8
Cədvəl 2. Valideynlərdə mikroneyr göstəricisi və onun
F
1
hibridlərində dominantlığının dərəcə və istiqaməti
Mikroneyr (Mic), vahid
Х±Sx
МР
hp
Valideyn sortu,
hibrid kombinasiyası
Növdaxili hibridlər (G.hirsutum L.)
2272
С-3506
Acala 4-42
КК 1543
4,0±0,05
4,6±0,07
4,4±0,09
4,8±0,08
1. 2272 х С-3506
2. 2272 х Acala 4-42
3. 2272 х КК 1543
4. C-3506 х Acala 4-42
5. C-3506 х КК 1543
6. Acala 4-42 х КК 1543
4,5±0,12
3,9±0,10
4,9±0,09
4,7±0,12
5,0±0,14
4,4±0,11
4,3±0,06
4,2±0,07
4,4±0,07
4,5±0,08
4,7±0,08
4,6±0,09
0,67
-1,50
1,25
2,00
3,00
-1,00
Növlərarası hibridlər
617-Т – G.hirs. L.
Termez -7 – G.barb.L.
147-Ф – G.hirs. L.
Todlo-16 – G.barb. L.
Pima-5-1 – G.barb. L.
3273 – G.hirs.L.
5904-И – G.barb L.
Deltapine-16 – G.hirs. L.
4,6±0,07
3,9±0,08
4,7±0,06
3,7±0,09
3,8±0,10
4,8±0,09
3,6±0,11
4,4±0,06
1. 617-Т х Termez -7
2. 147-Ф х Todlo-16
3. Pima-5-1 х 3273
4. 5904-И х Deltapine-16
4,1±0,08
4,5 ±0,12
3,9±0,11
3,7±0,15
4,3±0,08
4,2±0,08
4,3±0,10
4,0±0,09
-0,67
0,60
-0,80
-0,75
Qeyd: mikroneyrin baza diapazonu – 3,5-4,9; ideal – 3,8-4,2 vahid.
Xüsusi qırılma yükü – Strength (Str) (möhkəmlik) lifin qırılmasına səbəb
olan qüvvə ilə təyin edilir. Dominantlığın dərəcə və istiqamətinin öyrənilməsi
zamanı aşkar edildi ki, üstündominantlıqla (hp=1,20) səciyyələnən 617-T
(G.hirs. L.) x Termez-7 (G.barb. L.) kombinasiyası istisna olmaqla bütün
növdaxili və növlərarası F
1
hibridlərinin dominantlıq dərəcəsi 0,26-0,75
arasında dəyişərək natamam dominantlıq xarakterinə malikdir.
Valideynlərdə xüsusi qırılma yükünün göstəriciləri və F
2
-F
3
hibridlərinin
dəyişkənliyi 3 saylı cədvəldə verilmişdir. Göründüyü kimi, növdaxili
hibridlərdə bu əlamətin dəyişmə diapazonu kombinasiyadan asılı olaraq,
28,3±0,36–31,0±0,62 qg/teks, növlərarası hibridlərdə 32,5±0,68–34,7±0,75
qg/teks hüdudunda olmuşdur. Lakin standart meyl və variasiya əmsalı ikinci
nəsillə müqayisədə üçüncü nəsildə bir qədər azalmışdır.
9
Cədvəl 3. Valideynlərdə xüsusi qırılma yükünün göstəriciləri
və F
2
, F
3
hibridlərində dəyişkənlik
Lifin xüsusi qırılma yükü (Str), qg/teks
ikinci nəsil (F
2
)
üçüncü nəsil (F
3
)
Х±Sx
σ
CV,%
Х±Sx
σ
CV,%
Valideyn sortu,
hibrid kombinasiyası
Növdaxili hibridlər (G.hirsutum L.)
2272
С-3506
Acala 4-42
КК 1543
31,2±0,37
28,0±0,30
29,5±0,35
27,6±0,24
1,44
1,40
1,83
1,55
4,6
5,0
6,2
5,6
31,5±0,32
28,5±0,38
29,3±0,35
27,1±0,30
1,52
1,26
1,70
1,36
4,8
4,4
5,8
5,0
1. 2272 х С-3506
2. 2272 х Acala 4-42
3. 2272 х КК 1543
4. C-3506 х Acala 4-42
5. C-3506 х КК 1543
6. Acala 4-42 х КК 1543
30,2±0,55
30,6±0,65
29,8±0,60
29,0±0,48
27,9±0,50
29,0±0,62
2,09
2,45
2,15
1,86
1,93
2,73
6,9
8,0
7,2
6,4
6,9
9,4
30,5±0,50
31,0±0,62
30,0±0,52
29,1±0,44
28,3±0,36
28,7±0,48
1,92
2,14
1,95
1,69
1,71
2,38
6,3
6,9
6,5
5,8
6,0
8,3
Növlərarası hibridlər
617-Т – G.hirs.L.
Termez -7 – G.barb. L.
29,3±0,30
32,7±0,58
1,70
2,22
5,9
6,7
29,6±0,32
33,2±0,50
1,84
2,13
6,2
6,4
147-Ф – G.hirs. L.
Todlo-16 – G.barb.L.
Pima-5-1 – G.barb. L.
3273 – G.hirs.L.
5904-И – G.barb.L.
Deltapine-16 – G.hirs. L.
29,4±0,40
33,3±0,58
34,2±0,65
28,0±0,45
34,7±0,56
29,7±0,40
1,53
2,51
2,42
1,68
2,75
1,73
5,2
7,5
7,1
6,0
7,9
5,8
28,8±0,44
34,4±0,52
34,0±0,60
29,2±0,48
35,0±0,54
30,1±0,34
1,59
2,42
2,52
1,58
2,63
1,80
5,5
7,0
7,4
5,4
7,5
6,0
1. 617-Т х Termez -7
2. 147-Ф х Todlo-16
3. Pima-5-1 х 3273
4. 5904-И х Deltapine-16
32,1±0,65
32,9±0,88
33,5±0,96
34,0±0,85
3,12
2,70
2,82
3,85
9,7
8,2
8,4
11,3
32,5±0,68
33,7±0,72
33,0±0,84
34,7±0,75
2,73
2,57
2,65
3,50
8,4
7,6
8,0
10,0
4. Pambığın növdaxili və növlərarası F
1
–F
3
hibridlərində təsərrüfat
əlamətlərinin dəyişkənlik xüsusiyyətləri. Lifin keyfiyyət əlamətlərinin
dəyişkənliyinin öyrənilməsi ilə yanaşı hibridlərin lif çıxımı, məhsuldarlıq və
onun komponentlərinə görə potensial imkanlarını da bilmək vacibdir. Bir
bitkidə qozaların sayı və bir bitkidə məhsula görə dominantlıq dərəcə və
istiqamətinin öyrənilməsi göstərdi ki, tədqiq olunan bütün növdaxili və
növlərarası F
1
hibridləri üstündominantlıq xarakterinə malik olub ən yaxşı
valideynləri üstələmişdir ( hp=1). Lakin lif çıxımına görə bütün hibridlər aralıq
mövqe tutub natamam dominantlıqla xarakterizə olunmuşlar.
Dostları ilə paylaş: |