3
KIRISH
Baliqlar ham to`garak og’izlilar singari jabra bilan nafas oladi. Halqumini 5-
7 juft jabra yoriqlari teshib o`tgan. Lekin, to`garak og’izlilardan
farq qilib,
baliqlarning og’zi harakatchan jag’lar bilan ta`minlangan.
Bundan tashqari,
baliqlarda bir juft ko`krak va bir juft qorin suzgichlari paydo bo`lgan. Ular
muskuldor kuchli dumi hamda juft ko`krak va qorin suzgichlari yordamida suvda
tez va chaqqon harakatlanishi bilan sekin harakat qiladigan to`garak og’izlilardan
farq qiladi. Baliqlarning oldinga qarab harakat qilishning
asosiy usuli butun
gavdasini yon tomonga qarab to`lqinsimon harakati
yoki kuchli dum harakati
hisoblanadi. Juft suzgichlari (ko`krak va qorin juft suzgichlari) baliq gavdasini suvda
ma`lum
muvozanatda ushlab turish, harakat tekisligini ta`minlash, rul va ba`zan
harakat organi vazifasini bajaradi: dumosti yoki anal suzgichlari suvda gavdaning
turg’unligini ta`minlaydi. Baliqlarning o`ta faol harakatchanligi
nafaqat harakat
organlarining kuchli takomillanishi bilan, balki bosh miyasi va sezgi organlarining
ham kuchli rivojlanganligiga bog’liq. Hazm
qilish nayida oshqozon, ingichka
ichak
va yo`g’on ichaklar paydo bo`lgan. Yirtqich
baliqlarning ichagi kalta, o`txo`r
baliqlarning ichagi esa uzun bo`ladi. Masalan: o`txo`r do`ngpeshona balig’ining
ichagi tanasiga nisbatan 13 marta uzun bo`ladi. Baliqlar o`z ozuqasini yuqorigi va
pastki jag’lari yordamida tutadi. Baliqlarning shakli turli-tuman, ya`ni tasmasimon,
yapaloq, ilonsimon va boshqa shakllarda bo`ladi.
