Yazı işleri: Rüzgarlı Sokak Ovehan Kat daire Tel : 18992 P. K. 582 Ankara • İdare
Yüklə 0,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AKİS, 27 OCAK 1960 6 H
- Yüksek Reisliğe; İktisadi Devlet Teşekkülle ri Umumi Heyetinin 1942 yı lı hesap ve muamelelerini mu
YURTTA OLUP BİTENLER yah arabasından sinirli bir tarzda inmiş, şoförünün uzattığı kahveren gi çantasını almak için geri dönmüş, sonra merdivenleri hızlı hızlı çıkma ya başlamış, dördüncü basamakta tökezleyerek yere kapanmıştı. D. P. nin seçimleri 1957'de kılıkılına ve bin güçlükle kazandığı Giresunun genç milletvekili süratle kalktı, sıyrılan ellerini iyice oğuşturduktan sonra bu sırada kendisine yardıma koşan nöbetçinin sırtını okşayarak Başba kanlık binasından içeri girdi. Kabine toplantısı vardı. Nitekim, Erkmenden tam otuz- iki dakika sonra, Başbakanlık araba sı bizzat Adnan Menderesi getirip Başbakanlığa bıraktı. Menderes oto mobilin sağ arka tarafına oturmuştu. Yanında küçük oğlu vardı. Araba ka pıya yanaşırken sağ eliyle yüzünü yukardan aşağıya doğru sıvazladı. Şoförün kapısını açmasını bekleme den oldukça asabi tarzda aşağı indi. Fakat, etraftakileri selamlamayı u- nutmadı. Bundan sonra, oğluna bile bakmadan hışımla Başbakanlığa gir di. Üzerinde siyah bir palto, altında koyu renk elbise vardı. Onun girişiyle kabine toplantısı başladı. Gündemde ne bulunursa bu lunsun, herkesin aklındaki İktidar başının Muhalefet lideriyle giriştiği ve bir türlü sıyrılamadığı düelloydu.
akikaten, geçen hafta Başbakan hemen sadece İnönüye vereceği -ve perşembe akşamı saat 20.15'de radyolarda kıraati başlayan- cevap la meşgul oldu. Başbakanlık odasına tomar tomar gazetenin taşındığını görenler, Menderesin gene İnönü ta rafından vaktiyle söylenmiş sözlerle meşgul bulunduğunu tahminde güç lük çekmediler. Adnan Menderes bu koleksiyonları bizzat gözden geçirdi. Bu sırada kendisine, yardımcısı Me deni Berk ve Muğla milletvekili, sa- bık iyi polemikçi Burhan Belge yar- dım ediyorlardı. Fakat Başbakan son cevabının üzerinde kendisi duruyor, bunun susturucu olması için büyük gayret sabrediyordu. Söylenecek her sözü söyleyecekti. Nitekim haftanın başlarında, İnönünün "bu sefer" bek lediği cevabı alacağını yakınlarına bildirdi. Yakınları da kendi yakınla rına Menderesin bu sefer İnönüye öy le bir cevap vereceğini ki İnönünün altından kalkamayacağını iftiharla açıkladılar. Fakat "susturucu cevap" Muhalefetin son derece formda lide rini 24 saat dahi susturamadı. İnönü, Başbakanlıkta günler ve günler çalı şılarak hazırlanan ve son derece uzun olduğundan insicamı noksan, kuvve- ti az, üstelik mantık bakımından takviyeye muhtaç beyanatı cuma sa- bahı Zaferde okudu, öğleden sonra masasının başına geçip cevabını ha- zırlayıverdi. Sonra, çalışma tarzı Başbakandan değişik bulunduğundan, AKİS, 27 OCAK 1960 6 H pecya
YURTTA OLUP BİTENLER Parti Merkezine giderek orada top- ladığı arkadaşlarına metni okudu, on larla birlikte bir kaç rötuş yaptı ve cevabını, teksir edilmek üzere parti katibine vererek vazifesini tamamla mış insanlara has gönül huzuru için de, arkasında meşhur polis arabası, evine, ailesinin yanına döndü. Kendi- si bakımından "gürültü patırdı" bir kaç saat içinde tamamlanmıştı. Hal buki bu yeni beyanat, karşı tarafı ge ne uzun, hummalı, dikkatli, titiz ça lışmaya mecbur ediyor, bir defa da ha "keselim mi, kesmeyelim mi" su- aliyle karşı karşıya bırakıyordu. Zira geçen haftanın sonlarında herkes kati surette anlamıştı ki İnönü ne gerilemek niyetindedir, h a t - ta ne de ilerlememek! İnönü, güreş tâ biriyle taktığı burguyu sıkmak, sık mak, sıkmak, niyetindedir. Menderes, İnönünün bir akşam evvel hususî surette temin edilen metinden okuduğu cevabını cumar tesi sabahı Ulusta tekrar gördükten sonra kabinesinin toplantısına baş kanlık etti ve mutadı hilafına otomo bille, bir müddet hava değiştirmek üzere İstanbul yolunu tuttu. Yanın da İçişleri Bakanı Dr. Namık Gedik ve Gedikin sevgili arkadaşı Dr. Mü- kerrem Sarol ile Burhan Belge var dı. Burhan Belgeyi İstanbul yolun da görenler Başbakanın bir de İstan- buldan İnönüye cevap vermeği dene yeceği fikrini ileri sürdüler. Belki İs- tanbuldan cevap daha talihli olabilir di. Ama İstanbul veya Ankara, ce vap nereden verilirse verilsin İsmet İnönüden mukabeleyi günügününe görecekti. Radyolar Menderesin cevabın- daki eksikleri bu nutku tam üç pos ta tekrarlamak suretiyle kapamaya çalıştılar. Nutuk perşembe akşamın dan başka cuma günü ve cuma ge cesi de okundu ve tabii bütün prog ramlar altüst oldu. Ama, ne gam! Başbakan radyo için "radyomuz" de miyor muydu? Üstelik radyo idare si spikerlerin sesinden tasarruf et mek için seksen dakikalık konuşma yı banda aldı ve yayınları banddan yaptı. Buna rağmen, "Etraf" hariç, hiç kimse üstünlüğün İnönüden Mende rese geçtiği kanaatini bu hafta da edinmedi.
albuki düello bilhassa D. P. çev relerinde ve Meclis Grubunda bü yük alakayla takip ediliyor, İktidar milletvekilleri en pembe gözlüklerle karşılıklı beyanatları okuyup Men deresi övecek nokta aradıkları halde
pek bulamıyorlardı. Bunun üzerine bir "telafi noktası" en nikbinler ta rafından keşfedildi. Başbakan, Mu halefet liderini bir oyuna getirecek ti. Mutlaka Menderesin kafasında bir plân vardı. Yoksa böyle bir tartışma ya bu kadar ihtiyatsızca girmez, "Kuvvetli Adam" şöhretinin bu de rece zedelenmesine vesile vermezdi. Beklemek lazımdı. Menderesin plânı yakında anlaşılacaktı. Fakat düello sürüp gider, İnönü p u a n üstüne pu- an kaydeder ve meşhur oyun bir türlü ufukta görünmezken Demok ratlardan bir çoğunun sabrı bu haf- B i r t e k l i f smet İnönünün Adnan Men derese son cevabında irşat lardan direktiflerden bahseden bir kısmın ifade ettiği manâyı belki genç nesil anlamamıştır. İnönü vaktiyle verilen ve aşağıda örneği bulunan takrir lerden bahsetmiştir. Örnek şudur: Yüksek Reisliğe; İktisadi Devlet Teşekkülle ri Umumi Heyetinin 1942 yı lı hesap ve muamelelerini mu rakabe ödevini bitirdiği bugün de memleketimizin sanayi dâ vasını başarma yolunda dev letçe atılan adımları irşad ve direktifleriyle aydınlatan Bü yük Milli Şefimiz Reisicumhur İsmet İnönü'ye minnet ve şük ran borçlarımızın ve bu vesile ile Büyük Millet Meclisi Rei siyle Başvekile tazim duygula rımızın iblağına sayın reisimi zin tavassutunu rica ve teklif ederiz. Aydın Milletvekili Adnan Menderes ta tükenmeye başladı. Ümitleri lâik lik mevzuunda toplanmıştı. Menderes bu nazik meselede İnönüyü müşkül mevkie düşürecekti. Fakat İnönü me seleyi cesaretle ele alıp, D. P. Genel Başkanı bazı dönüşler yapmak zorun da kalınca ve lâfı başka mecralara sürükleyince D . P . ileri gelenleri o kapının da kapandığını hissettiler. En iyisi, düelloya bir nihayet vermekti. Menderes de son cevabında bunun yo lunu yapmamış mıydı? İşte, nihai mukabele işitilmezliğe getirilir, rad- yoda da milletin, Menderesin beyanat larına nasıl hayran kaldığı anlatıla- rak iş geçiştirilirdi. Fakat bu, şahsi prestij bakımından elbette biraz pa halıya malolacaktı. D. P. milletvekil- lerinden çoğu bu bedeli ödemeyi, son- da çıkacak faturayı ödemeye naza- ran "ehveni şer" buluyordu. Fakat düellonun uzaması, D. P. çevrelerinde seçimlerin hakikaten yaklaştığının bir işareti olarak ele alındı. Aslında, milletvekilleri dahi kararın sadece Menderes tarafından alınacağını, kendilerine ondan sonra getirileceğini, duyurulacağını ifade ediyorlardı. Ama alâmetler, D. P. yi erken seçimle karşı karşıya getire cek mahiyette görünüyordu. Bu haf tanın başında D. P. çevrelerinde iki söylenti vardı: Seçimler ya 1960 Ma yısında, ya 1960 Eylülünde yapıla caktı! Gerçi Menderes 1962 lâfını da, farkında değilmiş gibi ortaya atmış tı. Hem de iki vesileyle. İnönünün bunun farkına varmadığını sanmak ise, elbette ki k a b i l değildi. Fakat Muhalefet lideri de bunun farkına varmamış görünmeyi tercih etmişti. Anayasa, seçimlerin hangi şartlar al tında bir yıl geriye bırakılacağı hu susunda son derece sarihti ve bu şartlar Türkiyede bahis mevzuu bi le değildi. (Anayasa, Madde 13. Fık ra: 4).
Eğer D. P. bu maddeyi "İktidar, isterse iktidarda beş sene kalır" tar zında anlamaya kalkışacaksa dört senenin, yani meşru devrenin sonun da, 1961 in 27 Ekimi gecesi İnönünün kendisine söyleyecek bir çift sözü bu lunduğunu görecekti. Fakat İnönü, o sözü söylemenin ve gereğini yap manın sırasının henüz gelmediği ka- naatindeydi. Bu bakımdan, seçimle rin 27 Ekini 1961 den bir gün, ama bir gün dahi geriye bırakılmasının -İktidar meşruiyet dışına çıkmaksı- zın- ihtimali yoktu. D. P. milletvekil leri bu haftanın başında daha ziyade 1960 Mayısı üzerinde durdular. Ku- laktan kulağa söylenen, Menderesin kendisini kuvvetli gördüğüydü. D.P. Genel Başkanına bakılırsa C . H . P . yeni seçimde 50 milletvekili dahi çı karamayacaktı!. 1957 seçimlerinin kararı alınır- ken gene D. P. Genel Başkanının ağ zından C. H. P. nin 30 milletvekili çıkaramayacağı teminatını duymuş olanlar şüpheyle başlarını salladılar. O tahminde Genel Başkan yüzde 600 yanılmıştı. Aynı nisbet dahilinde bir yanılma daha, D. P. yi mukadder a- kibetiyle burun buruna getirmeye yetecek de artacaktı bile...
pecya
Yüklə 0,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|