Biblioqrafiya
625
1828-ci ildə Qırxbulaq mahalında mövcud olan kəndlərin siyahısı
1.Oxçarbed
2.Məngüs
3.Cüvriş
4.Kamal
5. Tutiyə
6.Zar
7.Cadqıran
8. Gəmris
9.Ağadərəsi
10.Başkənd
11.Şahab
12.Ərəmus
13.Dizək
14.Ərinc
15.Avan
16.Çalmaxçı
17.Kənəkir
18.Kətran
19.Pütkni
20.Məəgüb
21.Ellər
22.Yelqovan
Qızıl Qoç - Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan Respublikası)
Ağbaba mahalı ərazisində rayon.
1937-ci il dekabrın 31-də yaradılıb. 1938-ci il yanvarın 4-nə kimi
Qızıl
qoç rayonu, həmin tarixdən etibarən isə Verin Qukasyan
rayonu
adlandırılıb. 1956-cı il oktyabrın 12-dən etibarən isə Qukasyan rayonu
adlandırılıb. Rayon mərkəzi Qızıl qoç qəsəbəsidir.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları
ilə rayon üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları:
Əsl adı
Dəyişdirilmiş adı
Dəyişdirilmə
tarixi
Alıxan Getik 03.01.1935
Üçüncü Qarakilsə Dzoraşen 03.01.1935
Qızılkilsə Karmaravan
03.01.1935
Güllübulaq Vardaxpyur
...
Gürcüyolu Torosgyuğ ...
Dərəköy Dərəkənd ...
Dərəkənd Sarakyuğ 12.11.1946
Təzəkənd Tazagyuğ ...
Titoy xaraba
Bavra
...
Qızıl Qoç
Verin Qukasyan
04.01.1938
Bozyoxuş Musaelyan
12.11.1946
Düzxaraba Artaşen 12.11.1946
Çorlu Lrnantsk
12.11.1946
Azərbaycanın tarixi abidələri və toponimləri
626
Samurlu Sarapat
12.11.1946
Korbulaq Tsaxkaşen 12.11.1946
Cızıxlar Tsoxamarq
12.11.1946
Ciftəli Zuyqaxpyur
12.11.1946
Böyük Şiştəpə Medz
Sepasar
12.11.1946
Kiçik Şiştəpə Pokr
Sepasar
12.11.1946
Başkənd Başkyuğ 04.04.1946
Verin Qukasyan
Qukasyan
12.10.1956
Kiçik Sarıyal Pokr
Sariar 04.04.1946
Lernantsk Lernkyuğ 12.10.1967
Tazakyuğ Tavşut 21.10.1967
Kefli Kakavasar
25.01.1978
Palıdlı Arpeni
25.01.1978
Təknəli Kokohovit
25.01.1978
Qəmərli - Qərbi Azərbaycanda (indiki Ermənistan Respublikası)
Ağrı vadisində, Gərnibasar mahalı ərazisində rayon.
1930-cu il sentaybrın 9-da yaradılıb. 1945-ci il sentyabrın 4-nə qə-
dər
Qəmərli rayonu, həmin tarixdən etibarən isə Artaşat rayonu adlanıb.
Ərazisi 507 kv km-dir. Rayon mərkəzi respublika tabeli Qəmərli
(dəyişdirilmiş adı Artaşat) şəhəridir.
Rayonun sərhəddlərindən Zəngi və Araz çayları axır.
1932-ci ilin inzibati ərazi bölgüsünə görə rayon ərazisində olan
102 yaşayış məntəqəsindən 72-də sırf azərbaycanlılar yaşayırdılar.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları
ilə rayon üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları:
Əsl adı
Dəyişdirilmiş adı
Dəyişdirilmə
tarixi
Dəlilər Dəllər 03.01.1935
Aysoru düyünü
Verin Dvin
03.01.1935
İmanşalı Mxçyan
03.01.1935
Ayaslı Haygestan
...
Axund Buzavand
Bzovan
...
Bzovan Bertik 25.01.1935
Aşağı düyün
Erməni Dvini
...
Erməni Dvini
Dvin
19.04.1950
Biblioqrafiya
627
Yuxarı kürdkənd Noraşen ...
Qarahəmzəli Tamamlı ...
Tamamlı Burastan
...
Dördüncü kənd Kaxtsraşen ...
Cənnətli Zovaşen 02.03.1940
Zovaşen Lancazat
21.10.1967
Aşağı Ağbaş Arevşat 20.08.1945
Artaşat Verin
Artaşat 20.08.1945
Bəcəyəzli Vostan 20.08.1945
Bitlicə Vartsraşen 20.08.1945
Gödəkli Mrqravan
20.08.1945
Doqquz Kanaçut
20.08.1945
Zöhrablı Mrqanuş 20.08.1945
Qəmərli Artaşat 04.09.1945
Qəmərli rayonu
Artaşat rayonu
04.09.1945
Yuxarı Quylasar
Bambakavan
Bambakavan Byuravan 25.01.1978
Quylasar Aşağı Quylasar
...
Aşağı Quylasar
Dmitrov
01.12.1949
Arpavar Lusakert
20.08.1945
Lusakert Nşavan 21.10.1967
Mehrablı Vardaşen 20.08.1945
Muğanlı Muğan 20.08.1945
Muğan Hovtaşen 25.01.1978
Oğurbəyli Berkanuş 20.08.1945
Toxanşalı Masis 20.08.1945
Qaradağlı Tsaxkaşen 20.08.1945
Tsaxkaşen Mrqavet 21.10.1967
Çigdəmli Azatavan
20.08.1945
Ağcaqışlaq Getaşen 21.06.1948
Getaşen Getazat
25.05.1967
Yuxarı Ağbaş Abovyan 01.12.1949
Darğalı Anastasavan
01.12.1949
Anastasavan Haygezard 30.12.1957
Başnalı Baqramyan
01.12.1949
Məsimli Haygepart
01.12.1949
Azərbaycanın tarixi abidələri və toponimləri
628
Torpaqqala Xnaberd 01.12.1949
Yeni Craşen Craşen 01.12.1949
Yuva
Şaumyan 19.04.1950
Yamancalı Dextsut 25.05.1967
Sabunçu Araksavan
25.01.1978
Soylan - Qərbi Azərbaycanda (indiki Ermənistan Respublikası)
Dərələyəz mahalı ərazisində rayon.
1931-ci il, oktyabrın 15-də yaradılıb. 1956-cı il oktyabrın 12-nə
qədər
Soylan rayonu, həmin tarixdən etibarən isə Əzizbəyov rayonu
adlandrılıb. 1991-ci ildə adı dəyişdirilərək Vayk rayonu qoyulub.
Rayon mərkəzi Soylan (dəyişdirilmiş adı Əzizbəyov,Vayk) rayonudur.
Dərələyəz (dəyişdirilmiş adı Ayotsdzor) dağ silsiləsi və Səfolar
yaylası da bu rayon ərazisində yerləşir. Quyudağ (h.2593 m), Ağxaç
aşırımı rayondadır. Dərələyəz silsiləsi Arpaçayı ilə Naxçıvan çayı
arasında uzanıb, Şərqdə Zəngəzur silsiləsinə qovuşur. Uzunluğu 70 km
olan bu dağ silsiləsinin ən hündür zirvəsi Kükü dağıdır (h 3120 m).
1988-ci ilə qədər azərbaycanlıların yaşamaqda davam etdikləri və
həmin il tərk etməyə məcbur olduqları yaşayış məntəqələri: Köçbəy,
Leyliqaçan, Axta, Gomur, Gabut, İtqıran, Zeytə, Kotanlı, Herher,
Səfolar və s.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları
ilə rayon üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları:
Əsl adı
Dəyişdirilmiş adı
Dəyişdirilmə
tarixi
Paşalı
Əzizbəyov 03.01.1935
İtqıran Gülüstan 03.01.1935
Sultanbəy Bartsruni
03.01.1935
Almalı Xndzorut 12.11.1946
Kotanlı Karmraşen ...
Çul Artavan 19.04.1950
Quşçu Keçid
12.11.1946
Soylan
Əzizbəyov 12.10.1956
Əzizbəyov Vayk
1991-ci
il
Horadiz Oradis
03.07.1968
Kabud Kapuyt
03.07.1968
Daylaxlı Arin
25.01.1978
Səfolar Cermuk
...