Microsoft Word S?BN?M s docx
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
Bütün sadalananlarla yana dur ki, bunları aşağıdakı sxem 1.1 qtisadi istiqam subyektləri tərəfindən iqtisadi münasib törədilir. Lakin belə olan halda onlar pe qtisadi cinayətkarlı artması nəticəsində iqtisadi cinay rə almır. Belə ki, dövlə fondları tərəfindən yenid sində isə maliyyə resurslarının formala dar sui-istifadə hallarının yeni kateqoriyası meydana g Sxem 1.1 Beləliklə, cinay cinayətin subyekti, nə d cinayətin törədilmə üsulu çıxı iqtisadi cinayətkarlığın onların bəziləri iqtisadi yönümlü bütün cinay Qərəzli xarakter Cinayətdən zərər çəkmiş şəxslərin anonimliyi Yüksək səviyyədə məxfilik Bütün sadalananlarla yanaşı iqtisadi cinayətlərin digər ıdakı sxem 1.1-də daha aydın təsvir etmək olar. ə tli cinayətlərin mühüm kateqoriyası iqtisadi münasib n iqtisadi münasibətlərin hüquqi formalarının istifad olan halda onlar peşəkar fəaliyyəti həyata keçirmirl tkarlığın ənənəvi şərhi dövlətin müasir iqtisadiyyatda rolunun iqtisadi cinayətlərin yeni subyektlərinin meydana g ə tin iqtisadiyyatda rolunun artması nətic n yenidən bölüşdürülən ÜDM-un həcmi artmı resurslarının formalaşdırılması, bölgü və yenid hallarının yeni kateqoriyası meydana gəlmişdir. Sxem 1.1 qtisadi cinayətkarlığın əlamətl , cinayətin iqtisadi olub-olmamasının mühüm meyarı kimi n də qəsdin obyekti deyil, hər şeydən önc üsulu çıxış edir. Bununla belə yuxarıda n mühüm kriminoloji əlamətləri öz əhə ri iqtisadi yönümlü bütün cinayətlər üçün mühüm v Ə həmiyyətli zərər Zərər çəkmiş şə xslərin kollektivliyi Cinayətin başvermə faktının qeyri- aşkarlığı Fərdi məsuliyyətin müəyyən olunma çətinliyi Peşəkar fəaliyyət prosesində törədilməsi Cinayətkar və zərər çəkmiş şəxs arasında məsafənin böyüklüyü 14 r əlamətləri də mövcud- k olar. rin mühüm kateqoriyası iqtisadi münasibət rin hüquqi formalarının istifadəsi vasitəsilə yata keçirmirlər. tin müasir iqtisadiyyatda rolunun rinin meydana gəlməsini nəzə- ticəsində dövlət maliyyə cmi artmışdır. Bunun nəticə- yenidən bölgüsü ilə əlaqə- ş dir. tləri olmamasının mühüm meyarı kimi nə n öncə modus operandi, yəni yuxarıda nəzərdən keçirilən ə miyyətini itirmir. Lakin r üçün mühüm və ümumi deyildir. Xarakter müxtəlifliyi ə tin n olunma Öhdəlik münasibətlərinin istifadə olunması xs arasında nin böyüklüyü Zor tətbiq edilmədən törədilməsi 15 qtisadi cinayətkarlığın əlamətlərini aşağıdakı kimi də təsnifləşdirmək olar: • sahibkarlıq fəaliyyəti və eləcə də biznes sferasında baş verməsi; • bilavasitə iqtisadi fəaliyyət prosesində, onun sərhədləri və səlahiyyətləri çərçivəsində həyata keçirilməsi; • sahibkarlıq fəaliyyəti subyektləri tərəfindən törədilməsi; • qanuni iqtisadi fəaliyyətin həyata keçirilməsi prosesində iqtisadi nemətlərin mənimsənilməsinin kriminal üsullarının istifadə olunması; • anonimlik, zərər çəkmiş şəxslərin fərdiləşməsinin mövcud olmaması; • zərər çəkmiş şəxs ilə birbaşa əlaqənin olmaması; • qəsd etmə obyektlərinin çoxluğu və spesifikliyi; Bu qəsd etmənin çoxlu və spesifik obyektləri qismində hər hansı bir ölkənin iqtisadiyyatı, onun ayrıca götürülmüş müəyyən bir seqmenti, təsərrüfatçılığın ayrı-ayrı subyektləri (mülkiyyət müxtəlifliyinə əsaslanan müəssisələr, hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan sahibkarlar), ev təsərrüfatları və eləcə də qeyri-kommersiya müəssisələrin pul və digər vəsaitləri çıxış edir. 1 • iqtisadi cinayətkarlıq subyektlərinin spesifikliyi; • cinayətlərin kütləviliyi və səciyyəviliyi (tipikliyi): Cinayətlərin tipikliyi dedikdə, müxtəlif cinayətkarlar tərəfindən törədilməsinə baxmayaraq iqtisadi cinayətlərin bir növ şablon xarakterə malik olması yəni, eyni və ya oxşar sxem, mexanizm və üsullar vasitəsilə həyata keçirilməsi başa düşülür. • cinayətlərin məxfiliyi: Bu cinayətlərin əsasən qanuni iqtisadi fəaliyyətin himayəsi altında törədilməsi onların dərhal aşkara çıxarılmasına və qanuni fəaliyyətdən fərqləndirilməsinə imkan vermir. Başqa sözlə, qanuni sahibkarlıq fəaliyyəti çərçivəsində törədilən əməlin cinayət xarakteri gizli qalır. • cinayətlərin qərəzli xarakterə malik olması; • qeyri-zorakı cinayət hesab olunması; Дементьева Е. Е.Экономическая преступность и борьба с ней в странах с развитой рыночной экономикой ... С. 11. 16 • iqtisadi cinayətlərə cəmiyyətin laqeyd münasibət göstərməsi fenomeninin mövcudluğu: Cəmiyyətin əksər üzvləri iqtisadi cinayətlərə laqeyd yanaşır. Belə laqeydliyin əsasında cəmiyyətə zərər vurulması faktının aşkara çıxarılma çətinliyinin mövcud olması, həmçinin iqtisadi cinayət törətmiş şəxsin, cinayətkarın cəmiyyətdə formalaşmış ənənəvi cinayətkar stereotipinə uyğun gəlməməsi faktı dayanır. Cinayət əməllərinin çoxcəhətliliyi, onların təhlilinin ilkin addımı kimi bu ə məllərin təsnifləşdirilməsi zərurətini ortaya çıxarır. Xüsusi ədəbiyyatda təsnifləşdirmənin müxtəlif variantları istifadə olunur. Cinayət əməlləri ya qanunverici ə sasa görə, yəni bu cinayətlərin törədilməsi nəticəsində pozulan qanunlar üzrə, ya qəsd etmə obyektinə görə, ya da iqtisadi cinayətlərə aid edilən əməllərin sadəcə olaraq siyahısına görə təsnifləşdirilir. qtisadi cinayətlərin ilkin təsnifatlarından biri 70-ci illərin sonunda BMT-nin Asiya və Yaxın Şərqdə Cinayətkarlığın qarşısının alınması və qanun pozucuları ilə davranış üzrə nstitutu (UNAFE ) tərəfindən təklif olunmuşdur. Bu təsnifata bazar iqtisadiyyatının təkmilləşdirilməsinə yönəldilmiş və bazar iqtisadiyyatını tənzimləyən qanunlar, eləcə də maliyyə və vergi qanunvericiliyinin pozulması, korrupsiya daxil edilmişdir. Avropa Birliyinin mütəxəssisləri tərəfindən iqtisadi cinayətlərin aşağıdakı təsnifat sxemi qəbul edilmişdir: - inhisar cinayətləri; - dələduzluq (ələ alma, etibardan sui-istifadə etmə, alıcıların aldadılması); - rəqəm maxinasiyaları; - saxta müəssisələrin yaradılması; - mühasibat sənədlərinin saxtalaşdırılması; - erqonomik tələb və standartların pozulması; - əmtəələrin yazılmasında bilərəkdən həyata keçirilmiş qeyri-dəqiqlik; - haqsız rəqabət; - maliyyə pozuntuları və vergi ödəməkdən yayınma; - gömrük cinayətləri, pozuntuları; - valyuta maxinasiyaları; Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|