|
Microsoft Word Az ekonomi After Corrections docDoç. Dr. Osman Nuri Aras, Elçin SüleymanovDoç. Dr. Osman Nuri Aras, Elçin Süleymanov
gəlməsiylə əldə edilmişdir. Azərbaycandakı güclü iqtidar, iqtisadi inkişafin
reallaşması üçün önəmli qərarlara imza atmışdır.Bu kurs 2003 cü ildə onun layiqli
davamçısı İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam edilməkdədir.
Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Azərbaycan, imzaladığı müqavilələrlə həm
siyasi müstəqillik, həm də iqtisadi inkişaf və müstəqillik baxımından tarixi bir
fürsətdən istifadə imkanı əldə etmişdir. Heç təsadüfi deyildir ki, Azərbaycanın
struktur islahatlannm həyata keçirilməsində ən əhəmiyyətli ünsür olan eneqi
ehtiyatlan ilə əlaqədar önəmli müqavilələr də bu dövrdə imzalanmışdır. Neft
müqavilələnndə nəzərdə tutulan sərmayə qoyuluşu təxminən 60 milyard dollardır.
Neft saüşmdan əldə edilən gəlirlər isə, keçən dövr ərzində, bəzi sosial və iqtisadi
problemlərin həllində mühüm rol oynamışdır. Respublikada yaradılan əlverişli
iqtisadi mühit, o cümlədən, bu sahənin inkişafı üçün dövlət tərəfindən yaradılan
optimal hüquqi-normativ bazanın formalaşdıniması nəticəsində, potensial
investorlann ölkəmizin neft və qeyri-neft sektorunun inkişafına yön- ləndirdikləri
investisiyalann həcmində günbəgün artım müşahidə olunur. Bu artım təkcə özünü
nəzəri cəhətdən deyil, həm də praktiki statistik göstəricilərdə də aydın şəkildə büruzə
verir.
Son proqnoz göstəriciləri nəzərə alsaq, görərik ki, 20 sentyabr 1994-cü ildə
imzalanan “Əsrin müqaviləsi”nin bir hissəsini təşkil edən BTC boru kəmərinin
istismarı nəticəsində özünün ən sürətli ödəmə müddətində, yəni 2008-2015-ci illərdə
35-42 mlrd. ABŞ dolları həcmində gəlir əldə edilməsi gözlənilir. Neftin 1 barrelinin
30-60 dollar olacağı təqdirdə layihənin son tarixlərinə qədər, yəni 2029-2030-cu illərə
qədər bu sahədə götürülən ümumi gəlir həcminin 120-140 mlrd. ABŞ dollarında
olması proqnozlaşdmlır.
Bütün bunlarla yanaşı iri rəqəmlərdə istifadə olunan neft gəlirlərinin istifadə
onun əldə olunmasından daha vacib və aktual məsələdir. Əgər neftin tükənən sərvət
olduğunu və paralel olaraq yaxın 40-60 illərdə ölkədə yeni yataqlann tapılmaması
təqdirdə onun tamamilə tükənmə təhlükəsi ilə qarşı-qarşıya qaldığını nəzərə alsaq,
onda bu gün büdcəmizə daxil olan hər neft manaündan düzgün və məqsədyönlü
şəkildə istifadə potensialı sahələrin dirçəlməsinə sərf edilməsi ən əsas vəzifə kimi
qarşımızda durmaqdadır.
Azərbaycanın yerləşdiyi əlverişli coğrafi, mövqeyi və təbiət şəraiti, zəngin yeralü
və yerüstü sərvətləri burada xalq təsərrüfatının istənilən sahəsinin for- malaşdınlması
və inkişafina geniş zəmin yaradır. Hazırda mütəxəssislər tərəfindən Azərbaycamn
inkişafına daha çox diqqət yetirilməli, prioritet sahələrinin sənaye, ticarət və xidmət,
tikinti, nəqliyyat, rabitə sahələri kimi təsnifləşdirilməsi heç də təsadüfi deyildir.
Ümumiyyətlə, sahəvi təhlil nəticəsində yuxarıda göstərdiyimiz başlıca sahələrin
hazırki və perspektiv inkişaf xarakteri daha maraq doğurandır. Belə ki, Azərbaycanın
inkişaf potensialı qeyri-neft sənaye sahələri içərisində maşınqayırma və metal emalı
sənayesi, elektroenergetika, elektronika, yüngül və yeyin
|
|
|