T. C. Uludağ ÜNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ arkeoloji anabiLİm dali
Yüklə 5,38 Kb. Pdf görüntüsü
|
38 Myndos antik kenti limanı ile ilgili bizim öngörümüz iki bölümlü tek bir limana sahip olduğudur. Buradan yola çıkarak Myndos limanının en iç kısmında bulunan yerin askeri amaçlı kullanıldığı savını ortaya atabiliriz. Fakat bu durumda deniz kentlerinin liman etrafında yelpaze şeklinde ortaya çıktığı düşünüldüğünde bir çıkmaz ile karşılaşılmaktadır 147 . Bugüne kadar kent üzerine yapılan tüm çizimlerde gözlemlenen yapılar limanın kuzey yönünde yerleştirilmiştir (Çizim 11, Çizim 12, Çizim 13). Akarca’nın bahsettiği gibi ticari limanın, şehrinin yapısı ve kentin yapılaşması göz önünde tutulduğunda şehrin merkezine yakın, en iç kısımda olması daha muhtemel gözükmektedir. Herodotos’un eserinden başka bir kaynakta Myndos’un donanma gücü ile ilgili herhangi bir bilgi geçmemesinden dolayı çok önemli bir deniz gücüne sahiptir dememiz yanlış olacaktır. Kartaca gibi büyük bir donanmaya sahip olmamasından ötürü Kartaca gibi tek limanın belirli bir bölümünün ticari limandan ayrılması amacı ile bölümlenmesi şeklini burada beklemek hata olmalıdır. Bu sebeple liman etrafında gözlemleyebildiğimiz yapıları göz önünde tutarsak Myndos kenti limanında, askeri amaçlı olarak kullanılmış alan, liman havzasının en iç kısmının batı kıyılarında olmalıdır (Resim 27). Bu kıyılarda sualtında yaptığımız araştırmalar neticesinde herhangi bir yapı ile karşılaşılmamıştır. Bunun da en büyük nedeni antik dönemden günümüze liman içinde meydana gelen dolmadır. Batı kıyılarında derinlik 2-5 metre arasında değişmektedir. Kıyıdan yaklaşık olarak 5 metre sonra birden derinleşmektedir ve dip zemini tamamen kum ile kaplanmıştır. Tamamen tahmini olarak düşündüğümüz bu konumlandırma çalışması limanın geneli göz önünde tutularak yapılmıştır. Yine kentin genel planı göz önünde tutularak diğer alanlar limanda ticari amaçlı kullanılmıştır. Limanın rıhtımı hakkında bilgi verebilecek herhangi bir buluntumuz bulunmamasına karşın kentin yapılarının dağılışı ışığında rıhtım yapısını liman havzasının kuzey ve batı kıyı şeridinde beklemek olasıdır (Resim 28). Eğer lokalizasyon çalışmalarımız yerinde ise bile rıhtım yapısının özellikle batı kıyılardaki yoğun yapılaşmaya kurban gitmesi muhtemeldir. Ve ne yazık ki sualtında herhangi bir sualtı kazısı yapılmadan görülmesi olası değildir. 147 Akarca Aşkıdil, Şehir ve Savunması, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1998, s. 26. 39 Limanın geneline baktığımızda etrafındaki yapılarla beraber en erken Klasik dönemde kullanım gördüğü gözlemlenmektedir. Tüm şehri çevreleyen klasik dönem surları ana kara ile Tavşan Adası arasında sualtında da gözlemlenmektedir (Resim 29). Bu surlar liman için dalgakıran görevi görmektedir. Erken tunç devrinde liman havzasının batı kısmında kalan Kocadağ üzerinde bir yerleşim olduğu bilinmektedir (Resim 30) 148 . Bir yarımadanın üzerinde kurulmuş olan yerleşim bu kadar deniz ile iç içe iken denizden uzak durduklarını düşünemeyiz. Bu sebeple her liman kentinde olması gereken bir limana sahip olması gerekmektedir. Kacadağ etrafında yapılan sualtı araştırmaları sonucunda bu yarım ada etrafında liman olarak kullanılabilecek bir koy bulunmaması sebebi ile bu yerleşimin limanını da Klasik dönem limanının altında varsaymak doğru olacaktır. Mevcut limanın Bizans döneminde de limanın aktif olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Hemen liman girişinde ortaya çıkarılan Ayazma ve Tavşan Adası ile anakara arasında kalan Helenistik sura ek olarak Bizans döneminde yapıldığı aşikâr olan mendirek yapısı bu döneme ait önemli liman yapılarıdır. Özellikle Bizans mendireğinin hemen arka kısmında kalan yapının temelleri ile limanın en iç kısmında bulunan ve yöre halkı tarafından da Pir-i Reis Çeşmesi olarak adlandırılan yapı bölgede Geç Osmanlı döneminde limanın kullanıldığına işaret etmektedir. 148 Şahin, Mustafa, “Myndos 2004 yılı Yüzey Araştırması”, Araştırma Sonuçları Toplantısı, Toplantıya Sunulan Bildiriler 23.1, 2006, ss. 171-184. 40 8- MYNDOS LİMANINDA BULUNAN YAPILAR Myndos antik kentinde kazılar resmen 2005 yılında başlamıştır. Bu kısa zaman içinde ancak 2 kazı döneminde çalışma yapılma fırsatı bulunmuş, çalışılan dönemler içinde de liman ile ilgili sadece bir yapının kazısına başlanmıştır. Bu başlık altında yoğun olarak Myndos limanında gözlemlenebilen yapılardan bahsedeceğiz. Fakat her ne kadar kentin limanını incelesek te diğer şehir yapılarını göz ardı etmemiz mümkün değildir. Bu sebepten kentte bulunan ve şimdi görülememesine rağmen daha önceki kaynaklarda sözü edilen yapılar da yaptığımız çizime işlenmiştir ve limanın işlevselliğini anlamamıza büyük oranda yardım edecektir (Çizim 13). Günümüzde liman ile ilgili olduğunu düşündüğümüz yaklaşık 10 adet yapı karadan gözlenebilmektedir (Resim 31). Fakat bu yapılardan ancak 2 tanesi hakkında fikir sahibi olunabilmekte, diğerleri çok büyük oranda tahribat görmesinden dolayı sadece yapıların nerede olduğu ve boyutları hakkında bilgi verilerek işlevleri hakkında yorum yapabilmekteyiz. 8.1- MENDİREK Liman yapıları içinde en rahat gözlemlenebilen liman yapısı mendirektir. Limanı dış etkilerden korumak amacıyla yapılmış olan bu yapı üzerinde gözlenen kule yapısı ile dalgakırandan farklı olarak mendirek olarak adlandırılmıştır. Günümüzde su seviyesinin yaklaşık olarak 50 cm. altında kalmıştır. Tavşan Adası’nın karşısında Myndos liman girişinin doğu kısmında yer almaktadır (Resim 31). Yaklaşık 9.50 x 40 metre uzunluğunda olan mendireğin yapım şekli ile ilgili ayrıntılı bir bilgiye sahip değiliz. Fakat tam uç kısmında yaklaşık 7.50 metre ölçülerinde, kesme taşlardan yapılmış olan kare planlı bir adet kule bulunmaktadır (Resim 32). Mendirek dolgu zemin üzerine kesme taşlardan inşa edilmiştir (Resim 33). Taşlar kenetler yardımı ile birbirine bağlanmıştır. İleride yapılacak olan çalışmalarla tam anlamı ile ölçekli çizimi yapılarak yapılış şekli hakkında bilgi sahibi olunabilinecek bir yapı görünümündedir. 8.2- PLATFORM YAPISI Limanın girişinde tam olarak mendireğin karşısında Tavşan Adası’nın liman girişi kısmında ana kayaya şekil verilerek oluşturulmuş düz bir platform yapısıdır (Resim 34). Yaklaşık olarak 7 x 6.50 m. ölçülerinde kareye yakın formlu bir yapıdır. Yüklə 5,38 Kb. Dostları ilə paylaş:
|