www.uemu.birolmali.com
Urmu Kitabxanasi
127
ähalisi arasında odlu silahın sayının artmasını täşkil etmäk yolu ilä);
MÜHAR BÄ ZAMANI :
Orduda – yeni formalaşmış vä ya ehtiyatda olan hissälärin härbi xidmätçiläri; mühasiräyä düşmüş härbi
xidmätçilär; härbi ämäliyyatlar zamanı böyük itki vermiş hissälärin şäxsi heyäti; hökumätin siyasi kursundan vä
ölkäni müharibäyä gätirib çıxarmasından narazı olan härbi xidmätçilär; başqaları ilä müqayisädä nisbätän pis
maddi-mäişät tächizatı olan hissälärin härbi xidmätçiläri; aralarında sosial, milli, dini vä s. konfliktlärin qeydä
alındığı bölmälär; räqibin milli azlıqdan olan äsgär vä zabitläri (Müharibädä psixoloji metodların konkret tätbiqi
ilä älaqädar älavä olaraq bax: burada, sähifä 53, 62, 64, 71, 71, 78-79, 118, 127 vä s.-ä);
Mülki vätändaşlar arasında – özünün hüquqi, iqtisadi, sosial väziyyätindän narazı olan qruplar, klanlar,
täbäqälär, o cümlädän, väzifäsindän getdiyinä görä incik qalanlar; äsgär anaları cämiyyätläri, pasifistlär,
nihilistlär, bir sıra dini qruplar vä b. räqibin normal müharibä apara bilmäk işinä daim mane ola bilän potensial
qüvvälärdir vä aşkarlanıb dästäklänmälidir. Äksinä, sizin öz cäbhänizdä hämin kateqoriyadan olan qüvvälär, sizä
äleyhdar olan istänilän dövlät, istär räqib cäbhäsindä vä istärsä dä xaricdä yüksäk rütbäli härbi personlar, silah
istehsalı vä satışı ilä mäşğul olan täräflär vä b. sizin qäläbänizä mane ola biläsi potensial täräflärdir ki, bütün
hallarda onların bu müharibä ilä älaqälärini näzarätdä saxlamağa çalışmalı.
Kitabın ümumi qayäsindän vä Azärbaycanın düşdüyü hazırkı väziyyätdän iräli gäläräk räqib dövlätä qarşı
fäaliyyät barädä nisbätän ätraflı:
V.4.1.a) Räqib dövlätin äleyhdarı olan dövlätlär axtarılıb tapılır, dästäklänir, müdafiä edilir (bax:
«Müsbät sanksiyalar» bölümünä [burada, säh. 80]).
1998-ci ildä Türkiyäyä qarşı onun üç äsas räqibi olan Suriya, Ermänistan vä Yunanıstan birläşib alyans yaratdıqdan
sonra, Türkiyä onların här üçünä räqib olan bir dövlät tapıb, onlara qarşı onunla härbi vä digär sahälärdä ittifaq bağladı
ki, bu da zrail dövläti idi;
Baxmayaraq ki, kinci Dünya Müharibäsi dövründä ABŞ vä SSR räsmi müttäfiq idilär, bununla belä ABŞ-ın Yaponiya
cäbhäsindäki qäläbäsini çätinläşdirmäk vä itkilärini artırmaq mäqsädilä, SSR mütämadi olaraq ABŞ-ın planları barädä
Yaponiyaya gizli informasiyalar ötürürmüş («LIDER» t/v. 13.10.2000).
ABŞ-ın kinci Dünya Müharibäsinä qädär – Almaniyanı, müharibä äräfäsindä – onun düşmäni olan SSR -ni,
müharibädän sonra isä – SSR -nin räqib vä düşmäni olan dövlätläri (mäs., onunla türk xalqlarına görä ädaväti olan –
Türkiyäni, Şimali Azärbaycana görä ädaväti olan – ranı, Şimali Koreyaya görä ädaväti olan – Cänubi Koreyanı, Şärqi
Almaniyaya görä ädaväti olan – Qärbi Almaniyanı vä b.) dästäklämäsi bu qäbildändir (hansında ki, bu birinci halda – o
vaxtkı dünyanın än aparıcı dövlätlärinin cämläşdiyi Avropaya daxili iğtişaş salıb, ABŞ-ın äsas räqiblärini (o cümlädän,
SSR -ni) neytrallaşdırmaq, zäiflätmäk, sıradan çıxarmaq; ikinci halda – burada o dövrün iki hegemon derjavasının
(Almaniya vä SSR -nin) bir-birini kifayät qädär gücdän salmasından sonra, pis vä än pis arasında seçim edib,
perspektivdä daha tählükäli ola biläcäk Almaniyanı oyundan çıxarmaq (älälxüsus da ki, bu müharibädä SSR -nin
başlıca räqibläri olan Almaniya, taliya vä Yaponiya Latın Amerikasında ABŞ-ın geosiyasi zämindä räqibläri idi); Vä
nähayät, üçüncü halda – rinqdä ABŞ-la täkbätäk qalmış vä bu tutaşmadan sonra özünü çätinliklä ayaq üstä saxlayan
digär derjavanı (SSR -ni) yer-yerdän kiçicik qälpälärlä didib-parçalayaraq zäiflätmäk, son olaraq çökdürmäk
strategiyası güdülürdü (yeri gälmişkän, bir zamanlar Türkiyänin sıçrayışla iräliläyäräk Avropa vä NATO-nun än
qabaqcıl dövlätläri arasına çıxmasının, sürätlä çiçäklänmäsinin, däfälärlä Avropa Şurasına üzvlüyä dävät edilmäsinin,
bugünkü gündä isä bu möcüzälärdän heç bir äsär-älamät qalmayıb, här vächlä gerilämäsinin vä hamı täräfindän
unudulmasının, täklänmäsinin başlıca säbäbi dä budur. Belä ki, o zaman o, SSR ilä birbaşa särhädi olan yeganä
NATO dövläti idi vä SSR ilä antoqonist münasibäti, bu imperiyada türk xalqlarının «äsarätinin» davam etdiyi müddätä
qädär sığortalanmışdı. Bu isä, «ağırlıq märkäzi» kimi ABŞ vä Qärbi Avropadan här il ona axan milyardlarla dollar
«geosiyasi dividentlär» demäk idi. SSR -nin dağılması ilä «bağda ärik vä onunla birlikdä salam-äleyküm dä başa
çatdı» vä Türkiyänin «däyärlär şkalasındakı» ali yeri bölgädä SSR ilä birbaşa särhädi olan bir başqa geosiyasi
cähätdän uğurlu dövlätä keçdi ki, bu da, Gürcüstan oldu. O säbäbä görä ki, Gürcüstan (1) kiçik olduğundan nisbätän
daha az mäsräf («divident») täläb edir, (2) bölgädä än hündür strateji mövqeyä malikdir, (3) azsaylı xalqdan (vä
demäli, azsaylı xarici diasporalardan) täşkil olunduğundan vä zäif iqtisadiyyata malik olduğundan, Qärblä siyasi vä
iqtisadi inteqrasiyaya (vä demäli, ondan birtäräfli asılılığa) daha çox meyllidir; (4) Stalin faktoru säbäbindän
Gürcüstanla Rusiya arasında real vä ya potensial ädavät yaşamaqdadır; (5) Xaçpärästdir. Älälxüsus da ki, deyilän
mäsälälärdä Rusiya burada Qärblä räqabätä girä biläsi iqtidarda deyil.
Deyilän metodla kiçik dövlätlärin böyük dövlätlärä täzyiq göstärdiyi hal üçün, bu mäqsädlä öz xarici
iqtisadi, siyasi, härbi vä s. kursunun ondan onun räqibinä doğru däyişdirilmäsi hädäsi, jesti vä ya addımından
istifadä edilir.
Mäsälän, Azärbaycanın Avropa Şurasına qäbul olunması faktının mexanizmi bu siyasätä nümunälärdändir.
Azärbaycanın indiyä qädär kimsäsiz bir väziyyätdä olub, imdad diläyäcäyi bir käsinin olmayacağını görän Qärb,
indiyäcän onunla yalnız täzyiqlär dilindä danışıb, gündä bir şeyi bähanä edäräk onu özündän uzaqlaşdırdığı, ona şärtlär
diqtä etdiyi halda, Rusiyada hakimiyyät däyişikliyi olması ilä burada väziyyätin 180° däyişdiyini vä bundan därhal
sonra da, Azärbaycanın onunla öz münasibätlärini sürätlä isitmäyä başladığını gördükdän sonra, hämin Qärb artıq
Azärbaycan kimi geosiyasi vä geo-iqtisadi ähämiyyätli bir yağlı tikänin äldän çıxmaq vä ya räqib cäbhäsini
genişländirmäk tählükäsinin reallığını aydın hiss etmäyä başladı. Näticäsi isä hamıya yaxşı mälumdur: Dünänä qädär
Qärbin gözündä barbar, qeyri-sivil, qeyri-demokratik bir äyalät kimi görünän Azärbaycan, birdän-birä onun
näzärlärindä Türkiyä (hansını ki, hämin AŞ hälä bir neçä on il ävväl öz standartlarına tam uyğun bilib özünä daxil
etmäk üçün hätta minnät edirdi) vä digär bu kimi säksän, yüz illik demokratiya täcrübäsi olan sivil dövlätlärdän daha
Dostları ilə paylaş: |