Uchinchi tenglamada uchta endogen o’zgaruvchilar: y1 ,y2 i y3 (H=3) mavjud. Bunda ekzogen o’zgaruvchilar x3vax4 (D=2) qatnashmaydi. Kerakli identifikasiya sharti bajarilgan D+1=H.
Kerakli shartga tekshirish uchun uchinchi tenglamada mavjud bo’lmagan x3 vax4 o’zgaruvchilar koeffisiyentlaridan iborat bo’lgan matrisasini tuzamiz (5-jadval). Jadvalga binoan matrisaning determinanti nolga teng (birinchi satri noldan iborat). Demak, yetarli sharti bajarilmagan va uchinchi tenglamani identifikasiyalanadigan deb hisoblasa bo’lmaydi.
5-jadval
x3vax4o’zgaruvchilar koeffisiyentlaridan tuzilgan matrisa.
Tenglamalardan olingan o’zgaruvchilarning koeffisiyentlari
|
O’zgaruvchilar
|
x3
|
x4
|
1
|
0
|
0
|
2
|
a23
|
a24
|
Ekonometrik modellarda ayrim hollarda (masalan,y3=y1+y2+x1 ko’rinishida) o’zgaruvchilarning koeffisiyentlarini baholashni talab qilinmaydi va tenglamani identifikasiyalashga tekshirish kerak emas, lekin butun tizimni identifikasiyaga tekshirishda mazkur tenglamalar qatnashadi. Ayrim holatlarda modelda qatnashadigan ozod va qoldiq hadlar (a01, a02, a03 ,…1, 2, 3,…) identifikasiyalash muammosiga ta’sir etmaydi.
5. Endogen o’zgaruvchilar– tizimdagi tenglamalarsoniga teng bo’lgan bog’liq y o’zgaruvchilardan iborat.
Dostları ilə paylaş: |