Selçuk İletişim, 7, 3, 2012
6
November 2012. In the research project, the use of Facebook and Twitter by political parties and
their leaders during the 2011 general elections is examined based on the hypothesis that Web 2.0
contributes to the development of citizenship culture on the basis of democratic participation. In
this study, the relation between the messages of political parties and/or their leaders and the e-
discussion amongst electors/citizens on social media interface is examined and to this end, the
research team has developed a technical scheme for the qualitative and quantitative content
analysis in order to analyse the official accounts of political parties and leaders on Facebook and
Twitter. In this communiqué, research methods and techniques for the interface examination
through qualitative-quantitative content analysis of social media (Facebook and Internet) will be
discussed based on the theoretical framework of the project mentioned above. First the discussion
on “How to conduct qualitative and quantitative content analysis on Facebook and Twitter” and
the formation process of coding form to be used for this research will be presented. Then, some
examples from Facebook walls and tweets on Twitter accounts that are used by political parties
and their leaders and where coding form is applied will be shared and the process of creating
database will be communicated. Finally, the efforts to develop research techniques and tools to
examine the use of social media within the scope of the studies on political communication and
new media will be discussed and evaluated. It is thought that this discussion will contribute to the
field researches on interface within the scope of new media studies.
Keywords: New media, social media, facebook, twitter, political communication, qualitative and
quantitative content analysis, research method and techniques
GİRİŞ
Siyasal iletişim, “belli ideolojik amaçlarını,
toplumda belli gruplara, kitlelere, ülkelere ya
da bloklara kabul ettirmek ve gerektiğinde
eyleme dönüştürmek, uygulamaya koymak
üzere siyasal aktörler tarafından çeşitli iletim
tür ve tekniklerinin kullanılması ile yapılan
iletişim” olarak tanımlanabilir (Aziz 2003: 3).
Aysel Aziz, siyasal iletişim sürecinde, siyasal
iletinin hangi tür, yöntem ve teknikler
kullanılarak hedef kitleye aktarılacağı hususuna
dikkat çekerek, hedef kitlenin özelliklerinin
göz
önüne
alınarak
yeni
iletişim
teknolojilerinden yararlanılması gerektiğinin
altını çizer (2011: 6). Günümüzde toplumsal
paylaşım ağı olan Facebook’un ve bir
mikroblog
uygulaması
olan
Twittter’in
dünyadaki
siyasal
iletişim
süreç
ve
uygulamalarında kullanılmasındaki yaygınlık
ve başarısını göz önüne alırsak Türkiye’de de
özellikle 2011 Genel Seçimleri’nde bu sosyal
medya ortamlarının ne şekilde kullanıldığına
ilişkin
bir
araştırmanın
gereği
ortaya
çıkmaktadır.
Yeni medya kavramı, web 2.0 olarak bilinen
etkileşimli İnternet uygulamaları, cep telefonla-
rı, PDA’ler, dijital oyun ve oyun ortamlarını
kapsamaktadır. Web 2.0’ın etkileşimsel doğası,
kullanıcılara içerik üretip, ürettikleri içeriği
yayınlayabilme olanağını sağlamaktadır. Kul-
lanıcıların, yayın için kullandıkları araçlar
arasında toplumsal paylaşım ağları ve bloglar
gibi “sosyal medya” olarak bilinen ortamlar yer
almaktadır. Web 2.0 ortamlarından sosyal
medyanın siyasal iletişim sürecinde kullanıl-
ması, geleneksel siyasal iletişim yöntem ve
tekniklerine göre siyasi partilere ve liderlere,
partililere, parti sempatizanlara ve henüz “oy
verme” kanaati oluşmamış seçmenlere siyasal
metin/ileti ile etkileşime girme, katılma/dâhil
olma, yayma ve kendi içeriğini üreterek pay-
laşma açısından bir çok olanak sağlamaktadır.
Bu olanaklar yeni medya ortamlarının sahip
olduğu bir takım özelliklerden beslenmektedir
(Binark 2009). Bunlar, dijitallik, etkileşimsel-
lik,
kullanıcı
türevli
içerik
yaratımı,
hipermetinsellik, yayılım ve sanallık (Liester
ark., 2003, Binark ve Löker 2011) olarak sıra-
lanabilir. Siyasi partilerin özellikle etkileşim-
sellik ve kullanıcı türevli içerik üretiminin
paylaşılmasına ve yaygınlaşmasına olanak
sağlayan web 2.0’ı kullanmaya başlamasındaki
temel nedenleri, yeni medyanın özelliklerini de
göz önüne alırsak şu şekilde sıralayabiliriz:
- siyasi partilerin ve liderlerin kendilerini ve
söylemlerini tanıtmak,
- düzenli enformasyon akışı ile seçmen kitleyi
parti etkinliklerinden haberdar etmek,
-seçmenlerin
belli
konularda
görüşlerini
derlemek,
Sosyal Medyada 2011 Genel Seçimleri: Nitel - Nicel Arayüzey… (5-29)
7
- siyasal düzenlemeler olanak tanıyorsa partiye
yönelik olarak maddi destek toplamak,
- çevrimdışı ortamda siyasi partinin ve liderin
etkinliklerine destek ve izleyen sağlamak.
Bu noktada sosyal medya ortamının farklı
siyasi söylemlere erişebilirlik, yayılım ve
kullanıcı kitleyle –burada seçmen anlamında-
katılım/dahil olma olanağını sağladığının altını
tekrar çizelim. Bu çalışmada, web 2.0’ın
yurttaşlık kültürünün gelişmesine olumlu
katkısı olduğu ön kabulünden yola çıkarak,
sosyal medya ortamlarından Facebook ve
Twitter’in Türkiye’de siyasi partiler ve siyasi
partilerin liderleri tarafından 2011 Genel
Seçimleri’nde
kullanılması
durumu/olgusu
incelenmektedir. Ön kabulümüzden beslenerek
diyebiliriz ki: web 2.0’a temellenen sosyal
medya
ortamlarının
yukarıda
açıklanan
özellikleri, seçmene siyasi partilerin söylemsel
pratiklerine anında tepki verme ve dâhil olma
olanağı tanımaktadır. Orhan Gökçe de yeni
medya ortamlarının özellikle “…mevcut iktidar
ya da sosyal koşullar nedeniyle, kamusal
hayata katılmakta zorlanan gruplara –kadınlara,
gençlere, kendini sosyal ve siyasal yaşamdan
dışlanmış
hissedenlere-
yalnızca
izleyici
rolünde değil, aynı zamanda aktör olarak
kamusal tartışmaya katılma imkânı sunarak
‘sessizlerin sesi’ işlevini görmektedir” (2012:
46)
saptamasında
bulunmaktadır.
Bu
çerçevede, web 2.0’ın siyasi parti ve liderlere
dolayımsız bir iletişim ortamı sağladığı
düşünülürse,
özellikle
kamusal
alanda
toplumsal, siyasal, ekonomik sorunlara ilişkin
görüşlerini yeterince dile getirme olanağına
sahip
olamayan
gençlerin,
kadınların,
engellilerin sosyal medya ortamları üzerinde
siyasi partiler ve liderleriyle, iletişimsel bir
eyleme
girme
potansiyelinin
üzerinde
durulmalıdır. Bu iletişimsel eylem siyasi
partinin ve/veya liderin söylemine de etki
edebilir. Bu araştırmada, bu ilişki sosyal medya
arayüzeyinde yer alan söylemsel pratikler
(yazılı ve görsel paylaşımlar) üzerinden
incelemekte, sosyal medyanın siyasal iletişim
sürecinde kullanılmasının siyasi partilerin ve
liderlerin söylemsel pratikleri üzerine olası
dönüştürücü
etkisini
ortaya
koymayı
amaçlamaktadır. Bu amaçla, “Sosyal Medya
Ortamlarının Siyasal İletişim Uygulamaları
Açısından İncelenmesi: Türkiye’de 2011 Genel
Seçimlerinde Facebook ve Twitter’ın Siyasi
Parti ve Liderler Tarafından Kullanılması”
başlıklı projede siyasi partilerin ve liderlerin
sosyal medya ortamlarından Facebook ve
Twitter’i nasıl kullandıkları, 2011 Genel
Seçimlerinde bu mecralarda nasıl bir siyasal
iletişim kampanyası yürüttükleri, nasıl bir
siyaset dili ürettikleri ile arayüzeyin diğer
kullanıcıları ile ne şekilde etkileşime girdikleri
araştırılmaktadır.
Genel olarak, bir siyasal iletişim kampanyası-
nın sosyal medya ortamlarında nasıl gerçekleş-
tirildiği sorusunu aşağıdaki şekilde yanıtlayabi-
liriz:
1. Siyasi parti ve lidere ilişkin enformasyonun
yayılması,
2. Bu enformasyonun sürekli güncellenmesi,
3. Kullanıcıları gerek çevrimiçinde gerekse
çevrimdışında siyasi parti ve liderin yapıp
eylediklerine dâhil olmaya/destek vermeye
çağırma,
4. Siyasi parti ve liderle kullanıcının sanal
uzamda etkileşime girmesine olanak tanıma,
5. Siyasi parti ve liderin farklı kullanıcılara
ulaşmasına hızla ve en düşük maliyetle olanak
tanıma,
6. Sosyal medya uygulamasını kullananlar
üzerinden sosyal ağ oluşturma, çevrimiçi sanal
topluluk yaratma ve bu sanal topluluk desteğini
çevrimdışına belli koşullarda taşıyabilme,
7. Hipermetinsellik özelliği nedeniyle siyasi
parti ve liderinin söylemsel pratiklerinin ya-
yılmasına olanak tanıma,
8. Kullanıcı türevli içeriğin paylaşımına olanak
tanıma,
Burada eklemek gerekir ki, kullanıcı türevli
içerik siyasi parti ve liderin siyasi-ekonomik,
toplumsal ve kültürel söylemine destekleyici
veya olumsuzlayıcı bir nitelik yükleyebilir.
Bundan ötürü de siyasi parti ve liderin söyle-
minin dışında farklı söylemsel pratikler de
sosyal medya uygulamalarının duvarında ve
postlarında bulunabilir/varolabilir.
Bu projede ise, yukarıdaki saptamalardan
hareketle, aşağıdaki temel sorulara yanıt
aranmaktadır:
Dostları ilə paylaş: |