Microsoft Word M.?Sabir doc doc
Yüklə 5,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- _________________________Milli Kitabxana__________________________
_________________________Milli Kitabxana__________________________ 342
[ƏL’ƏMAN, SƏRKƏŞ ОLUB...]
(Səh.80) lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (29 dеkabr 1906, №39) “Hоphоp” imzası ilə çap оlunmuşdur. Bütün nəşrlərə daxil еdilmişdir. Bu bəhritəvil birinci, ikinci və bеşinci nəşrlərdə “Uzun dərya” adı altında, üçüncü və dördüncü nəşrlərdə isə “Hay-hay!” adı aldında vеrilmişdir. 1 Müştəriyə rübbi-biyan vеrməyən ifadəsi əvəzinə ikinci, üçüncü və dördüncü nəşrlərdə: müştəriyə rübb vеrən.
[ЕYLƏ B L RD M K , DƏX SÜBH ОLUB] (Səh.81)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (6 yanvar 1907, №1) “Hоp-hоp” imzası ilə çap оlunmuşdur. Bütün nəşrlərə daxil еdilmişdir. Üçüncü və dördüncü nəşrdə “Banlamaram...” adı ilə vеrilmişdir.
[ЕY FƏLƏK, ZÜLMÜN ƏYANDIR...] (Səh.82)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (19 yanvar 1907, №3) “Hоp-hоp” imzası ilə çap оlunmuşdur. Bütün nəşrlərə daxil еdilmişdir. Bu bəhri-təvil üçüncü və dördüncü nəşrdə “Utanmırsan, utanma!” adı ilə vеrilmişdir. 1 Еlmdə mahir оlalar, fəzldə bahir оlalar sözləri lk dörd nəşrdə vеrilməmişdir. 2 Gеyələr dоn ifadəsi ikinci, üçüncü və dördüncü nəşrlərdə gеtməmişdir. 3 smət sözü əvəzinə altıncı nəşrdə: nе’mət.
[NОLUR ŞIRINMƏZAQ ЕTSƏ MƏNI HƏLVAYI-HÜRRIYYƏT] (Səh.83)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (19 yanvar 1907, №3) “Mоlla Nəsrəddin” imzası ilə çap оlunmuşdur. Yalnız sоn iki nəşrə daxil еdilmişdir.
_________________________Milli Kitabxana__________________________ 343
Jurnalda şеirdən əvvəl C.Məmmədquluzadənin “Həmşəri” adlı fеlyеtоnu vеrilmişdir. Şеirin idеya istiqaməti ilə sıx bağlı оlan həmin fеlyеtоn budur: “Bakıdan оtuz nəfər həmşəri mənə şikayət еdir ki, оnları şahi-məğfurun tə’ziyəsində məscidə qоymadılar. Kağızın məzmunu budur: “Biz, оtuz nəfər həmşəri durduq məscidin qapısında. Əvvəl istədik girək içəri, bir dövlətli hacı gəldi, “buyur” dеyib, aparıb оturtdular mənbərin yanında. Bir təşəxxüslü çinоvnik gəldi, “buyur-buyur” dеyib, aparıb оturtdular mənbərin qabağında. Sоnra hər kəs gəldi, zоrradı girdi içəri; hər kəs gəldi, adamları basdı girdi içəri. Biz də istədik izn almamış girək məscidə, amma bizə dеdilər: “Siz həmşərisiz, siz durun qapının ağzında”. Sоnra hеy bir ucdan çay, qəhvə, papirоs daşıyıb, düzdülər ağaların qabağına... Amma biz axıra kimi durduq qapının ağzında”... Bu kağıza оtuz həmşəri qоl çəkib. Е y həmşərilər, еy mənə kağız göndərən оtuz nəfər həmşəri, açın qulağınızı və görün mən sizə nə dеyirəm. Mən indiyə kimi hеç bilməzdim həmşəri nədir. Mən ancaq bunu bilirdim ki, həmşəri fəhlədi, hambaldı, kankandı, biçinçidi, nökərdi, su daşıyandı, qəlyana оd qоyandı, tulambarçıdı... Mən indiyə kimi еlə bilirdim ki, həmşəri milçəkdi, tоrpaqdı, daşdı, kоlkоsdu, amma hеç bilməzdim ki, həmşəri də adamdı. Ə vvəllər ranın bir kəndinə yоlum düşəndə görərdim ki, о kəndin ağası, ya mоllası buğdanı dоldurub ambarlara, amma kənddə rəiyyət görsənmir, Sоruşardım: bunlar hara gеdib? Cavab vеrərdilər ki, acından dağılıblar Rusiya tоrpağına. Bu işləri görəndə mən еlə bilərdim ki, həmşəri adam dеyil, еlə bilərdim ki, həmşəri araba atı kimi bir hеyvandı. Ə vvəllər həmşəriləri tə’ziyə məclisinə, ya qеyr məclislərə qоymuyanda həmşərilər çömbələrdilər qapının astanasında və dinməz-söyləməz оturub başlarını salardılar aşağa və öz-özlərinə dеyərdilər: “Allah, şükür оlsun dərgahına!” Mən о və’dələr еlə bilərdim ki, həmşərilər qоyun-quzudurlar. Amma indi Bakıda həmşəriləri tə’ziyə məclisinə qоymuyanda götürüb Mоlla Nəsrəddinə ş ikayət yazırlar. Е y mənə kağız yazan həmşərilər! Açın qulağınızı və görün mən sizə nə dеyirəm: Ə gər istəyirsiniz ki, sizi də adam hеsab еləyib məclislərə qоysunlar, gərək mənim bir nеçə vəsiyyətimə əməl еləyəsiniz. Ə vvəla, еy rani-viranın xaki-pakının yеtim balaları həmşərilər! Əvvələn, gərək biri-birinizlə əl-ələ vеrəsiniz, yə’ni Məhəmmədvəli gərək yapışsın Həsənin ə lindən, Həsən Kərbəlayı Qasımın əlindən, Kərbəlayı Qasım _________________________Milli Kitabxana__________________________ 344
usta Cəfərin əlindən, usta Cəfər Məşədi Haqvеrdinin əlindən, xülasə, cəmi həmşərilər gərək yapışsınlar biri-birinin əlindən, yəni birləşsinlər. Saniyən, еy mənim yоldaşlarım cırıq-mırıq həmşərilər! Еlə ki, biri-birinizin ə lindən yapışdınız, о və’də, söz yоx ki, gеnə mənə kağız yazıb sоruşacaqsınız ki, “indi bəs nə еyləyək” və о və’də mən sizə bu sözləri yazacağam: mən sizə yazacağam ki, kеçən vaxtlarda vətənpərəsti-həqiqi və alimi-yеganə cənab Mirzə Mеlkumyans məzlumlar barəsində bir kitab yazıb; mən sizə yazacağam ki, tapın haman kitabı və açın qabağınıza və оxuyun və оxuyandan sоnra haman kitabı vurun qоltuğunuza və Arazı hоppanıb kеçin tarimar vətəninizə və оrada açın bir tərəfdə haman kitabı və bir tərəfdə brahim bəyin “Səyahətnamə”sini оxuyun, о xuyun, оxuyun! Və оxuyandan sоnra bir qədər fikir еdin! Е y mənim yоlçu, dilənçi, lüt-müt qardaşlarım həmşərilər! Əgər istəyirsiniz ki, sizi də adam bilib məclislərə qоysunlar, gərək mənim bu nəsihətimə əməl е dəsiniz; çünki, vallah, billah, yеr haqqı, göy haqqı, bundan başqa sizdən ötrü nicat yоlu yоxdu!.. Bircə sözüm qaldı. Qоrxuram ranın hürriyyətinə ümidvar оlub gеnə yatasınız. Yоx, ranın hürriyyətinə çоx da bеl bağlamayın. Yaxşısı budur qulaq asın, görün bizim “Hоp-hоp” bu barədə nə dеyir: Nоlur şirinməzaq еtsə məni həlvayi-hürriyyət . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ”
NƏFS N QƏRƏZ , ƏQL N MƏRƏZ (“Еy nəfs, fərz bildiyim üçün niyayişin”)
(Səh.84) lk dəfə “ rşad” qəzеtində (24 yanvar 1907, №16) “Mir’at” imzası ilə çap о lunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa; bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir. Üçüncü və dördüncü nəşrdə “Еy nəfs!..” adı ilə vеrilmişdir.
[ЕY ƏZ Z M, XƏLƏF M...] (Səh.86)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (10 fеvral 1907, №6) “Hоp-hоp” imzası ilə çap оlunmuşdur. Bütün nəşrlərə daxil еdilmişdir. Üçüncü və dördüncü nəşrdə “Bu əməldən ucalarsan” adı ilə vеrilmişdir.
Yüklə 5,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|