− gələn qonaqların qeydiyyat sənədlərini çeşidləyir;
− şöbənin və digər iclaslarda iştirak edir;
− sonrakı gün ərzində (səhər) gəlib-gedən qonaqların siyahısını nəzərdən keçirir;
− əməkdaşlarına gəlib-gedən qonaqlar barədə zəruri sərəncamlar verir;
− əməkdaşların iş cədvəlini yoxlayır;
− qonaqlara xidmət göstərən köməkçilərə gündəlik təlimat verir.
Məsələn, baş inzibatçının köməkçisi qonağı qarşılayır, qeydiyyatına kömək edir, nömrəyə qədər
müşayiət edir, yükünü əvvəlcədən nömrəyə aparır və s. Bununla da baş inzibatçının köməkçisi
bir neçə funksiyanı yerinə yetirərək əlavə bölməyə və işçilərə ehtiyac olmadığını göstərir. Bu
yenilikdən kiçik və orta lüks mehmanxanalarda istifadə məqsədə uyğundur.
Bəzi otellərdə bronlaşdırma (sifariş) bölməsinin meneceri satış üzrə direktora (menecerə), gecə
auditoru isə baş mühasibə hesabat verir. Baş inzibatçının bölməsinin çox vaxt mehmanxananın
ürəyi də adlandırırlar. Qonağın oteldə qaldığı müddət ən çox təmasda olduğu yer baş inzibatçının
bölməsidir. Bu bölmənin məlumat və xidmətlərindən qonaqlar daha çox istifadə edirlər.
Qonaqlar xidmət göstərən və onlarla birbaşa təmasda olan işçilərin vəzifə təlimatları olmalıdır.
Baş inzibatçının vəzifə təlimatında 3 amil əsasdır. Bunlardan birincisi mehmanxana nömrələrinin
satışına rəhbərlikdir. Mehmanxananın şöbə və bölmələri bir komanda kimi həmahəng
işləməlidir. Nömrələrin satışı şöbəsi və bronlaşdırma (nömrə sifarişini qəbul etmə) bölməsi
nömrələrin satışını təşkil edir. Bronlaşdırma bölməsi sifarişləri səhər 09.00-dan axşam 18.00-dək
qəbul edir. Bundan sonra bronlaşdırma bölməsi işini qurtarır, boş nömrələri və sifarişləri qəbul
etmək vəzifəsini növbətçi inzibatçıya təhvil verir. Növbətçi inzibatçı mehmanxananı 100 faiz
doldurmaqda maraqlıdır, lakin nəzərə alınmalıdır ki, hər an mehmanxananin daimi, nüfuzlu
müştərisi zəng edib nömrə sifariş edə bilər. Baş inzibatçının bölməsi nəinki nömrələrin satışını
peşəkarlıqla təşkil etməli, həmçinin nömrələrin orta gündəlik qiymətlərin optimallığına nail
olmalıdır. Baş inzibatçının ikinci əsas vəzifəsi qonaqların hesabat balansının aparmasıdır. Bu
vəzifə avans depozitlərinin alınması, qonaq üçün şöbə və bölmələrdən alınan hesablarla başlanır.
Bir çox mehmanxanalar avtomat idarəçilik sisteminə malikdir və məlumatlar baş inzibatçının
ofisinə verilir. Qonağın mehmanxananın müxtəlif obyektlərində qeyd olunmuş məsrəfləri onun
hesabına yazılır və müştəri mehmanxanadan gedən gün bu hesablar ödənir. Hesablar qonağa
təqdim olunur və ya şirkətə göndərilir. Şirkətə göndərilən hesab göstərildiyi müddətdə
ödənilməlidir. Bu bölmə sutka ərzində üç növbə işləyir, qonaqların istək və arzularını,
tələblərini, sifarişlərini yerinə yetirməyə çalışır.
Suа
l–29. Mehmanxananın tə
hlükə
sizliyi bölmə
si
Mehmanxananın əsas vəzifələrindən biri qonaqların və onların əmlaklarının təhlükəsizliyini
təmin etməkdir. Qonaqları oğrulardan, dələduzlardan, zorakıliqdan qorumaq məqsədilə
mehmanxana sahibi və əməkdaşları qanun üzrə zəruri ehtiyyat tədbirləri görməlidirlər. Qonağın
oteldə yaşadığı müddətdə ona dəymiş ziyana görə mehmanxana məsuliyyət daşıyır.
Mehmanxanada baş verən xoşa gəlməz hadisələr ona nəinki maddi ziyan vurur, həmçinin
nüfuzuna xələl gətirir. Buna görə mehmanxananın təhlükəsizlik şöbəsi aşağıdakı problemlərlə
məşğul olur:
− fövqəladə vəziyyət yaranarsa, buna cavab olaraq prosedurları işləyib
hazırlamaq;
− nömrələrin gündəlik təhlükəsizliyini yoxlamaqla nömrələrin və digər obyektlərin
açarların nəzarətə götürməklə, kilidlərə nəzarət etməklə oğurluğun qarşısını almaq;
− otelin binasınına girən yolları nəzarətdə saxlamaq;
− mehmanxanada həyəcan-xəbərdarlıq (siqnalizasiya) sisteminin zəruriliyini təmin etmək;
− otelin ərazisini nəzarətdə saxlamaq;
− otelin bayır tərəfdən işıqlandırılması;
− telemonitor vasitəsilə müşahidə sistemi aparmalıdır;
− mehmanxanada odadavamlı şkaflar və seyflər olmalıdır;
− məlumatların mühafizəsini və qorunmasını təmin etməlidir.
Fövqəladə vəziyyətlərə təhlükəsizlik xidmət adekvat reaksiya verməyə borcludur. Terrorizmin
yayıldığı müasir cəmiyyətdə bu, çox mühüm amildir. Mehmanxanalarda cinayətlər çox vaxt
19.00 ilə gecə 05.00 arasında baş verir.
Las-Veqasın otellərində təhlükəsizlik məsələləri xüsusən aktualdır, çünki bu otellərin ərazisində
yerləşən kazinolar milyonlarla dollar əməliyyat aparır.
Təhlükəsizlik xidmətinin ən vacib məsələlərindən biri nömrələrin açar problemidir. Adətən baş
inzibatçının ofisində açarların surətləri olur və vaxtaşırı bu açarlar yoxlanılmalıdır. Şöbədə
xüsusi jurnal olmalıdır ki, əməkdaşlar aldığı və verdiyi açarlara görə imza qoysunlar.
Suаl–30. Otelçilikdə konsyerj xidməti
Konsyerjlər
* - uniformada olan xidmət personalıdır. Onları vestibüldə xüsusi masa arxasında və
ya mərtəbədə görmək olar. 1936 - cı ilə qədər konsyerjlər otel işçiləri deyildi. Onlar müstəqil
kiçik sahibkarlar (iş adamları) idi, oteldən yer alıb onun ərazisində fəaliyyət göstərirdilər.
Mehmenxanaların iriləşməsi ilə konsyerj vəzifəsinə zərurət doğur. Bir sıra iri, dəbdəbəli otellər
öz konsyerjlərinə malikdir. Belə ki, 800 nömrəli «Plaza Hotel» də (Nyu-York) 10 konsyerj
çalışır. Onlar qonaqlara müxtəlif xidmətlər göstərir. O cümlədən ən məşhur teatrlara bilet alır,
restoranda qonaq üçün stol sifariş edir, milli restoranlar, əyləncə yerləri haqqında məsləhət verir,
aviabiletlər sifariş edib alır, nüfuzlu qonaqlara müxtəlif xidmətlər göstərir, hətta onlar üçün
bazarlıq da edir, işgüzar tapşırıqları yerinə yetirirlər. Konsyerjlər qonaqların bütün istək və
arzularını yerinə yetirməyə çalışırlar. «Conde Nast Traveler» jurnalı konsyerjlər arasında sorğu
keçirərək onların göstərdiyi qeyri-adi xidmətlərin siyahısını dərc etmişdir. Məsələn, Madridin
«Palace Hotel» mehmenxanasında yaşayan yapon turistləri öküzlərin döyüş tamaşasına baxandan
sonra Yaponiyada da belə tamaşa təşkil etməyi qərara alırlar və konsyerjdən xahiş edirlər ki,
toreador* tapsın, öküzlər alsın və Yaponiyaya göndərməyi təşkil etsin. Konsyerj bu tapşırığın
öhdəsindən məharətlə gəlir. Peşəkar konsyerj olmaq üçün otelin bütün xidmət sahələrini yaxşı
bilmək lazımdır, bir neçə xarici dil bilmək və ünsiyyətdə olmaq vacibdir.
Konsyerjlərin peşəkar təşkilatı mövcuddur - U.P.P.G.H. (Union Professionalle des Portiers des
Grand Hotels). Bu təşkilat adətən «Qızıl açarlar» («Clefs d’or») adlanır. Konsyerjlərin
uniformasında bu nişan-qızıl açarlar çarpaz şəkildə ilmədə vurulub. Bu təşkilatın 24 ölkədən
dörd mindən çox üzvü var.
Suаl–31. Mеhmаnхаnаlаrın inşаsındа nəzərə аlınаn əsаs аmillər
Müasir turist bazarının təlabatını təmin etmək üçün bir sıra mehmanxana tipləri mövcuddur.
Mehmanxanada qonaqların rahatlığı üçün şərait yüksək və aşağı səviyyədə ola bilər.
Mehmanxana binası çoxfunksiyalı tikintidir və mürəkkəb texnoloji avadanlıqla təchiz olunur.
Mehmanxanalar memarlıq üslublarına görə seçilir. Mehmanxananın inşasında nəzərə alınan əsas
amillər aşağıdakılardır:
1. Ümumi mənzərənin xüsusiyyətləri qorunaraq bina ətraf mühitə uyğunlaşdırılır;