Microsoft Word mustafa ilbo\360a y\374ksek lisans tezi doc
Yüklə 0,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- History Of Philosophy Ancient And Modern
- Felsefe Tarihi
1 KISALTMALAR A.N.W.
: Alfred North Whitehead A.Ü. .F. :Ankara Üniversitesi lahiyat Fakültesi A.Ü. .F.D. :Ankara Üniversitesi lahiyat Fakültesi Dergisi a.g.e.
:Adı Geçen Eser a.g.m.
:Adı Geçen Makale Bkz.
:Bakınız C.
:Cilt C.Ü. .F.D. :Cumhuriyet Üniversitesi lahiyat Fakültesi Dergisi Çev.
:Çeviren D.E.Ü. .F.D. :Dokuz Eylül Üniversitesi lahiyat Fakültesi Dergisi D.E.Ü.Y. :Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları Der.
:Derleyen Ed.
:Editör H.Ü.E.F.D. :Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi Krş.
:Karşılaştırınız M. Ö.
:Milattan Önce S.
:Sayı s.
:Sayfa ss.
:Sayfaları Arası vd.
:Ve Devamı Yay.
:Yayınları
2 G R Ş M.Ö. 428?–347? yılları arasında yaşayan Platon, en iyi bilinen ve en çok çalışılan yunan filozoflarındandır. Asıl adı “Aristokles” olan Platon 1 , soylu bir ailede dünyaya geldi. Döneminin Atina politikasında önemli bir rol oynayabilecek konumda olmasına rağmen, birkaç girişimini saymazsak eğer, O, çeşitli sebeplerle 2
küçüklükten itibaren resim, musiki, şiir ve felsefe ile ilgilendi ve çeşitli hocalardan dersler aldı. 3 O, Sokrates’le tanışmadan önce Herakleitosçu olan Kratylos’a, Parmenides’i kendisine tanıttıran Eukleides’e ve Matematik düşünceleriyle kendisini etkileyen Pythagorasçılar’a öğrencilik yaptı. 4 Felsefeyle ilgilendiği bu dönemlerde Sokrates’in etkisi altında kaldı ve bu sayede felsefeye karşı var olan ilgisi daha da arttı. Bundan sonra Sokrates’e öğrencilik yapan Platon, Sokrates’in M. Ö. 399 yılında idama mahkûm edilmesiyle birlikte politik kariyeriyle ilgili bütün düşüncelerinden tamamen vazgeçti. Yaşadığı bu üzücü olay üzerine Atina’yı terk eden Platon’un bundan sonraki döneminde değişik yerleri ziyaret ettiği söylenir. Onun yaşamının bu dönemiyle ilgili doğru sayılabilecek bilgiler elimizde olmasa da onun Mısır’ı, talya’yı ve Sicilya’yı gezdiği söylenmektedir. M. Ö. 387 yılına kadar devam eden on iki yıllık bu yolculuğu 5 onun düşünce hayatı üzerinde derin etkiler yaptı. On iki yıl aradan sonra tekrar Atina’ya dönen Platon, şehrin dışında bir yerde ilk üniversite olarak kabul edilen Akademi’yi kurdu. 6 M. Ö. 367 ve 361 yıllarında yaptığı Sicilya gezilerini saymazsak, Platon'un Akademi’yi kurmasından ölümü olan 347 yılına kadar Atina’da kaldığı söylenir. 7
zihin dünyası üzerinde derin izler bırakmıştı. Onun ilk eseri ve bir anlamda Sokrates’in duruşmadaki konuşmalarının kaydı durumunda olan Savunma (Apology)
1 Joseph HAVEN, History Of Philosophy Ancient And Modern, Sheldon Company, New York & Chicago 1876, s. 104; H. Vehbi ERALP, Platon, Hüsnütabiat Basımevi, stanbul 1953, s. 4. 2 Mektuplar (7. mektup) 324c vd. 3 Macit GÖKBERK, Felsefe Tarihi, Remzi Kitabevi, stanbul 2003, s. 53; Mustafa NAMIK, Eflatun, Tefeyyüz Kitaphanesi, stanbul 1933, s. 12. 4 Alfred WEBER, Felsefe Tarihi, Sosyal Yayınlar, stanbul 1998, s. 49; ERALP, a.g.e., s. 4; Kamıran B RAND, lk Çağ Felsefe Tarihi, A.Ü. .F. Yayınları, Ankara 1987, s. 47. 5 NAMIK, a.g.e., s. 13. 6 GÖKBERK, a.g.e., s. 53. 7 David BOSTOCK, “Plato”, The Oxford Companion to Philosophy, (Ed. Ted HONDERICH) içinde, Oxford University Press, New York 1995, s.683.
3 da böyle bir etkinin sonucunda yazılmıştır. lk dönem diyaloglarındaki Sokratik etki sebebiyle onun ilk dönem diyaloglarını yazdığı bu dönem aynı zamanda “Sokrates’çi dönem” olarak da nitelendirilmektedir. 8
Savunma ve Mektuplar’ın dışındaki bütün eserleri diyaloglar şeklinde olan Platon’un bu yapıtları kendi içinde kesin sonuçları olmayan, 9 “edebi yönü ağır” 10 ve
“mitolojilerle-istiarelerle örülü” 11 araştırma diyaloglarıdır. 12 Diyalogların Platon'a aidiyeti konusunda tartışmalar olmasına rağmen ağırlıklı olarak kabul edilen görüşe göre Platon'a ait olduğu kabul edilen yirmi beş diyalog ve bir savunma vardır. Bunun dışında Yedinci Mektup’un da Platon'a ait olduğu kabul edilir. 13 Yazılış tarihleri kesin olmayan 14 bu diyaloglar dil ve üslup açısından incelenerek kabaca ilk dönem diyalogları, orta dönem diyalogları ve son dönem diyalogları olmak üzere üç döneme ayrılmıştır. Platon'a aidiyeti kabul edilen ilk dönem diyalogları Savunma, Kriton, Ion, Küçük Hippias, Euthyphron, Lysis, Lakhes, Kharmides, Büyük Hippias, Menon, Euthydemos, Protagoras ve Gorgias; orta dönem diyalogları Phaidon, Symposion, Devlet, Phaidros ve Kratylos; son dönem diyalogları ise Parmenides, Theaitetos, Sofist, Devlet Adamı, Timaios, Kritias, Philebos ve Kanunlar’dır. 15
Rakipler, Epinomis ve Mektuplar 2–13 kuşkulu diyaloglar olarak kabul edilirken Birinci Mektup, Alkibiades 1–2, Hipparkhus ve Minos gibi tanınmış diyaloglar ise Platonik kabul edilmemektedir. 16 Ancak bu konuda da tam bir uzlaşı yoktur. Böyle bir tartışma ortamında Platon'a aidiyeti şüpheli olmayan diyalogların sayısını dokuza indirebileceğimiz gibi otuz beşe de çıkarabiliriz. Aynı durum diyalogların hangi
8 GÖKBERK, a.g.e., s. 54; Oktay TAFTALI, “Sofist Bilgeliğin Empirist Dayanakları Üzerine”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, Yıl:10, Sayı:40, Şubat-Mart-Nisan 2007, s. 158. 9 ERALP, a.g.e., s. 33. 10 NAMIK, a.g.e., s.15. 11 WEBER, a.g.e., s. 50. 12 Harold CHERNISS, “ dealar Kuramının Felsefi Yönden Sağladığı Tasarruf”, dealar Kuramı (Der. Ahmet CEV ZC ) içinde, Gündoğan Yayınları, Ankara 1999, s.41. 13 R. ROBINSON-J. D. DENNISTON, “Platon”, dealar Kuramı (Der. Ahmet CEV ZC ) içinde, Gündoğan Yayınları, Ankara 1999, s.2. 14 NAMIK, a.g.e., s.15; ERALP, a.g.e., s. 17. 15 BOSTOCK, “Plato”, s.683; Samuel Enoch STUMPF, Philosophy – History / Problems, McGraw Hill, New York 1994, s. 50. 16 ROBINSON, a.g.e, s.9; ERALP, a.g.e., s. 15. Yüklə 0,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|