HeydəR ƏLİyev fondu miLLİ yaddaşin keşİYİNDƏ II ciLD

41

---

42

---

43

---

44

---

45

---

46

HEYDƏR ƏLİYEV FONDUNUN TƏŞKİL ETDİYİ 

BEYNƏLXALQ KONFRANSLAR

2005­ci  il  avqustun  24­də  “Gülüstan”  sarayında  “UNESCO­Azərbaycan: 

gələcəyə  körpü”  mövzusunda  konfrans  keçirilmişdir.  Bu,  UNESCO­nun  xoş-

məramlı səfiri  Mehriban  xanımın təşəbbüsü  ilə Təhsil Nazirliyinin UNESCO 

ilə birgə keçirdiyi ikinci konfransdır. İlk tədbir Parisdə olmuşdur. UNESCO­nun 

tarixində ayrıca bir ölkəyə həsr olunmuş belə tədbirlər ilk dəfə məhz Azərbay-

canla bağlı keçirilmişdir. 

Bildirilmişdir ki, Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən əsası qo­

yulmuş  və  hazırda  Prezident  İlham  Əliyev  tərəfindən  davam  etdirilən  uğurlu 

siyasət nəticəsində təhsil sahəsində də ciddi irəliləyişə nail olunmuş, xüsusilə 

beynəlxalq  əlaqələrimiz  xeyli  genişlənmişdir.  Hazırda Azərbaycanın  ali  mək-

təblərində 41 ölkədən 3500­dək tələbə təhsil alır. Dünyanın aparıcı universitet-

lərində Azərbaycanın  orta  məktəblərini  bitirmiş  3000­dən  artıq  gənc  ölkəmiz 

üçün  zəruri  ixtisaslara  yiyələnir.  Təhsil  Nazirliyi  dünyanın  30­dək  ölkəsi  ilə 

əlaqələr yaratmışdır, 20­dən artıq beynəlxalq təşkilatla 60­dan çox birgə layihə 

və proqramlar həyata keçirir. 

Azərbaycan  təhsilinin  inkişafına  mənfi  təsir  göstərən  səbəblərdən  danışan 

M.Mərdanov  Ermənistanın  Azərbaycana  hərbi  təcavüzünün  ağır  nəticələrini 

xüsusi  vurğuladı.  Bildirdi  ki,  bu  təcavüz  nəticəsində  işğal  edilmiş  ərazilərdə 

ümumilikdə  1000­ə  yaxın  təhsil  müəssisəsi  dağıdılmış,  115  min  şagird,  16 

minə  yaxın  müəllim  məcburi  köçkün  düşmüşdür.  Dünya  praktikasında Azər-

baycan  yeganə  ölkədir  ki,  böyük  çətinliklərə  baxmayaraq,  işğal  edilmiş  əra-

zilərdə mövcud olmuş təhsil infrastrukturunu qoruyub saxlamış və zəruri şərait 

yaratmaq mümkün olmasa da, ölkənin müxtəlif bölgələrində həmin məktəblə-

rin fəaliyyətini və köçkün uşaqların təhsilini təşkil etmişdir. 

Hələ 1999­cu ildə Ümummilli Liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən təsdiq 

edilmiş  “Azərbaycan  Respublikasının  təhsil  sahəsində  İslahat  Proqramı”nın 

həyata keçirilməsindən söhbət açan nazir dedi ki, hazırda proqramın III mər­

hələsində  nəzərdə  tutulan  tədbirlər  reallaşdırılır.  2002­ci  ildən  başlayaraq 

təhsilin  ən  ciddi  problemləri  ilə  bağlı  inkişaf  proqramlarının  işlənib  hazır-

lanması  və  həyata  keçirilməsinə  üstünlük  verilir.  Hazırda  təhsil  sisteminin 

müxtəlif sahələri üzrə ümumilikdə 15 proqram mövcuddur. Onlardan 6­sı hə­

yata keçirilir, 3­ü təsdiq, 6­sı hazırlanma mərhələsindədir. 

1998­2005­ci  illərdə  50219  yerlik  201  yeni  məktəb  binası  tikilmişdir. 

UNESCO­nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü və təş-

kilatçılığı ilə xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların təhsil aldığı 23 müəssisə 

əsaslı  şəkildə  bərpa  edilmişdir.  Heydər  Əliyev  Fondu  kənd  rayonlarında  yer-

---

47

ləşən və qəza vəziyyətində olan 132 məktəb üçün yeni binaların tikilməsi üzrə 

xüsusi proqram hazırlamışdır və bu istiqamətdə intensiv işlər gedir. 

Ümumtəhsil  məktəblərinin  I­XI  sinif  şagirdləri  dərsliklərlə  pulsuz  təmin 

edilmişdir.  Bununla  da  postsovet  məkanında Azərbaycan,  şagirdlərin  dərslik-

lərlə pulsuz təmin edilməsini reallaşdıran yeganə ölkə olmuşdur.

İslahat  çərçivəsində  ümumtəhsil  məktəblərinin  maliyyələşdirilməsi  sahə-

sində  eksperimentlərə  başlanmışdır.  59  pilot  məktəbinə  maliyyə  müstəqilliyi 

verilmişdir,  adambaşına  maliyyələşdirmə  mexanizmi  sınaqdan  keçirilir.  Eks-

perimentin nəticələrinə əsasən, bu yeniliyin təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilmə-

sinə real təsiri yoxlanılacaq, müsbət nəticələr əldə olunarsa, ikinci mərhələdə 

bu təcrübənin coğrafiyası genişlənəcək, üçüncü mərhələdə isə maliyyə islahatı 

bütün ölkəni əhatə edəcəkdir. 

Nazir çıxışının sonunda əmin olduğunu vurğulamışdır ki, UNESCO ilə im­

zalanacaq Memorandum təhsil sahəsində Azərbaycan­UNESCO əməkdaş lığında 

yeni  mərhələnin  başlanğıcı  olacaqdır.  Memoranduma  əsasən  Təhsil  Nazirliyi 

və UNESCO­nun birgə komissiyası yaradılacaq və o, prioritet is ti qa mətlər üzrə 

səmərəli əməkdaşlığın həyata keçirilməsi ilə məşğul olacaqdır. 

BMT­nin Azərbaycandakı rezident əlaqələndiricisi Marko Borsotti çıxışında 

vurğulamışdır ki, təhsillə yoxsulluğun azaldılması arasında aşkar əlaqə vardır. 

Çünki təhsil səviyyəsi artdıqca, işsizlik azalır. Azərbaycanın istər elmdə, istərsə 

də təhsildə çox gözəl və müsbət tarixi ənənələri vardır. Məsələn, Dövlət Neft 

Akademiyası və Bakı Dövlət Universiteti dünya miqyasında şöhrət qazanmış 

tədris  ocaqlarıdır. Azərbaycan  cəmiyyətində  həmişə  təhsilə  çox  böyük  diqqət 

yetirilmiş, burada çox böyük mədəni mühit yaradılmışdır. 

Hazırda Azərbaycan dünyada ən sürətlə inkişaf edən bir ölkədir. 

Cənab  Prezident  tərəfindən  təhsil  komissiyasının  yaradılması,  sözsüz  ki, 

gələcəkdə  bu  sahədə  işlərin  aparılması  üçün  çox  gözəl  zəmin  yaradır. Təhsi-

lin  keyfiyyətinin  artırılması  ciddi  məsələdir.  Azərbaycanın  say  göstəriciləri 

çox gözəldir. Lakin indi keyfiyyətə fikir verilməlidir. Bu baxımdan idarəetmə-

nin yaxşılaşdırılması əsas prinsiplərdən biridir. Təhsil sistemində idarəetməyə 

diqqət yetirilməsi və bu sistemin daha səmərəli, daha yüksək nəticələrə yönəl-

dilməsi, zənnimcə, böyük önəm kəsb edir. 

İqtisadi sistemin tələblərinə uyğun olaraq təhsil sisteminin yenidən qurul-

ması  məsələsi  çox  vacibdir.  Bu  müxtəlif  amillərin  iqtisadi  tələblərə  uyğun 

olaraq  nəzərə  alınması  ölkənin  xeyrinə  olacaqdır.  Azərbaycan  üçün  bəzi 

mə sələlər birinci dərəcəli məqsəd deyildir. Məsələn, ibtidai məktəblərə uşaq-

ların  az  gəlməsi Azərbaycan  üçün  elə  bir  problem  deyildir.  Lakin  bununla 

belə təhsil sahəsində problemlər mövcuddur. Ancaq orta məktəblərin şagird-

lərinin sayında qızların səviyyəsinin saxlanması çox vacibdir. Çünki açıq eti-

raf etməliyəm ki, ölkənin bəzi rayonlarında qızların məktəblərdən tez çıxa-

rılması özünü büruzə verir. 

---