası
Hegelin idealizmi: dünya və İdeya
Hegeldə Dünya Düşünüşdən necə törəyir?
Hegel Mütləq İdeyanın Mütləq Ruha çevrilməsi haqqında
Dostları ilə paylaş: |